هویت ملى و دینی از منظر ولایت

هویت ملی و جمعى چیست و چه جایگاهى دارد؟
پاسخ مقام معظم رهبری:
هر مجموعه انسانى به یک هویت جمعى احتیاج دارد و باید احساس اجتماع و بستگى به هویت جمعى کند. در کشورهای دنیا معمولا روی مفهوم ملیت تکیه می کنند، بعضى جاها روی قومیت تکیه می کنند. ملیت
چیست؟ یک هویت جمعى است که با برخورداری از آن هر کشور مى تواند از همه امکانات خود برای پیشرفت و موفقیت استفاده کند. اگراین احساس هویت جمعى وجود نداشته باشد، بسیاری از مشکلات برای آن مجموعه پیش مى آید و بسیاری از موفقیت ها برای آنها حاصل نخواهد شد. یعنى پاره ای از موفقیت ها در یک کشور جز با احساس هویت جمعى به دست نخواهد آمد.
رابطه ی هویت ملى و هویت دینى در نظام جمهوری اسلامى چگونه است؟ این هویت ملى و جمعى در کشور ما حتى از ملیت هم فراتر است. ما با اینکه ملیت را محترم و مقدس مى شمریم و خیلى هم روی ملیت به معنای مثبت آن نه به معنای منفى آن - همان چیزی که در عرف سیاسى دنیا به آن (ناسیونالیسم) گفته مى شود - تکیه می کنیم. اما «هویت جمعى و ملى» ملت ایران «نظام اسلامى» است که حتى از «ملیت ایرانى» کارایى و جذابیت بیشتر و حوزه ی تأثیر وسیعتری دارد.

آیا هویت دینى از هویت ملى عام تر و جامع تر مى باشد؟
پاسخ مقام معظم رهبری:
هویت جمعى و ملى ملت ایران؛ نظام اسلامى است. اهمیت این«هویت جمعى» به این است که هم در مقیاس «ایرانى» دارای بازده و تأثیراست هم در مقیاس «اسلامى» چنین تأثیری دارد هم در مقیاس جهانى موثر است. یعنى؛ چیزی که دیگر ملیت ها هیچ کدام اینها را ندارند. یک چیز «فراملى» است. دایره ی بعضى از شعارهای فراملى محدود است.
مثلا عرب ها به هویت عربى و ناسیونالیستى یا قومیت عربى تکیه می کنند. اما این هویت اولا محدود در دایره ی عرب هاست و فراتر از آنها را شامل نمى شود؛ ثانیا چون عربیت یک واقعیت است حاوی متضمن یک آرمان فراملیتى نیست که برای دیگر ملتهای جهان جاذبه ای داشته باشد. لذا در یک کمربند محصور مى ماند. حتى با افرادی که آن سوی مرز
هستند تعارض هم پیدا می کند. عرب و غیرعرب، عرب و فارس، عرب و ترک، چون آرمانى در آن نیست که بتواند یک دایره ی وسیعتر از این هویت را فرا بگیرد. اما «نظام اسلامى» این گونه نیست. «نظام اسلامى» هم دارای«کاربرد ملى» است هم دارای «کاربرد اسلامى» است هم دارای «کاربرد جهانى» است؛ یعنى «فرااسلامى» است. اهمیت «ایرانى نظام اسلامى» به خاطر این است که نظام سیاسى مستقر پایداری ریشه داری است که به دست خود مردم به وجود آمده است. یک نظام تحمیل شده بر مردم نیست. ضد ایدئولوژی سلطنت است. ش
منبع: بیانات مقام معظم رهبری در سفر به استان اصفهان، سال 1382