ورزشي از ديار باستان

چوگان ورزشي از ايران باستان است. هنري ايراني که قد متي پيش از دو هزار و پانصد تا سه هزار سال دارد. ردپاي چوگان را مي توان در جاي جاي تاريخ کهن اين سرزمين ديد و گواه اين ادعا در نزد شاعران و آثار تاريخي ايران زمين است.
جالب است بدانيد تنگ چوگان در نزد يکي شهرستان کازرون است که از قديمي ترين ميادين چوگان ايران به شمار مي رود. ولي  قديمي ترين آن ميدان چوگان نقش جهان (ميدان امام خميني) در شهر اصفهان است. ورزش چوگان بعد از حمله مغول ها به ايران به کشور هند رفت و بعد از حمله انگلستان به هند و اروپا انتقال يافت! خود مانيم اگر اين جنگ ها نبود انگليس ها هيچ چيز براي پيشرفت و تغيير نداشت، بگذريم!
چوگان که جنبه ي اشراف زد گي داشت در انگلستان پيشرفت خوبي کرد و در واقع پايه گذار قوانين چوگان انگليسي ها هستند.r /> اناندازه عصاي (چوب) چوگان و توپ چوگان: چوب چوگان داراي طولي معادل 129 سانتيمتر مي باشد که انتهاي آن بصورت  استوانه اي است و معمولا براي ساخت آن از بامبو يا چوب هاي سبک و مقاومي همچون چوب درخت خرمالو استفاده مي گردد.
اندازه قطر توپ حدود 8/25 سانتي متر است و در حدود 141-127 گرم وزن دارد، جنس توپ نيز از چوب بيد و يا بامبو مي باشد که در شرايط بازي هاي تمريني از نوع پلاستيکي و فومي آن هم استفاده مي شود.r />

مدت زمان مسابقه
 

يک بازي چوگان به 6 دوره زماني (چوکه) که هر کدام 7 د قيقه است تقسيم مي گردد. البته اين استاندارد مربوط به کشور انگلستان است ولي در آرژانتين و آمريکا اين مدت زماني به هشت قسمت تقسيم شده و بين هر چوکه استراحتي معادل 3 د قيقه و بين دو نيمه 5 د قيقه در نظر گرفته مي شود.

تعداد بازيکنان
 

در هر تيم چهارنفر بازي مي کنند. نفر اول يک مهاجم است و کار او حمله و نيز کمک به مدافع است. نفر دوم نيز مهاجم است، ولي وظيفه او در دفاع مهم تر است. نفر سوم که معمولاً بهترين بازيکن تيم است، وظيفه دارد تا حرکات د فاعي را به ضد حمله تبديل کند. نفر چهارم نيز مدافع است و وظيفه دارد توپ را از دروازه دور کند. از آن جايي که چوگان بازي با روند سريع است، امکان دارد بازي کنان يک تيم در قسمت هاي مختلفي از زمين قرار گيرند که مربوط به وظيفه بازيکن ديگر باشد. در اين حالت بايد وظايف آن بازيکن را انجام د هند تا به جاي خود باز گردند.

هدف و قوانين بازي
 

هدف اين بازي فرستاد ن توپ به دروازه ي حريف است. وقتي که توپ از پشت دروازه خارج مي گردد، پرتاب توپ به تيم مورد حمله قرار گرفته تعلق مي گيرد، مگر اين که خود اين تيم باعث خارج شد ن آن شده باشد. در اين صورت به تيم مقابل يک پرتاب آزاد (از 84 متري محل خروج) تعلق مي گيرد. پس از هر گل، دو تيم زمين خود را تعويض مي کنند و داور توپ را در مرکز زمين قرار مي د هد. در صورتي که دو تيم برابر شوند، وقت اضافي به آن ها تعلق مي گيرد و اولين تيمي که گل بزند برنده اعلام مي شود. هنگامي که بازيکني به سمت جهتي که توپ در آن پرتاب شده است مي تازد، تقد م با اوست در صورتي که (و تنها در اين صورت)که توپ در سمت راست او باشد. در اين صورت هيچ بازيکني اجازه ندارد راه او را سد کند، مگر آن که در فاصله معقولي قرار گيرد که هيچ جاي خطر نباشد.

شروع مسابقه چوگان
 

در ابتداي شروع مسابقه، هر دو تيم در ميانه زمين و پشت خط مياني به صف شد و چيد مان مخصوص به خود را مي گيرند. سپس داور توپ را از فاصله 4/6 متري به ميان آنها پرتاب مي کند و بازي با تصاحب توپ از طرف يکي از دو تيم شروع مي شود.

توقف بازي و شرايط خاص نگهداشتن بازي:
 

توقف مسابقه چوگان در شرايط معمولي فقط در زمان پايان يک چوکه، به دستور داور جهت استراحت و تعويض اسب ها صورت مي گيرد، ولي اگر در ميان يک چوکه يکي از اتفاقات زير رخ د هد داور مي تواند بازي را نگه دارد.
زمين خورد ن يکي از اسب ها در حين مسابقه.
مصدوم شد ن يک اسب بر اثر سانحه و يا اتفاقي غير منتظره براي يکي از اسب ها البته در صورت زمين خورد ن سوارکار از اسب به طوري که اتفاق جدي براي سواکار رخ نداده باشد، بازي همچنان ادامه خواهد داشت.

نحوه ثبت امتيازات در مسابقه چوگان:
 

زماني يک امتياز براي تيمي ثبت مي شود که توپ از خط دروازه بگذرد و داور نيز ضربه را تاييد کند. اگر توپ به قسمت بالاي دروازه برخورد کند ثبت امتياز مشروط به تاييد داور است.

زمين چوگان
 

به دو دسته زمين بزرگ (ميدان) و زمين کوچک (مانژ) تقسيم مي شود که به ابعاد 180×270 متر و 48×96 متر برگزار مي شود. سرعت و قوانين بازي در دو زمين بزرگ و کوچک متفاوت است.

لوازم و تجهيزات
 

ورزش چوگان از آن ورزش هاي گران است. که ستون اصلي آن را اسب تشکيل مي د هد و جالب است بدانيم که در طول مسابقه حداقل 2 تا 5 اسب لازم است!

از لوازم ديگر
 

1-بانداژ و يا بوت براي حفاظت چهار ساق اسب به منظور عد م برخورد ضربات توپ و يا چوب چوگان به ساق ها و تامين امنيت سلامت اسب.
2-انتخاب د هنه (لگام)مناسب از دسته pelham و يا دو دست جلو جهت کنترل هر چه بهتر اسب در حين مسابقه.
3-تعليمي ثابت.

وسائل ضروري سوارکار
 

1-کلاه ايمني مخصوص چوگان.
2-دستکش.
3-شلاق چوگان که اندازه آن تقريبا معادل 106 سانتيمتر مي باشد و علت آن نيز سهولت استفاده از آن حين مسابقه است.
-چکمه سوارکاري بدون بند.
منبع: شاهد جوان 57