رادار فراصوت (اولتراسونيك)

فهرست قطعات

 

شرح كلي مدار
 

اين پروژه بسيار جالب با كاربردهاي بسيار در سيستم هاي آلارم (هشدار) و امنيتي در خانه ها ، ماشين ها ، مغازه ها و... است و شامل يك دستگاه گيرنده و فرستنده فراصوت (اولتراسونيك) است كه درفركانس مشابه هم كار مي كنند.
وقتي چيزي در فضاي پوشش دهنده مدارات حركت كند، توازن مدار به هم خورده و زنگ هشدار به صدا در مي آيد .
مدار بسيار حساس است و مي تواند طوري تنظيم شود كه به صورت خوكار ، خودش را Reset كند و يا به صورت دستي Reset شود.
ولتاژ كار اين مدار 12 ولت DC و جريان آن 30mA است .

طرز كار مدار
 

همان طور كه گفته شد ، اين مدار شامل يك دستگاه گيرنده و فرستنده است كه هر دو در يك فركانس كار مي كنند . اين دستگاه ها از ترانسديوسرهاي پيزوالكترونيك اولتراسونيك به ترتيب به عنوان دستگاه هاي خروجي و ورودي استفاده مي كنند و فركانس كار آنها توسط قطعات خاصي تعيين مي شود.
تريمر P2، فركانس خروجي فرستنده را تنظيم مي كند. مشابه فرستنده ، گيرنده از يك ترانسديوسر براي دريافت سيگنال ها استفاده مي كند . سيگنال هايي كه خروجي تقويت شده توسط ترانزيستور TR3 و آي سي IC1 كه يك آپ آمپ 741 است .
خروجي IC1 از ورودي تبديل نشده IC2 ، كه توسط P1 تنظيم شده است ، گرفته مي شود.
اگر حركتي در فضاي پوشش داده شده توسط پخش اولتراسونيك وجود داشته باشد ، سيگنالي كه به فرستنده بازتاب مي شود ، به هم مي خورد و مدار از حالت توازن خارج مي شود. خروجي IC2 ناگهان تغيير مي كند و مدار تريگر اشميت كه در اطراف دو گيت باقي مانده در IC3 ساخته شده است ، فعال مي شود.
اين امر باعث مي شود ترانزيستور هاي خروجي TR1 و TR2 سيگنالي به سيستم آلارم بدهند يا اگر يك رله در مدار به صورت سري ، با كلكتور TR1 متصل باشد ، فعال گردد.
مدار در ولتاژ 4 تا 12 ولت DC كار مي كند و مي تواند با باتري يا منبع تغذيه استفاده شود.

نكات مهم
 

قبل از هر چيز چند مسئله مهم در ساخت مدارات الكترونيك روي يك برد مدار چاپي (PCB) را يادآور مي شويم:
PCB از يك ماده عايق پوشيده شده روي يك لايه نازك مس هادي ساخته شده ، به گونه اي كه بين قطعات مختلف در مدار ارتباط برقرار مي كند. برد مدار چاپي ،در كاربردهاي دلخواه مورد استفاده قرار مي گيرد امكان خطا را بسيار كم مي كند.
لحيم كاري قطعات روي برد ، تنها راه ساخت مدار است و خوب انجام دادن آن تمرين بسيار مي خواهد . البته كار خيلي سختي نيست و اگر تنها چند تكنيك ساده را بدانيد مي توانيد به خوبي اين كار را انجام دهيد.
دستگاه هويه اي كه شما استفاده مي كنيد بهتر است 25 وات باشد با نوك ريز و سوزني ، و در تمام مدت بايد نوك آن را با اسفنج نسوز تميز كنيد.
نوك هويه را به هيچ عنوان سوهان يا سمباده نزنيد ، در نهايت اگر نوك هويه تميز نشد ، آن را تعويض كنيد.
توجه به نكات فوق مي تواند به خوب انجام دادن كار لحيم كاري به شما كمك كند.
قطعات را در جاي مناسب و درست خود روي برد قرار دهيد و فواصل بين آنها را رعايت كنيد.
اگر قطعاتي بر پايه هاي ضخيم تر داشتيد كه به راحتي در برد مدار چاپي وارد نمي شدند ، از يك ميني دريل براي بزرگ تر كردن سوراخ استفاده كنيد . توجه داشته باشيد سوراخ ها را زياد بزرگ نكنيد.
توجه كنيد بيش از حد لازم لحيم نكنيد ، زيرا ممكن است قطعات بسيار به هم نزديك شوند و اتصال كوتاه رخ دهد.

اگر مدار به درستي كار نكرد:
 

* بررسي كنيد تمامي قطعات را در جاي صحيح خود قرار داده باشيد .
* همچنين بررسي كنيد لحيم كاري به خوبي انجام شده باشد و در مورد قطعات قطبي ، در جهت صحيح لحيم شده باشند.
* ولتاژ تغذيه صحيح باشد .
* قطعات همه سالم باشند.
منابع:
اين مقاله از سوي "كلوپ علمي موج سوم" در اختيار دانشمند قرار گرفته است . كلوپ علمي موج سوم فضايي است براي تبادل و نشر تجربيات و اطلاعات علمي در زمينه هاي الكترونيك ، رايانه و روباتيك . براي كسب اطلاعات بيشتر و عضويت ، مي توانيد به وب سايت هاي زير مراجعه كرده و يا با نشاني هاي ذكر شده مكاتبه كنيد.
www.twp.ir
www.moj-sevom.com
Email:contact@ moj-sevom.com
نشاني پستي : تهران ، صندوق پستي 5198-19395
منبع:ماهنامه دانشمند شماره 565