يك شليك، يك كشته!

«تفنگ‌هاي ابر تك تيرانداز» (Super Sniper Rifles) همواره گروه پرطرفداري بوده‌اند، كاليبر بزرگ اين دسته سلاح‌ها اجازه مي‌دهد از هر سنگري عبور كنند، هر زره‌اي را بشكافتد و هر پوششي را منهدم نمايند! M-82 نيز با بهره‌گيري از گلوله‌هاي بزرگ99mm×12.7 نيز در اين دسته قرار مي‌گيرد، دسته‌اي كه به صورت رسمي با نام Anti-Materiel Rifle (تفنگ ضد همه موارد) خوانده مي شوند. سلاح‌هاي ضد زره در مرحله اول براي از كاراندازي اهدافي مانند زره پوشها يا خودروهاي دشمن و در موارد خاص هواگردهاي غيرخودي و مانند زره‌‌پوشها يا خودروهاي دشمن و در موارد خاص هواگردهاي غيرخودي و مانند آنها طراحي شده و عملاَ سربازان دشمن در مرتبه دوم اهميت براي استفاده از اين نوع سلاح‌ها به حساب مي‌آيند.
برد مؤثر اين سلاح براي مقابله با اهداف زرهي 1800 متر در نظر گرفته مي‌شود، حال آن كه يك تك‌تيرانداز نابغه به همراه يك ديده‌بان كاركشته مي‌توانند توسط اين سلاح مخوف هدفي به اندازه يك انسان را تا فاصله بيش از 2500 متر نيز مورد اصابت قرار دهند، هرچند براي چنين شليكي تك تيرانداز بايد سرعت باد، محلي كه هدف دو تا سه ثانيه‌ي ديگر قرار خواهد داشت و حتي چرخش زمين را در نظر بگيرد و در اين ميان نبايد از ياد برد هدفي كه بايد از 2 كيلومتري مورد اصابت قرار گيرد به مقدار بسيار جزئي مهم است و در نتيجه داراي گارد حفاظتي كمي پرتوان بوده كه همه اينها باعث ايجاد يك اضطراب بي‌جا در تيرانداز مي‌گردد!
تفنگ M-82 داراي 14 كيلوگرم وزن است كه اين سنگيني در كنار طول 145 سانتي‌متري آن به عنوان بزرگ‌ترين نقص به حساب مي‌آيد. گلوله‌هاي مورد استفاده در اين سلاح با گلوله‌هاي مورد استفاده در مسلسل‌هاي سنگين Browning كه روي تانك‌هاي آبراماز نصب شده، يكسان است به همين دليل در ادبيات دروني نيروهاي آمريكايي M-82 به Light (كاليبر پنجاه سبك) معروف است!

اسلحه مورد بحث توسط كمپاني American Barrett Fireman. توليد مي‌گردد و در بسياري از كشورها مورد استفاده قرار مي‌گيرد كه از آنها مي‌توان به آلمان، فرانسه، سوئد و عربستان سعودي اشاره كرد.
اين سلاح نيز با بهره‌گيري ازمكانيزم فشار مستقيم گاز باروت و خشاب 10 تيره خود و با استفاده از گلوله‌هاي بزرگ 99mm×12.7 مي‌تواند به سرعت دهانه 853 متر بر ثانيه يابد.
تفنگ M-24 بي‌شك سلاحي است كه مانند اسلحه افسانه‌اي ليانفيلد در تاريخ به يادگار خواهد ماند. اين اسلحه از سال 1988 به صورت رسمي به خدمت يگان‌هاي ارتش ايالات متحده درآمد و توانست در اولين تجربه رزمي خود در عمليات «طوفان صحرا» ضربات مهلكي بر پيكره نيروهاي عراقي وارد آورد. M-24 به صورت گسترده‌اي نيز در عمليات تهاجم به افغانستان و عراق شركت كرد و با ثبت ركوردهاي قابل توجه، بار ديگر برتري‌هاي خود را به رخ كشيد.

اين اسلحه باطول 1092 ميلي‌متر خود توانسته يك لوله 66 ميلي‌متري را در خود جاي دهد كه وجود پنج خان راست گرد به اين سلاح اجازه مي‌دهد گلوله‌هاي كار آمد 51mm×7.62 را مورد استفاده قرار دهد. گلوله‌اي كه مطالعات بالستيكي آن كامل بوده و دسته‌بندي‌هاي متعدد و آزمايش‌هاي گسترده آن به تك‌تيرانداز اجازه مي‌دهد تا با بهره‌برداري از جداول موجود، به بهترين شكل به انجام تنظيمات سلاح خود بپردازد. طراحي اين اسلحه توسط طراحان كارخانه بزرگ و خوش‌نام Remington انجام گرفته، نامي كه به تنهايي براي اعتماد به M-24 کافي است .«رمينگتون»تا پايان سا ل 2010به تحويل m-24به ارتش ايالات متحده ادامه خواهد داد و پس از آن خط توليد اين سلاح زيبا متوقف خواهد شد. تفنگ مورد بحث داراي سرعت دهانه 790 متر بر ثانيه است كه به آن اجازه مي‌دهد به برد موثر بيش از 800 متر دست يابد. اين سلاح با فشار مستقيم گاز باروت كار ميکند، مكانيزمي كه علاوه بر سادگي كمك شاياني براي دست‌يابي به دقت بالاتر M-24 مي‌نمايد.
اگرچه M-24 يك اسلحه تك‌تيرانداز خوب است ولي مشكل بزرگش اين است كه نواخت تير بسيار پاييني دارد و اين مسئله ، براي انجام يك عمليات موفق پشتيباني نقصي بسيار مهم است. M-110 با دارا بودن مكانيزم نيمه اتوماتيك به همراه خشاب بزرگ خود با ظرفيت 20 گلوله، مي‌‌تواند اين كمبود را نيز پشت سر بگذارد.
سلاح M-110 داراي تجهيزاتي است كه از آن جمله مي توان به قنداق تنظيم شونده، ضامن رهاسازي خشاب و برگه ناظم آتش در هر دو سوي سلاح و دو پايه چند حالته اشاره نمود. اين اسلحه با وزن 94/ 6 كيلوگرم در حالت پر به همراه 20 گلوله 62mm×7.62 و نيز طول 1029 ميلي‌متر به سادگي توسط فرد قابل حمل است و در عين حال به دليل استفاده از مهمات پركاربرد 62/ 7 مي‌تواند نياز خود را به سهولت از ديگر همرزمان تأمين نمايد.

شايد پس از نواخت تير بالا، ريل دار بودن M-110 را بتوان برترين ويژگي آن نسبت به M-24 دانست. ريل‌هاي نصب شده روي M-110 به اين سلاح اجازه مي‌دهد تا طيف گسترده‌اي از لوازم جانبي را به كار گرفته و در عين حال سرعت تعويض سايت هدف‌گيري را براي اين سلاح به طرز معني‌داري افزايش مي‌دهد. اين ابتكار ساده، يعني تعبيه ريل روي يك سلاح تك‌تيرانداز به جاي پايه، برتري خود را به خوبي در طرح نشانه‌گير (سايت) فروسرخ اين سلاح آشكار مي‌كند، به گونه‌اي كه اين نشانه‌گير را مي‌توان در كمتر از چند ثانيه در مقابل هدف‌گير سلاح قرار داد و نيروهاي دشمن را كه از نارنجك‌هاي دودزا استفاده كرده‌اند، نشانه گرفت.
ويژگي برتر ديگر در نظر رفته شده براي M-110 توان استفاده آن از صدا خفه‌كن است، امكاني كه با كاهش صدا و نور منتشر شده پس از شليك، كمك شاياني به پنهان ماندن موقعيت تك‌تيرانداز مي‌نمايد.
تفنگ M-110 توسط كارخانه Knights Armament CO طراحي و توليد گشته و از سال 2008 به صورت رسمي به خدمت ارتش ايالات متحده درآمده و از آن زمان با شركت در منطقه عراق و افغانستان موفق به كسب تجربيات رزمي بالايي نيز شده است. اين اسلحه با بهره‌گيري از گلوله‌هاي ناتو 51mm×7.62 مي‌تواند تا فاصله هزار متر توانايي كشندگي خود را حفظ نمايد. سيستم عملكرد اين سلاح نيز فشار مستقيم گاز باروت است.

از آنجايي كه وزن بالا در كنار طول زياد M-82، حملش را سخت مي‌کند، همچنين لگد بالاي سلاح استفاده از آن را تنها در حالت درازكش امكان پذير كرده، مهندسان شركت American Barrett Fireman CO با اشراف بر تمامي اين مشكلات و با توجه به توليد M-82 از سال 1989 دست به كار طراحي سلاحي جديد برپايه همين تفنگ شدند، تلاشي كه براي اولين بار در سال 2006 از پيش نمونه‌ي آن پرده برداري شد تا غوغاي طراحان نمايان شود! طراحي bullpup سلاح به طرز قابل ملاحظه‌اي از طول آن كاسته است، به گونه‌اي كه XM-500 مي‌تواند گلوله‌هاي 99mm×12.7 ميلي‌متر استاندارد ناتو را شليك كند و تنها 1168 ميلي‌متر طول داشته باشد!
در رابطه با وزن نيز XM-500 با كاهش روبه‌رو بوده و طراحان با استفاده از مواد كامپوزيتي و نيز با توجه به كاهش طول ايجاد شده توانسته‌اند وزن سلاح جديد را به 11 كيلوگرم كاهش دهند.
اسلحه XM-500 براي استفاده راحت از هدف‌گيرهاي مختلف و نيز وسايل جانبي بسياري كه براي آن طراحي گشته‌اند به جاي پايه‌هاي سنتي مجهز به ريل‌هاي چندكاره جديد است.

همانگونه كه اشاره شد M-82 به دليل وزن بالاي خود و نيز لگد حاصل از شليك گلوله‌هاي بزرگ 799×/12 ميلي‌متر تنها در حالت درازكش و با استفاده از دوپايه قابل استفاده است حال آنكه مهندسان كارخانه American Barrett Fireman CO با يك ابتكار، موفق به رفع اين محدوديت گشته‌اند، طراحان با طراحي قنداق اسلحه به صورت دو تكه و همچنين با توجه به نقطه ثقل سلاح كه با توجه به طرح bullpup آن در محلي مناسب قرار مي‌گيرد توانسته‌اند امكان شليك به صورت ايستاده را نيز براي XM-500 فراهم آورند. اين سلاح پيشرفته همچنان در مرحله طراحي و توسعه است و هنوز هيچ نيروي مسلحي رسماَ براي خريد آن اقدام نكرده هرچند شركت سازنده با دارا بودن ستاره درخشاني مانند M-82 در كارنامه خود مي‌تواند به آينده طرح جديد اميدوار باشد.
منبع:ماهنامه نوآور، ش68