طرز تغذيه نوزاد نارس
نويسنده:دکتر محمداسماعيل مطلق*
هدف از تغذيه نوزادان نارس، آن است كه رشد نوزاد با همان روند داخل رحمي ادامه يابد. البته رشد جنين در داخل رحم يكنواخت نيست و ميزان رشد در طول بارداري تغيير ميكند؛ به طوري كه از هفته 37 بارداري، وزنگيري روزانه به حداكثر خود، يعني حدود 35 گرم در روز ميرسد.
در نوزادان نارس، رفلكس مكيدن از هفته 23 داخل رحمي و حتي قبل از آن وجود دارد اما هماهنگي بين مكيدن و بلعيدن تقريبا در 34 هفتگي برقرار ميشود. نيازهاي تغذيهاي نوزادان نارس با نوزادان رسيده تفاوت دارد؛ به طوري كه به انرژي و پروتئين بيشتري نياز دارند و هضم وجذب چربيها در آنها كامل نيست. نياز به سديم، كلسيم، فسفر، آهن و برخي ويتامينها در آنها بيشتر است. تركيب شيرمادر نوزاد نارس متناسب با نياز اين نوزادان متناسب است و تا حدود زيادي نيازهاي ويژه آنها را فراهم ميكند. براي نوزادان نارس، شيرمادر خودشان بهترين تغذيه است. عوامل ايمني بخش در شيرمادر نوزاد نارس بيشتر است، عملكرد سيستم ايمني شيرخواران نارس را بهبود ميبخشد و تماس پوست با پوست مادر و شيرخوار غلظت آنتيباديهاي شيرمادر را تحتتاثير قرار ميدهد. اين قدرت و لطف خداوندي است كه شيرمادر نوزاد نارس را با اين كيفيت خاص بهترين تغذيه براي او قرار داده است. باوجود فوايد فراوان بالقوه تغذيه نوزادان نارس با شيرمادر، ممكن است شيرمادر تمام نيازهاي تغذيهاي اين نوزادان به ويژه نوزاداني كه هنگام تولد، وزني كمتر از 1500 گرم دارند را تامين نكند. پس لازم است از مغذيكنندههاي شيرمادر براي نوزادان زير 2000 گرم استفاده شود. تغذيه با شير مادر در نوزادان رسيده و نارس با سن داخل رحمي بيش از 32 هفته را در صورت مناسب بودن وضعيت باليني مادر و نوزاد بعد از تولد از پستان مادر بايد شروع كرد و برحسب تقاضاي شيرخوار ادامه داد. در نوزاد با سن بارداري كمتر از 32 هفته، شروع تغذيه با شير دوشيده شده مادر ترجيحا از طريق وسيله كمكي شيردهي يا فنجان يا قاشق يا لوله معده برحسب سن داخل رحمي و تحمل شيرخوار انجام شود. در صورت نياز به استفاده از لوله معده در نوزادان زير 2000 گرم از لوله دهاني- معدي و براي پيش از 2000 گرم از لوله بيني - معدي استفاده ميشود. بهترين وضعيت نوزاد نارس بعد از اتمام تغذيه، به حالت خوابيده به شكم يا به پهلوي راست است. هنگامي كه نوزاد نارس، بيش از100 ميليليتر شيرمادر را به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن در روز تحمل كرد. مغذي كننده شيرمادر را بايد شروع كرد و توصيه ميشود آن را تا زماني كه نوزاد تمام وعدههاي شير خود را از طريق پستان مادر دريافت ميكند يا به وزن 1800 تا 2000 گرم ميرسد، ادامه دهند. استفاده از مكيدنهاي غيرتغذيهاي از راه پستان تخليه شده مادر ميتواند نوزاد را به سمت تغذيه از راه دهان هدايت كند. نوزاد قبل از تغذيه از راه پستان مادر، قادر به تغذيه با فنجان يا قاشق است. نكته مهم اينكه براي تداوم و افزايش توليد شير در مادراني كه نوزادان نارس دارند بايد به مادر كمك كرد. با آموزش روش صحيح دوشيدن شير، زمان، دفعات و مدت آن به مادران ميتوان حجم شير او را افزايش داد.
در نوزادان نارس، رفلكس مكيدن از هفته 23 داخل رحمي و حتي قبل از آن وجود دارد اما هماهنگي بين مكيدن و بلعيدن تقريبا در 34 هفتگي برقرار ميشود. نيازهاي تغذيهاي نوزادان نارس با نوزادان رسيده تفاوت دارد؛ به طوري كه به انرژي و پروتئين بيشتري نياز دارند و هضم وجذب چربيها در آنها كامل نيست. نياز به سديم، كلسيم، فسفر، آهن و برخي ويتامينها در آنها بيشتر است. تركيب شيرمادر نوزاد نارس متناسب با نياز اين نوزادان متناسب است و تا حدود زيادي نيازهاي ويژه آنها را فراهم ميكند. براي نوزادان نارس، شيرمادر خودشان بهترين تغذيه است. عوامل ايمني بخش در شيرمادر نوزاد نارس بيشتر است، عملكرد سيستم ايمني شيرخواران نارس را بهبود ميبخشد و تماس پوست با پوست مادر و شيرخوار غلظت آنتيباديهاي شيرمادر را تحتتاثير قرار ميدهد. اين قدرت و لطف خداوندي است كه شيرمادر نوزاد نارس را با اين كيفيت خاص بهترين تغذيه براي او قرار داده است. باوجود فوايد فراوان بالقوه تغذيه نوزادان نارس با شيرمادر، ممكن است شيرمادر تمام نيازهاي تغذيهاي اين نوزادان به ويژه نوزاداني كه هنگام تولد، وزني كمتر از 1500 گرم دارند را تامين نكند. پس لازم است از مغذيكنندههاي شيرمادر براي نوزادان زير 2000 گرم استفاده شود. تغذيه با شير مادر در نوزادان رسيده و نارس با سن داخل رحمي بيش از 32 هفته را در صورت مناسب بودن وضعيت باليني مادر و نوزاد بعد از تولد از پستان مادر بايد شروع كرد و برحسب تقاضاي شيرخوار ادامه داد. در نوزاد با سن بارداري كمتر از 32 هفته، شروع تغذيه با شير دوشيده شده مادر ترجيحا از طريق وسيله كمكي شيردهي يا فنجان يا قاشق يا لوله معده برحسب سن داخل رحمي و تحمل شيرخوار انجام شود. در صورت نياز به استفاده از لوله معده در نوزادان زير 2000 گرم از لوله دهاني- معدي و براي پيش از 2000 گرم از لوله بيني - معدي استفاده ميشود. بهترين وضعيت نوزاد نارس بعد از اتمام تغذيه، به حالت خوابيده به شكم يا به پهلوي راست است. هنگامي كه نوزاد نارس، بيش از100 ميليليتر شيرمادر را به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن در روز تحمل كرد. مغذي كننده شيرمادر را بايد شروع كرد و توصيه ميشود آن را تا زماني كه نوزاد تمام وعدههاي شير خود را از طريق پستان مادر دريافت ميكند يا به وزن 1800 تا 2000 گرم ميرسد، ادامه دهند. استفاده از مكيدنهاي غيرتغذيهاي از راه پستان تخليه شده مادر ميتواند نوزاد را به سمت تغذيه از راه دهان هدايت كند. نوزاد قبل از تغذيه از راه پستان مادر، قادر به تغذيه با فنجان يا قاشق است. نكته مهم اينكه براي تداوم و افزايش توليد شير در مادراني كه نوزادان نارس دارند بايد به مادر كمك كرد. با آموزش روش صحيح دوشيدن شير، زمان، دفعات و مدت آن به مادران ميتوان حجم شير او را افزايش داد.
پينوشتها:
* متخصص كودكان
منبع:www.salamat.com
/ج