سکته قلبي زنان

مردان و زنان از لحاظ اغلب عوامل خطرساز بيماري‌هاي قلبي از قبيل کلسترول بالا،‌ کم‌تحرکي،‌ فشار خون بالا و سيگار کشيدن با هم تفاوتي ندارند اما برخي از تفاوت‌هاي جنسيتي از لحاظ بروز، ‌علايم و پيامد بيماري‌هاي قلبي بين آنها وجود دارد.
شنبه، 27 فروردين 1390
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
سکته قلبي زنان

سکته قلبي زنان
سکته قلبي زنان


 

ترجمه:دكتر زهرا عباسي‌پور




 
مردان و زنان از لحاظ اغلب عوامل خطرساز بيماري‌هاي قلبي از قبيل کلسترول بالا،‌ کم‌تحرکي،‌ فشار خون بالا و سيگار کشيدن با هم تفاوتي ندارند اما برخي از تفاوت‌هاي جنسيتي از لحاظ بروز، ‌علايم و پيامد بيماري‌هاي قلبي بين آنها وجود دارد.
زنان در مقايسه با مردان، با احتمال بيشتري ممکن است از بيماري قلبي بميرند. آنها با احتمال 2 برابر بيشتر از مردان در طول 6 سال پس از حمله قلبي اولشان ممکن است دچار حمله قلبي دوم شوند و به اندازه مردان نيز پس از جراحي باي‌پس يا آنژيوپلاستي بهبود پيدا نمي‌کنند. اما در مقابل، زنان نسبت به مردان 10 سال ديرتر دچار بيماري‌هاي قلبي مي‌شوند.
شروع ديررس بيماري‌هاي قلبي در زنان احتمالا ناشي از اثرات محافظتي استروژن‌هاي (هورمون‌هاي جنسي زنانه) توليدشده در تخمدان‌ها است که تا زمان يائسگي ادامه دارد. اما از آنجايي که زنان بعدها دچار بيماري قلبي مي‌شوند، با احتمال بيشتري ممکن است بيماري‌هاي همراه مانند ديابت، باعث ايجاد اختلال در درمان و بهبودي زنان از بيماري قلبي شود. زنان همچنين داراي قلب و عروق کرونر (عروق‌ تغذيه‌کننده قلب) کوچک‌تري هستند‌ که به نوبه خود ممکن است انجام جراحي قلب را مشکل‌تر کند و کارايي برخي از تکنيک‌هاي استاندارد تشخيصي مانند آنژيوگرافي عروق کرونر را نيز کمتر کند.
آنژيوگرافي براي يافتن پلاک‌هاي مملو از کلسترول که در عروق خوني برجسته شده و باعث انسداد اين شريان‌ها مي‌شوند، شيوه‌ خوبي است. پلاک‌هاي شرياني معمولا در مردان اين‌گونه تشکيل مي‌شوند. اما در زنان پلاک‌هاي چربي ممکن است به صورتي يکنواخت در طول ديواره‌هاي شريان‌ها تشکيل شوند و به داخل رگ برجستگي نداشته باشند‌ و در نتيجه در آنژيوگرافي معمولا تشخيص داده نشوند.
حمله‌هاي قلبي در مردان معمولا ناشي از پارگي پلاک‌هاي شرياني است که باعث مي‌شود در محل پلاک لخته‌اي تشکيل شود و جريان خون در شريان متوقف شود. زنان با احتمال بيشتري نسبت به مردان ممکن است دچار بيماري عروق کوچک (ميکروواسکولر) باشند؛ به اين معنا که شاخه‌هاي ريز و ميکروسکوپي شريان‌هاي کرونر (شريان‌هاي تغذيه‌کننده قلب) تنگ و باريک شوند. اين رگ‌هاي ميکروسکوپي که به دليل کوچکي‌شان در آنژيوگرافي ديده نمي‌شوند، قلب را تغذيه مي‌کنند و آن را سالم نگه مي‌دارند. حتي هنگامي که شريان‌هاي اصلي کرونر باز هستند،‌ بيماري عروق ميکروسکوپي ممکن است رسيدن اکسيژن به قلب را محدود کند و باعث درد قلبي و ساير علايم شود.

10 نکته درباره بيماري‌هاي قلبي زنان
 

اين 10 نکته را در مورد خطرات بيماري قلبي در زنان و بهترين شيوه کنترل آنها در نظر داشته باشيد:

كنترل کلسترول
 

اثر کلسترول بالا در بيماري قلبي در زنان و مردان اندکي متفاوت است. ميزان پايين کلسترول «خوب» يا HDL (زير 50 ميلي‌گرم در دسي‌ليتر) نسبت به ميزان بالاي کلسترول «بد» يا LDL براي زنان خطرناک‌تر است؛ در حالي که در مردان ميزان بالاي کلسترول بد، مهم‌ترين عامل خطرساز مربوط به چربي خون در دچار شدن به بيماري قلبي است.
ميزان چربي تري‌گليسريد (بالاي 150 ميلي‌گرم در دسي‌ليتر) نيز براي قلب زنان خطرساز است؛ ‌به‌خصوص در زناني که دور کمر آنها 89 سانتي‌متر يا بيشتر است.
ميزان کل کلسترول اهميت کمتري نسبت به شاخصي دارد که از تقسيم کردن کلسترول کل بر کلسترول HDL به دست مي‌آيد. نسبت مطلوب در زنان 2/3 است. خطر بيماري قلبي در زنان به ميزان کلسترول غير HDL آنها (کلسترول کل منهاي HDL) هم بستگي دارد. اين عدد بايد کمتر از 130 ميلي‌گرم در دسي‌‌ليتر باشد.
• چه بايد کرد: هر 5 سال يک بار چربي‌ خون ناشتاي‌تان را اندازه بگيريد. اگر ميزان کلسترول‌تان بالا باشد،‌ اول بايد تغييرات سبک زندگي را مورد توجه قرار دهيد؛ تغييراتي مانند ورزش،‌ سيگار نکشيدن، کنترل وزن و رژيم غذايي مغذي که حاوي مقدار زيادي سبزي، ميوه و غلات سبوس‌دار باشد.

کنترل التهاب
 

کلسترول، تنها شاخص خطر بيماري قلبي نيست. شواهد موجود نشان مي‌دهد که التهاب هم در ايجاد پلاک‌هاي شرياني مسدودکننده نقش دارد. امروزه به پروتئين واکنشي C يا CRP - ماده‌اي که در بدن در پاسخ به عفونت و التهاب ايجاد مي‌شود -‌ توجه زيادي شده است. اکنون يک آزمايش براي تعيين التهاب رگ‌هاي خوني وجود دارد که CRP با حساسيت بالا يا hsCRP ناميده مي‌شود.
بررسي‌ها نشان داده‌‌اند زناني که hsCRP بالا دارند،‌ با احتمال 2 برابر بيشتر نسبت به افرادي كه کلسترول بد يا LDL بالا دارند،‌ به علت حمله قلبي يا سکته مغزي مي‌ميرند و زناني که ميزان کلسترول LDL آنها طبيعي است‌ اما hsCRP آنها بالاست،‌ در معرض خطر بيشتر حمله قلبي نسبت به افرادي هستند که LDL بالا و hsCRP پايين دارند. در نتيجه چنين يافته‌هايي،‌ آزمايش hsCRP در حال حاضر، اغلب براي تخمين زدن احتمال حمله قلبي به‌کار مي‌رود.
• چه بايد کرد: اگر ميزان کلسترول شما طبيعي است اما ساير عوامل خطرساز براي بيماري قلبي مانند فشارخون بالا يا سابقه خانوادگي بيماري قلبي را داريد،‌ آزمايش hsCRP ممکن است به عنوان شاخصي براي کمک به تصميم‌گيري براي دادن يا ندادن دارو به شما به کار رود.

كنترل فشارخون
 

فشارخون بالا هم در زنان و هم در مردان به سلول‌هاي پوشاننده جدار داخلي رگ‌هاي کرونري آسيب مي‌رساند و زمينه را براي ايجاد التهاب و ايجاد پلاک چربي فراهم مي‌کند.
ميزان مطلوب فشار خون کمتر از 120روي 80 ميلي‌متر جيوه است. زنان تا سن 55 سالگي نسبت به مردان با احتمال کمتري دچار فشارخون بالا مي‌شوند. اما پس از آن، فشار خون زنان به طور معمول با سرعت بيشتري نسبت به مردان افزايش پيدا مي‌کند ‌و تا 70 سالگي حدود 80 درصد زنان فشارخون بالا دارند.
• چه بايد کرد: اگر فشار خون شما به‌تدريج در حال افزايش به بالاي حد مطلوب است،‌ سعي کنيد با تغييرات سبک زندگي مانند کاهش وزن،‌ افزايش فعاليت جسمي، کاهش مصرف نمک و يک رژيم غذايي سالم، آن را کاهش دهيد. اگر فشار خون شما به 140 روي 90 ميلي‌متر جيوه يا بالاتر برسد، پزشکتان ممکن است برايتان دارو تجويز کند.

ورزش منظم
 

بيش از 50 سال پژوهش نشان داده است که هرچه شما از لحاظ جسمي فعال‌تر باشيد، خطر ابتلا به بيماري قلبي در شما کاهش مي‌يابد.
ورزش باعث سرعت گرفتن بسياري از تغييرات مفيد در قلب و شريان‌هاي کرونر مي‌شود،‌ از جمله افزايش فعاليت آنتي‌اکسيداني و بهبود کارد آندوتليوم (سلول‌هايي که پوشش دروني رگ‌ها را تشکيل مي‌دهند). ورزش مي‌تواند ميزان HDL را بالا ببرد و ميزان تري‌گليسيريدهاي خون را پايين بياورد،‌ يعني تغييراتي که به خصوص براي سلامت قلب زنان اهميت دارند. ورزش همچنين به تسکين استرس رواني- يک عامل خطرساز براي فشار خون بالا و بنابراين مشکلات قلبي- کمک مي‌کند.
• چه بايد کرد: ورزش کردن- پس از سيگار نکشيدن- احتمالا مهم‌ترين عاملي است که خطر ابتلا به بيماري قلبي را کاهش مي‌دهد.

شناخت علايم آنژين صدري
 

زنان اما با احتمال بيشتري ممکن است دچار «آنژين پرينزمتال» شوند‌ يعني درد قفسه سينه که معمولا هنگام استراحت (معمولا در شب) رخ مي‌دهد و ناشي از اسپاسم يا تنگ‌شدن شريان کرونر است. هم در مردان و هم در زنان، احساس درد يا فشار در قفسه سينه، اولين نشانه حمله قلبي است. درد بازو،‌ درد شانه و عرق کردن نيز شايع است و در هر 2 جنس رخ مي‌دهد اما زنان با احتمال بيشتري ممکن است از خستگي، تهوع، کمردرد، سرگيجه و تپش قلب شکايت کنند.
• چه بايد کرد: اگر به‌طور غيرمعمول احساس خستگي،‌ درد مبهم در قفسه‌سينه يا تنگي‌نفس مي‌کنيد، به پزشک مراجعه کنيد تا مطمئن شويد که بيماري قلبي نداريد.

مهار افسردگي
 

بيشتر پزشکان قبول دارند که عوامل رواني ممکن است در ابتلا به بيماري قلبي دخيل باشند. يکي از قابل‌توجه‌ترين اين عوامل براي زنان افسردگي است.تنها افسردگي نيست که خطر بيماري قلبي را مي‌افزايد. حمله قلبي هم باعث افسردگي مي‌شود که خود اين افسردگي به نوبه خود خطر حمله قلبي دوم را افزايش مي‌دهد.
يک تاثير افسردگي اين است که باعث مي‌شود زن در مراقبت از خودش - از لحاظ ورزش کردن، اجتناب از سيگار، داشتن رژيم غذايي مناسب و مصرف داروها- اهمال کند. سازوکارهاي زيستي مستقيمي نيز در اين رابطه وجود دارند،‌ از جمله افزايش پاسخ‌هاي التهابي و لخته‌شدن خون.
• چه بايد کرد: اگر از لحاظ عاطفي دوره سختي را مي‌گذرانيد، سلامت قلبتان يکي از دلايل بسياري است که بايد رفتن به نزد متخصص روان‌پزشکي را در نظر داشته باشيد. از پزشکتان بخواهيد شما را به متخصص مناسبي معرفي کند.

اصلاح الگوي خواب
 

خواب بد با فشار خون بالا، تصلب‌شرايين، نارسايي قلبي، حمله قلبي، سکته مغزي، ديابت و چاقي ارتباط دارد. خواب ناکافي همچنين با رسوب کلسيم در عروق کرونري قلب که يک بخش تشکيل‌دهنده پلاک تصلب شرايين است، ارتباط دارد.
خطر قلبي- عروقي ديگر، يک مشکل تنفسي مختل‌کننده خواب به نام «قطع تنفس حين خواب» است و ميزان چند شاخص التهابي در خون (CRP، اينترلوکين 6، فاکتور نکروز تومور- آلفا و ديگر شاخص‌ها) در نتيجه خواب ناکافي افزايش مي‌يابد.
• چه بايد کرد: سعي کنيد 7 تا 8 ساعت در شب بخوابيد. اگر خواب شما به طور مزمن مختل شده يا ناکافي است يا اغلب حين روز احساس خواب‌آلودگي مي‌کنيد، با پزشک در اين مورد مشورت کنيد.

ارزيابي خطر
 

کارشناسان سال‌هاي بسيار براي ارزيابي خطر ابتلا به بيماري قلبي به داده‌هاي به دست آمده از يک بررسي مشهور به نام «بررسي قلب فرامينگهام» اتکا مي‌کردند که خطر دچار شدن به حمله قلبي را در 10 سال آينده با در نظر گرفتن سن، جنسيت، سيگار کشيدن،‌ ميزان کلسترول و فشار خون تخمين مي‌زند.
يک معيار اندازه‌گيري به نام «نمره خطر رينولدز» که علاوه بر اينها، اندازه‌گيري با حساسيت بالاي CRP خون يا hsCRP و سابقه خانوادگي را نيز درنظر مي‌گيرد، به‌خصوص در مورد حملات قلبي در زنان، توانايي پيش‌بيني را بهبود بخشيده است.

داروها
 

داروهاي گروه استاتين‌ها درمان انتخابي براي بهبود ميزان کلسترول خون هستند. اين دارو ميزان کلسترول بد (LDL) را کاهش مي‌دهند، اندکي ميزان کلسترول خوب (HDL) را بالا مي‌برند و اندکي ميزان تري‌گليسريدها را کاهش مي‌دهند. ميزان اين کاهش‌‌ها بسته به نوع و مقدار استاتين مصرفي دارد.
استاتين‌ها براي افرادي که به‌رغم تغييرات سبک زندگي ميزان کلسترول خون آنها بالا مي‌‌ماند، يک گزينه درماني است. اما اين داروها براي هر کسي ضروري نيستند. اين داروها ممکن است باعث عوارض جانبي ناراحت‌کننده‌اي - به‌خصوص دردهاي عضلاني- و در موارد نادري مشکلات کبدي شوند گرچه نشان داده شده است که اين داروها خطر مشکلات قلبي- عروقي (از جمله حملات قلبي مرگبار) را در زناني که قبلا دچار بيماري قلبي بوده‌اند، کاهش مي‌دهند.
هنوز روشن نيست که آيا زنان داراي ميزان بالاي کلسترول بدون نشانه بيماري قلبي نيز ممکن است از مصرف اين داروها سود ببرند يا نه.
چه کار بايد کرد: با پزشکتان صحبت کنيد. اگر تري‌گليسريد بالا و LDL بالا داريد، يک گروه دارويي به نام مشتقات اسيدفيبريک (مانند جمفيبروزيل) ممکن است به شما کمک کند.
اگر ميزان HDL يا کلسترول خوبتان پايين است، يک گزينه درماني استفاده از داروي نياسين است که هم HDL را بالا مي‌برد و هم LDL و تري‌گليسريد را کاهش مي‌دهد. مصرف آسپيرين يک علامت سوال براي زنان بوده است. نشان داده شده است که مصرف روزانه آسپيرين خطر اولين حمله قلبي در مردان را کاهش مي‌دهد اما «بررسي سلامت زنان» در آمريکا نتوانست نتايج مشابهي را در مورد زنان به دست دهد. مصرف روزانه آسپيرين به پيشگيري از سکته‌هاي مغزي ناشي از نرسيدن خون به مغز (شايع‌ترين نوع سکته مغزي) کمک کرد و تا حدودي در پيشگيري از حملات قلبي ميان زنان 65 ساله و بالاتر موثر بود. اما در زنان زير 65 سال، مصرف روزانه آسپيرين نسبت به دارونما اثر بيشتري در پيشگيري از حملات قلبي نداشت.
• چه بايد کرد: با پزشکتان در مورد خطرات و منافع مصرف آسپيرين مشورت کنيد. به ياد داشته باشيد که يک سبک زندگي سالم مي‌تواند در پيشگيري از سکته مغزي و حمله قلبي بسيار موثرتر از آسپيرين باشد.

بهبود تشخيص
 

شيوه استاندارد براي ارزيابي علايم قلبي، گرفتن الکتروکارديوگرام يا همان نوار قلب حين استراحت و روي تردميل (تست استرس) است و ممکن است در مرحله بعدي آنژيوگرافي رگ‌هاي کرونر (سرخرگ‌هاي تغذيه‌کننده قلب) انجام شود. اما نوار قلب ممکن است نتواند بيماري قلبي در زنان را تشخيص دهد و حتي آنژيوگرافي نيز همان‌طور که قبلا گفتيم ممکن است در تشخيص ناتوان بماند.
• چه بايد کرد: تست هسته‌اي تحت استرس (تزريق ماده راديواکتيو در حالي که بيمار روي تردميل در حال فعاليت است و عکسبرداري از قلب) و اکوکارديوگرافي تحت استرس (تصويربرداري از قلب با امواج مافوق صوت حين فعاليت بيمار روي تردميل) نسبت به الکتروکارديوگرافي يا نوار قلب مطمئن‌تر هستند و بسياري از مراکز تخصصي اين آزمايش‌ها را انجام مي‌دهند. همچنين برخي از زنان ممکن است نياز به 2 تست ديگر داشته باشند.؛ سونوگرافي داخل‌عروقي که تصاوير سطح مقطع ديواره‌هاي شريان را مي‌گيرد و «بررسي‌هاي رزرو جريان خون کرونر» که در آنها ميزان افزايش خون در اين رگ‌ها در پاسخ به افزايش تقاضا اندازه‌گيري مي‌شود. اين 2 تست مي‌توانند نشان دهند آيا رگ‌هاي ذره‌بيني در قلب مقدار کافي خون به ماهيچه قلب مي‌رسانند يا نه. هر دوي اين تست‌ها ممکن است حين آنژيوگرافي انجام شود.
اگر علايم نگران‌کننده‌اي داريد، آنها را با پزشکتان در ميان بگذاريد و پيش متخصصي برويد که به حرف شما گوش مي‌دهد و نگراني‌هاي شما را جدي مي‌گيرد. حتي ممکن است در يک مرکز تخصصي قلب بتوانيد پزشکي را که متخصص سلامت قلب زنان است، پيدا کنيد.
منبع: www.salamat.com



 



ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
مقالات مرتبط