معرفي کتاب «شناخت مسيحيت»
نگهباني و دفاع از مرزهاي عقيدتي اسلام هنگامي بهتر صورت مي گيرد که علاوه بر داشتن شناخت درستي از اسلام، با اديان و مکاتب ديگر نيز آشنا باشيم. در ميان اديان، يهوديت و مسيحيت به سبب نقاط اشتراکي که با اسلام دارند، براي اين آشنايي در اولويت هستند. آشنايي با مسيحيت نيز به سبب داشتن پيروان فراوان و فعاليت هاي تبليغي گسترده، بر يهوديت مقدم است.
در شناخت مسيحيت بايد به چند نکته توجه داشت:
1. گذشت زمان پيرايه هاي فراواني را بر تن مسيحيت پوشانده و وضعيت بعدي آن آيين از وضعيت قبلي اش بسيار متفاوت شده است. حقيقت اين است که ميان آموزه هاي حضرت عيسي مسيح(ع) و آموزه هاي مسيحيت کنوني تفاوت فراواني وجود دارد، به گونه اي که برخي افراد مسيحيت کنوني را « مسيحيت پولسي» مي نامند. تفاوت هاي ياد شده فرايند تحقيق و تعميق پيرامون اين آيين را با چالشي جدي رو به رو کرده است.
2. براي آگاهي از ديدگاه هاي مسيحيت ناگزيريم به متون مقدس مسيحي و تفسير عالمان آن دين مراجعه کنيم و در اين مراجعه ديدگاه هاي مشهور را برگزينيم.
3. از آنجا که يهوديت، مسيحيت و اسلام در خانواده اديان ابراهيمي جاي دارند و مسيحيت ادامه يهوديت است، شناخت مناسب مسيحيت بدون آشنايي با يهوديت امکان پذير نيست. بر اين اساس، کسي که مي خواهد پيرامون مسيحيت تحقيق و تفحص کند، ناگزير است پيش از آن به تحقيق و تفحص در يهوديت بپردازد. همچنين بايد نيم نگاهي به آيين بعدي يعني دين مبين اسلام داشته باشد.
4. شناختي از مسيحيت مناسب است که جامع باشد و همه مباحث کلي و جزئي آن آيين را دربرگيرد. اما با توجه به گستردگي آموزه هاي مسيحيت ظاهراً چنين شناختي ممکن نيست. بديهي است که اين مشکل نبايد مانعي جدي براي تحقيق و کنجکاوي باشد.
5. از سوي ديگر، هر پژوهشگري بر اثر انس و آشنايي با دين و فرهنگ خويش، هر قدر هم بکوشد، نمي تواند به ژرفاي ايمان و اعتقاد ديگران دست يابد. اين مشکل نيز نبايد مانعي اساسي براي تحقيق تلقي شود.
6. امروزه در تحقيقات و بررسي هاي بي طرفانه ديدگاه هاي ديگران با بردباري و آرامش نقل مي شود و بيان آن ديدگاه به معناي پذيرفتن آنها نيست. پديد آورندگان اين اثر کوشيده اند شيوه مذکور را در کتاب شناخت مسيحيت به خوبي رعايت کنند.
کتاب شناخت مسيحيت گلچيني از مهم ترين مباحث مربوط به مسيحيت را در چهارده فصل تقديم مي کند و نويسندگان آن کوشيده اند که اين اثر از ويژگي هاي زير برخوردار باشد:
1. خوانندگان را از طريق منابع دست اول با مسيحيت آشنا کند؛
2. درباره برجسته ترين مباحث و مؤثرترين شخصيت ها در طول تاريخ مسيحيت سخن بگويد؛
3. صورت کمک درسي داشته باشد.
فصل دوم پيرامون مسيحيت در عصر باستان است و موضوعاتي مانند کليسا، رسولان و پدران کليسا را ارائه مي کند.
فصل سوم به بررسي مسيحيت در قرون وسطا مي پردازد و در ضمن آن مباحثي مانند فساد کليسا، جنگ هاي صليبي و تفتيش عقايد آمده است.
فصل چهارم پيرامون مسيحيت در عصر اصلاحات است و از پيشگامان اصلاحات، اصلاحات در آلمان، سوئيس، فرانسه، انگلستان، پي آمدهاي اصلاحات، جنبش روشنگري و تبشير سخن مي گويد.
فصل پنجم با عنوان فرقه هاي مسيحيت درباره سه کليساي بزرگ کاتوليک، ارتدکس و پروتستان بحث مي کند. اين فصل شامل توضيحاتي پيرامون کليساهاي ديگر از جمله کليساهاي ايران نيز هست.
فصل ششم به بررسي شورا در مسيحيت مي پردازد. در اين فصل از بيست و يک شوراي جهاني سخن گفته شده است.
فصل هفتم درباره رهبانيت در مسيحيت است. اين فصل شامل موضوعاتي مانند پيشينه و علل گرايش به رهبانيت، رهبانيت در شرق و غرب، اصلاحات و رهبانيت، رهبانيت زنان، نذرها و پيمان هاي رهباني، راهبان نام آور، نظام هاي رهباني و رهبانيت در ايران است.
فصل هشتم از وحي در مسيحيت سخن مي گويد و آن را از نظر لغوي و اصطلاحي بررسي مي کند و به ديدگاه هاي دانشمندان مسيحي درباره وحي، کلمه( لوگوس) و کتاب مقدس مي پردازد.
فصل نهم پيرامون تثليث است و درباره پيشينه آن، اقانيم سه گانه، تثليث در کتاب مقدس، کليسا و تثليث، موضع قرآن مجيد و مسلمانان در باب تثليث بحث مي کند.
فصل دهم با عنوان شريعت و قوانين کليسا پيرامون آيين هاي هفتگانه در کليساهاي مختلف و اموري مانند دعا، روزه، زيارت، اعياد و صدقات در مسيحيت سخن مي گويد.
فصل يازدهم درباره گناه است. اين فصل شامل موضوعاتي مانند گناه و قرباني، ديدگاه هاي مسيحيان درباره گناه، گناه اصلي، بدعت و ارتداد و مقابله با آنها و همچنين موضوع جنگ است.
فصل دوازدهم با عنوان نجات به موضوعاتي همچون راه هاي دستيابي به نجات و ديدگاه هاي گوناگون درباره آن و نقش ايمان و عمل در نجات و فدا مي پردازد.
فصل سيزدهم پيرامون آخرالزمان است و از پيشينه اين بحث در يهوديت و اديان ديگر، فتنه هاي آخرالزمان، بازگشت مسيح، آخرالزمان در الاهيات مسيحي، هزاره گرايي، رستاخيز مردگان، فردوس و پاداش، جهنم و مجازات و جاودانگي سخن مي گويد.
فصل چهاردهم درباره مسيحيت و مسائل عصر جديد است. اين فصل ديدگاه هاي مسيحيت را درباره امور زير بررسي مي کند: نقد تاريخي کتاب مقدس، راست کيشي جديد، ليبراليسم، مارکسيسم، الاهيات آزادي بخش، وحدت گرايي، فمينيسم، کشيشي زنان، جنبش کاريزماتيک، کثرت گرايي ديني، مدرنيته، محيط زيست، جهاني شدن، خانواده، همجنس گرايي، حقوق بشر و سياست.
در پايان کتاب، واژه نامه اي مشتمل بر اصطلاحات تخصصي مسيحيت آمده است. فهرست اعلام اين اثر در پنج بخش( اشخاص، اماکن، گروه ها، کتب و اديان) تنظيم شده است.
اين اثر در گروه اديان مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني به همت جناب حجت الاسلام و المسلمين آقاي عباس رسول زاده و جناب حجت الاسلام و المسلمين آقاي جواد باغباني تهيه با نظارت استاد محترم جناب حجت الاسلام و المسلمين آقاي حسين توفيقي و توسط انتشارات اين مؤسسه در سال 1389 چاپ شده است.
منبع: نشريه معرفت اديان شماره 2
در شناخت مسيحيت بايد به چند نکته توجه داشت:
1. گذشت زمان پيرايه هاي فراواني را بر تن مسيحيت پوشانده و وضعيت بعدي آن آيين از وضعيت قبلي اش بسيار متفاوت شده است. حقيقت اين است که ميان آموزه هاي حضرت عيسي مسيح(ع) و آموزه هاي مسيحيت کنوني تفاوت فراواني وجود دارد، به گونه اي که برخي افراد مسيحيت کنوني را « مسيحيت پولسي» مي نامند. تفاوت هاي ياد شده فرايند تحقيق و تعميق پيرامون اين آيين را با چالشي جدي رو به رو کرده است.
2. براي آگاهي از ديدگاه هاي مسيحيت ناگزيريم به متون مقدس مسيحي و تفسير عالمان آن دين مراجعه کنيم و در اين مراجعه ديدگاه هاي مشهور را برگزينيم.
3. از آنجا که يهوديت، مسيحيت و اسلام در خانواده اديان ابراهيمي جاي دارند و مسيحيت ادامه يهوديت است، شناخت مناسب مسيحيت بدون آشنايي با يهوديت امکان پذير نيست. بر اين اساس، کسي که مي خواهد پيرامون مسيحيت تحقيق و تفحص کند، ناگزير است پيش از آن به تحقيق و تفحص در يهوديت بپردازد. همچنين بايد نيم نگاهي به آيين بعدي يعني دين مبين اسلام داشته باشد.
4. شناختي از مسيحيت مناسب است که جامع باشد و همه مباحث کلي و جزئي آن آيين را دربرگيرد. اما با توجه به گستردگي آموزه هاي مسيحيت ظاهراً چنين شناختي ممکن نيست. بديهي است که اين مشکل نبايد مانعي جدي براي تحقيق و کنجکاوي باشد.
5. از سوي ديگر، هر پژوهشگري بر اثر انس و آشنايي با دين و فرهنگ خويش، هر قدر هم بکوشد، نمي تواند به ژرفاي ايمان و اعتقاد ديگران دست يابد. اين مشکل نيز نبايد مانعي اساسي براي تحقيق تلقي شود.
6. امروزه در تحقيقات و بررسي هاي بي طرفانه ديدگاه هاي ديگران با بردباري و آرامش نقل مي شود و بيان آن ديدگاه به معناي پذيرفتن آنها نيست. پديد آورندگان اين اثر کوشيده اند شيوه مذکور را در کتاب شناخت مسيحيت به خوبي رعايت کنند.
ويژگي هاي کتاب
کتاب شناخت مسيحيت گلچيني از مهم ترين مباحث مربوط به مسيحيت را در چهارده فصل تقديم مي کند و نويسندگان آن کوشيده اند که اين اثر از ويژگي هاي زير برخوردار باشد:
1. خوانندگان را از طريق منابع دست اول با مسيحيت آشنا کند؛
2. درباره برجسته ترين مباحث و مؤثرترين شخصيت ها در طول تاريخ مسيحيت سخن بگويد؛
3. صورت کمک درسي داشته باشد.
عناوين و مباحث کتاب
فصل دوم پيرامون مسيحيت در عصر باستان است و موضوعاتي مانند کليسا، رسولان و پدران کليسا را ارائه مي کند.
فصل سوم به بررسي مسيحيت در قرون وسطا مي پردازد و در ضمن آن مباحثي مانند فساد کليسا، جنگ هاي صليبي و تفتيش عقايد آمده است.
فصل چهارم پيرامون مسيحيت در عصر اصلاحات است و از پيشگامان اصلاحات، اصلاحات در آلمان، سوئيس، فرانسه، انگلستان، پي آمدهاي اصلاحات، جنبش روشنگري و تبشير سخن مي گويد.
فصل پنجم با عنوان فرقه هاي مسيحيت درباره سه کليساي بزرگ کاتوليک، ارتدکس و پروتستان بحث مي کند. اين فصل شامل توضيحاتي پيرامون کليساهاي ديگر از جمله کليساهاي ايران نيز هست.
فصل ششم به بررسي شورا در مسيحيت مي پردازد. در اين فصل از بيست و يک شوراي جهاني سخن گفته شده است.
فصل هفتم درباره رهبانيت در مسيحيت است. اين فصل شامل موضوعاتي مانند پيشينه و علل گرايش به رهبانيت، رهبانيت در شرق و غرب، اصلاحات و رهبانيت، رهبانيت زنان، نذرها و پيمان هاي رهباني، راهبان نام آور، نظام هاي رهباني و رهبانيت در ايران است.
فصل هشتم از وحي در مسيحيت سخن مي گويد و آن را از نظر لغوي و اصطلاحي بررسي مي کند و به ديدگاه هاي دانشمندان مسيحي درباره وحي، کلمه( لوگوس) و کتاب مقدس مي پردازد.
فصل نهم پيرامون تثليث است و درباره پيشينه آن، اقانيم سه گانه، تثليث در کتاب مقدس، کليسا و تثليث، موضع قرآن مجيد و مسلمانان در باب تثليث بحث مي کند.
فصل دهم با عنوان شريعت و قوانين کليسا پيرامون آيين هاي هفتگانه در کليساهاي مختلف و اموري مانند دعا، روزه، زيارت، اعياد و صدقات در مسيحيت سخن مي گويد.
فصل يازدهم درباره گناه است. اين فصل شامل موضوعاتي مانند گناه و قرباني، ديدگاه هاي مسيحيان درباره گناه، گناه اصلي، بدعت و ارتداد و مقابله با آنها و همچنين موضوع جنگ است.
فصل دوازدهم با عنوان نجات به موضوعاتي همچون راه هاي دستيابي به نجات و ديدگاه هاي گوناگون درباره آن و نقش ايمان و عمل در نجات و فدا مي پردازد.
فصل سيزدهم پيرامون آخرالزمان است و از پيشينه اين بحث در يهوديت و اديان ديگر، فتنه هاي آخرالزمان، بازگشت مسيح، آخرالزمان در الاهيات مسيحي، هزاره گرايي، رستاخيز مردگان، فردوس و پاداش، جهنم و مجازات و جاودانگي سخن مي گويد.
فصل چهاردهم درباره مسيحيت و مسائل عصر جديد است. اين فصل ديدگاه هاي مسيحيت را درباره امور زير بررسي مي کند: نقد تاريخي کتاب مقدس، راست کيشي جديد، ليبراليسم، مارکسيسم، الاهيات آزادي بخش، وحدت گرايي، فمينيسم، کشيشي زنان، جنبش کاريزماتيک، کثرت گرايي ديني، مدرنيته، محيط زيست، جهاني شدن، خانواده، همجنس گرايي، حقوق بشر و سياست.
در پايان کتاب، واژه نامه اي مشتمل بر اصطلاحات تخصصي مسيحيت آمده است. فهرست اعلام اين اثر در پنج بخش( اشخاص، اماکن، گروه ها، کتب و اديان) تنظيم شده است.
اين اثر در گروه اديان مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني به همت جناب حجت الاسلام و المسلمين آقاي عباس رسول زاده و جناب حجت الاسلام و المسلمين آقاي جواد باغباني تهيه با نظارت استاد محترم جناب حجت الاسلام و المسلمين آقاي حسين توفيقي و توسط انتشارات اين مؤسسه در سال 1389 چاپ شده است.
منبع: نشريه معرفت اديان شماره 2
