مبانی آتش‌نشانی؛ خاموش کننده‌های دستی

1-2 - تعریف خاموش کننده
 

خاموش کننده ها برای استفاده در شرایط اضطراری با هدف به اینکه بتوانند در مراحل اولیه شروع آتش سوزی ازگسترش آن جلوگیری وآتش را اطفاء نمایند ساخته شده اند.
خاموش کننده ها دراندازه های مختلف که تا 14 کیلو بصورت پرتابل(قابل حمل) وانواع بزرگتر آن بعلت ازدیاد وزن درجای مشخصی نصب و یا برروی چرخ قرار گرفته است وازاین دستگاهها با توجه به ظرفیت مواد داخل آنها می توان در حریقهای کوچک استفاده نمود. طرز کار خاموش کننده ها با هم فرق می کنند، لاکن عموماً از یک تکنیک و شیوه بخصوص پیروی کرده وبه یک منظور خاص ساخته شده ونتیجه کار آنها تفاوت چندانی ندارند.

2- 2-انواع خاموش کننده ها
 

1-خاموش کننده محتوی آب
2-خاموش کننده محتوی کف
3-خاموش کننده
4-خاموش کننده محتوی گاز
5-خاموش کننده محتوی مایعات تبخیر شونده (هالوژنه)

3-2- تأمین فشار درخاموش کننده ها
1-فشار(گاز) حاصل از واکنش 2 ماده شیمیائی
2-فشار یک گاز بی اثر از قبیل (CO2 یا N2) در داخل فشنگی
3-فشار هوا( ازطریق کمپرسور) با سیلندر هوا
4-فشار درونی ماده خاموش کننده
 

4-2 -خاموش کننده های محتوی آب
 

جهت اطفاء حریقهای ناشی از مواد قابل احتراق معمولی مانند: (چوب، کاغذ، پلاستیک، لاستیک) گروه A (خشک ) استفاده می گردد این مواد برای اطفاء لازم است حرارتشان کاسته شود یا به عبارتی خنک شوند که این امر معمولاً با تاثیر آب یا محلولهای آبی انجام می شود، اغلب حریقهای مربوط به منازل ازگروه A هستند وبهترین، کاربردی ترین واقتصادی ترین ماده خاموش کننده نیز در اینگونه موارد آب است، چنانچه خاموش کننده های آبی درکنار تاسیسات الکتریکی مورد استفاده قرار گیرند جریان آب وتماس با تاسیسات الکتریکی می تواند یک شوک الکتریکی شدید اعمال نماید. خاموش کننده های آبی در دو نوع بصورت ذیل وجود دارند.

5-2-خاموش کننده های محتوی آب وگاز
 

محلول موجود در سیلندر2/3 آب خالص وبرای فشار مورد نیاز از گاز CO2 (کربنیک) در داخل فشنگی استفاده می گردد، جهت جلوگیری از زنگ زدگی داخل سیلندر را با لایه نازکی از پلاستیک یا ماده ضد زنگ می پوشانند. خاموش کننده های آب وگاز عموماً غیر قابل کنترل می باشند و ازاین خاموش کننده در جهت اطفاء حریقهای از نوع گروه A( خشک) استفاده می گردد.
1-بدنه اصلی
2-سیلندر گاز کربنیک(فشنگی)
3-لوله خارج کننده
4-نازل
5-کفه ومیله ضربه
6-درب پوش اصلی

جهت جلوگیری از یخ زدگی در نقاط سردسیر باید مقداری ضد یخ در محلول اضافه نمائیم، جهت کارکرد با دستگاه ابتدا باید ضامن را کشید وبا ضربه وارد نمودن به کفه ضربه باعث سوراخ شدن صفحه فلزی بالای سیلندر گاز شده (فشنگی)، ودستگاه بلافاصله تحت فشار قرار گرفته وآماده به کار می باشد.
آزمایش ماهانه خاموش کننده آب وگاز
1-هر سه ماه یکبار درپوش را باز کرده وفشنگی گاز را از محزن اصلی جدا می کنیم.
2-فشنگی را وزن کرده درصورتیکه بیش از 10% از وزن آن کم شده باشد آن را شارژ می نمائیم.
3-درصورت کم بودن محلول (آب) به آن آب اضافه می کنیم تا2/3 مخزن.
4-بدنه، کفه، میله ضربه، سوزن، واثر خروجی را کاملاً بازدید می نمائیم.
آزمایش سالانه
در صورت امکان سالی یکبار دریک حریق آموزشی ازخاموش کننده استفاده و آن را شارژ می کنیم.
آزمایش بدنه
بدنه خاموش کننده باید هر 2 تا 5 سال یکبار با فشار معینی(حدوداً 3 الی 4 برابر زمان شارژ) توسط کارخانه سازنده تحت فشار قرار گیرد تا از سلامت بودن آن اطمینان حاصل گردد.

6-2- خاموش کننده آب وهوا
 

مواد اطفائی این دستگاه آب خالص وبرای فشار مورد نیاز از هوا بطریقه کمپرسور استفاده می شود، چون بدنه این سیلندر دائماً تحت فشار قرار دارد. باید مقاومتی برابر با حدود (PSI) 600 پوند بر اینچ مربع داشته باشد ودرحالت شارژ فشار آن بین 150- 60(PSI) می باشد این خاموش کننده قابل کنترل است وجهت اطفاء حریقهای از نوع گروه A (خشک) استفاده می گردد، بدلیل اینکه این دستگاه دائماً تحت فشار می باشد بر روی آن فشار سنج نصب شده که دو کار انجام می دهد.

1-فشار داخل سیلندر را نشان می دهد
2-درصورتیکه فشار دستگاه به هر عللی افزایش یابد فشار سنج از هم پاشیده وفشار آن تخلیه می گردد.
1- بدنه اصلی
2- لوله خروجی (داخلی)
3- نازل
4- شیلنگ لاستیکی
5- اهرم شیر
6- دستگیره
7- فشار سنج
8- ضامن
ضمناً جهت جلوگیری از زنگ زدگی، بدنه این خاموش کننده ازداخل با لایه ای از جنس پلاستیک نازک و یا ضد زنگ پوشیده می گردد وطریقه عملیات با دستگاه به این طریق است که ابتدا ضامن را کشیده وبا یک دست خاموش کننده وبا دست دیگر لوله را گرفته وبا فشار بر روی اهرم، خروجی خاموش کننده باز وماده داخل به محل مورد نظر هدایت می شود.
آزمایش ماهانه : با بازدید از طریق فشار سنج وضعیت خاموش کننده بررسی
آزمایش سالانه: با ایجاد حریق آموزشی مصرف و مجدداً شارژ می گردد.
آزمایش بدنه: هر 2 سال یکبار با فشار معینی توسط کارخانه تست بدنه صورت می گیرد.

7 – 2 -خاموش کننده کف شیمیائی
 

این خاموش کننده از دو مخزن با حجم های مختلف تشکیل شده بطوریکه یکی درداخل دیگری قرار می گیرد. درمخزن بزرگ محلول بی کربنات سدیم و دراستوانه کوچک محلول سولفات آلومینیوم که هر دو محلول هیچگونه تماسی با هم ندارند ودر هنگام عملیات ابتدا با بازکردن شیر فلکه و واژگون نمودن سیلندر وسبب مخلوط شدن دو ماده شیمیائی ودرنتیجه کف شیمیائی وهمچنین گاز CO2 تولید می شود که این گاز هم عامل فشار وهم عامل درتولید حبابهای کف نقش دارد.
گرچه خاموش کننده کف در اصل برای استفاده در حریقهای کلاس B (مایعات قابل اشتعال) می باشد ولیکن می توان از آن نیز درمورد حریقهای کلاسA (خشک نیز استفاده نمود.
کف برای اطفاء به این طریق عمل می کند که در صورت پرتاب بر روی مواد مشتعل به سرعت روی حریق را پوشانده ومانع برخاستن گاز قابل اشتعال از روی مواد گشته واز رسیدن اکسیژن (هوا) به حریق جلوگیری ودرنتیجه عمل اطفاء صورت می گیرد خاموش کننده های کف عموماً «غیر قابل کنترل می باشند.»

آزمایش ماهانه
1-درپوش خاموش کننده را باز کرده سیلندر داخلی( کوچک) را خارج سازید.
2-با دو قطعه چوب هر دو محلول را کاملاً بهم زده ودر صورت کم شدن به آن آب اضافه می کنیم.
3-از باز بودن خروجی مطمئن شوید.
آزمایش سالانه
درصورت امکان درحریق آموزشی استفاده ومجدداً شارژ نمائید.

8-2- خاموش کننده کف مکانیکی با هوای فشرده
 

2/3حجم این خاموش کننده محلول کف (که با آب مخلوط شده) و1/( 3) بقیه هوای فشرده می باشد وبرای جلوگیری از زنگ زدن، داخل سیلندر روکش پلاستیک کشیده می شود ودر انتهای لوله خروجی (سرنازل) سرلوله کفساز کوچکی نصب می باشد که محلول خاموش کننده با عبور از آن با هوائی که از مجراهای اطراف بداخل کشیده می شود تشکیل حباب می دهد ازاین خاموش کننده جهت اطفای حریقهای کلاسB وبعضاً A نیز استفاده می گردد، جهت کار با دستگاه ابتدا ضامن را کشیده وبا وارد نمودن فشار بر روی اهرم وهدایت ماده اطفایی به محل حریق، این خاموش کننده درحالت شارژ حدود 10 اتمسفر فشار دارد.

آزمایش ماهانه
درصورت امکان هر سه ماه یکبار هوای خاموش کننده تخلیه ابتدا بازدید محلول کف سپس قطعات داخل وخارج بدنه اعم از سر لوله- صافی- لوله خروجی – در پوشش وهمچنین از لحاظ زنگ زدگی بازدید شود.
آزمایش سالانه
درصورت امکان در حریق تمرینی استفاده ومجدداً شارژ گردد.

9 – 2 –خاموش کننده کف وگاز
 

دراین خاموش کننده 2/3محلول کف+ آب وعامل فشار گاز CO2 (کربنیک) در داخل فشنگی می باشد وبرای حریقهای کلاس BوبعضاًA نیز استفاده می گردد وجهت کار با آن ابتدا ضامن را کشیده وسپس با وارد نمودن ضربه به کف باعث سوراخ شدن صفحه فلزی بالای سیلندر شده و دستگاه تحت فشار قرار می گیرد و آماده بکار می باشد.
آزمایش ماهانه
هر سه ماه یکبار پس از باز کردن درپوش، محلول ، سرلوله، صافی لوله خروجی – وشیلنگ دستگاه را بازدید وفشنگی آن را نیز از نظر شارژ بودن وزن می کنیم.

آزمایش سالانه
درصورت امکان در حریق آموزشی مصرف ومجدداً شارژ گردد.
1-بدنه سیلندر
2-صافی
3-لوله خارج کننده
4-سیلندر گازCO2(گاز گربنیک)
5-شیلنگ لاستیکی
6-سرلوله کفساز مخصوص کف
7-نازل
8-سوراخهای هواکش
9-کف ومیله ضربه

10-2- خاموش کننده های پودری
 

این خاموش کننده ها درانواع قابل شارژ ویکبار مصرف در بازار عرضه می شود بسیاری از ساکنین منازل ترجیح می دهند از انواع یکبار مصرف آن استفاده کنند بدلیل اینکه احتیاج به مراقبت ونگهداری کمتری دارند معمولاً سیلندرها به شکل استوانه ای می باشند. خاموش کننده های پودری درمورد حریقهای از نوع گروه B (مایعات قابل اشتعال) استفاده می شود، پودر سمی شناخته نشده ولی باعث التهاب مجاری تنفس برای مدت طولانی وهمچنین درمحیط های بسته پودر قدرت بینائی را کاهش می دهد. ساخت این دستگاه در دو نوع طراحی شده یکنوع که دائماً تحت فشار می باشد ونوع دوم عامل فشار دریک سیلندر کوچک قرار دارد.

11-2- خاموش کننده محتوی پودر گاز
 

این خاموش کننده به دو دسته تقسیم می شود:
1-پودر وگاز سیلندر(فشنگی) داخل
2-پودر وگاز سیلندر(فشنگی) خارج
2/3 حجم سیلندر اصلی پودر (بی کربنات سدیم) پر شده است وعامل فشار گاز کربنیک (CO2) در داخل فشنگی که یا در کنار سیلندر اصلی ویا در داخل آن تعبیه شده است می باشد ودر موقع استفاده از نوع فشنگ خارج ابتدا شیر فلکه مربوطه به فشنگی را باز نموده وگاز داخل آن بلافاصله داخل مخزن اصلی شده و فشار مورد نیاز ایجاد می شود ونوع فشنگ داخل نیز با ضربه وارد نمودن برکفه ضربه باعث سوراخ شدن فلزی بالای فشنگی محتوی گاز CO2 شده وبلافاصله گاز مزبور وارد مخزن اصلی خاموش کننده می شود وسیلندر تحت فشار قرار می گیرد. خاموش کننده های پودری عموماً قابل کنترل وبدنه آنها معمولاً دارای سوپاپ ایمنی که بر روی درپوش نصب می باشند که به هرعلتی افزایش فشار داشته باشد سوپاپ عمل کرده وفشار اضافه تخلیه می گردد ومعمولاً سوپاپ آن با فشار 17 اتمسفر تنظیم شده است. از این خاموش کننده اگرچه مقدار کمی مصرف شود نمی توان برای حریقهای دیگر استفاده نمود.

1-بدنه
2-ضربه گیر
3- لوله خروجی داخل مخزن
4-سیلندر گاز فشنگی
5- لوله ورودی گاز بداخل محفظه پودر
6-شیلنگ فشار قوی
7-اهرم شیر نازل
8-نازل
9-نگهدارنده نازل
10-درب اصلی خاموش کننده
11-کف ومیله ضربه
12-ضامن
13-گیره نصب به دیوار
آزمایش ماهانه پودر وگاز
1-هر سه ماه یکبار درب سیلندر را باز نموده واز کلوخه نشدن پودر مطمئن می شویم.
2-از باز کردن خروجی به سیلندر وهمچنین سالم بودن بست ها ولوله لاستیکی با اطلاع شویم.
3-مخزن فشنگی را وزن کرده تا از شارژ بودن آن مطلع شویم چنانچه بیش از 10% گاز کم شده باشد مجدداً شارژ نمائید.
آزمایش سالانه
درصورت امکان دریک حریق آموزشی استفاده ومجدداً شارژ نمائید.
آزمایش بدنه
هر دوسال یکبار تست بدنه توسط کارخانه سازنده انجام شود.

12-2- خاموش کننده پودر هوا
 

2/3حجم این سیلندر پودر و 1/3 دیگر آن هوای خشک یا N2 (ازت) ودر زمان شارژ فشار آن حدود 10 اتمسفر می باشد.
دراین خاموش کننده پودر داخل سیلندر دائماً زیر فشار می باشد وبه همین علت مسئله کلوخه شدن پودر کمتر وجود دارد. غالباً بر روی این خاموش کننده مانومتر (فشار سنج) نصب می باشد که فشار داخل آن تحت کنترل از اینطریق است چون بدنه این سیلندر تحت فشار دائم قرار گرفته.

1-بدنه اصلی
2-لوله خروجی
3-نازل
4-شیلنگ لاستیکی
5-اهرم شیر
6-دستگیره
7-فشار سنج
8-ضامن
لذا، از فولاد مخصوص که قدرت تحمل فشار زیاد داشته باشد ساخته می شود سیستم آب بندی شیر آلات آن حساس می باشد به همین دلیل از این خاموش کننده می توان به اندازه نیاز استفاده کرد ودرصورت باقی بودن مواد در داخل آن درحریقهای بعدی نیز استفاده نمود واز این دستگاه جهت اطفاء حریقهای گروه B (مایعات قابل اشتعال) استفاده می شود وطریقه کارکرد آن به این شکل می باشد، چند مرتبه خاموش کننده را تکان دهید سپس ضامن را کشیده وبا فشار بر روی اهرم خروجی سیلندر باز و پودر به محل حریق هدایت می شود.
آزمایش ماهانه پودرهوا
بازدید ظاهری وتست فشار سیلندر از طریق فشار سنج
آزمایش سالانه
درصورت امکان در حریق آموزشی استفاده ومجدداً شارژ گردد.
آزمایش بدنه
هر دو سال یکبار تست بدنه توسط کارخانه سازنده انجام گیرد. به لحاظ اینکه خاموش کننده پودر وهوا دائم تحت فشار است باید از مقاومت بدنه بیشتری برخوردار باشد.

13-2- خاموش کننده گاز کربنیک CO2
 

این خاموش کننده محتوی 2/3گاز CO2 که تحت فشار حدود 900- 800PIS به صورت مایع در آمده ودرسیلندر قرار دارد. چون بدنه آن فشار زیادی را باید متحمل گردد به همین علت از فولاد وبدون درز ساخته می شود. گاز CO2 از هوا سنگین تر وغیر قابل اشتعال است. به همین خاطر در موقع اطفاء بخوبی سطح آتش را پوشانده وجانشین اکسیژن ودرنتیجه عمل اطفاء بنحو احسن صورت می پذیرد.
ازاین خاموش کننده بیشتر در محلهای بسته وبرای اطفاء تاسیسات الکتریکی و دستگاههای کامپیوتری استفاده می گردد بدلیل اینکه گاز مزبور درمحل مصرف هیچ اثری از خود به جای نمی گذارد این خاموش کننده ها معمولاً قابل کنترل هستند سر لوله خاموش کننده CO2 به شکل قیفی یا شیپوری است وعلت آن نیز این است 1-از سرعت زیاد گاز به هنگام خروج جلوگیری کرده وبه آن اجازه انبساط می دهد. 2- ماده اطفایی را به محل مورد نظر هدایت می نماید.
اگر چه دی اکسید کربن سمی نیست ولی وقتی به میزان زیاد درفضای بسته برای اطفاء حریق استفاده شود می تواند خطرناک باشد چنانچه یک سیلندر حاوی گاز کربنیک دریک محل بدون تهویه استفاده شود میزان اکسیژن را تقلیل می دهد وهر شخصی در آن محل باشد دچار بیهوشی یا حتی مرگ در اثر فقدان اکسیژن خواهد شد. بعلاوه ایجاد مه ناشی از CO2 می تواند باعث کاهش دید وخطای ناشی از این امر گردد. چنانچه بهر علتی فشار داخل سیلندر افزایش یابد سوپاپ ایمنی که بر روی 2700 PSI تنظیم شده است عمل کرده وفشار اضافی تخلیه می گردد به همین خاطر نباید این سیلندر در زیر تابش مستقیم خورشید ویا درمجاورت دستگاه های حرارتی قرار گیرد.
بدنه این خاموش کننده باید قادر باشد فشاری معادل با 7000 PSI را تحمل نماید جهت کار با خاموش کننده ابتدا دسته حمل را در دست گرفته وپین ضامن را خارج کرده ودسته تخلیه را فشار می دهیم وباید مراقب بود که اعضای بدنه با شیپور تخلیه کننده تماسی پیدا نکند( درطی عملیات) زیرا این قسمت بسیار سرد می باشد وباعث سوختگی درمحل تماس می گردد. ضمناً درگروه های نجات برای شکار حیوانات موذی مانند مار وغیره از این خاموش کننده استفاده می شود.

آزمایش ماهانه
با وزن کردن سیلندر از شارژ بودن آن باطلاع می شویم چنانچه بیش از 10% از وزن گاز کم شده باشد، جهت پرکردن آن اقدام می نمائیم. درصورت نداشتن وسیله وزن کشی با تکان دادن یا زیر روی کردن خاموش کننده بصورت تقریبی می توان از مقدار مایع داخلی مطلع شد.
آزمایش بدنه
هر 5 سال یکبار با فشاری برابر با 3375 PSI (پوند بر اینچ مربع) بدنه سیلندر توسط کارخانه سازنده مورد آزمایش قرار می گیرد.

14-2-خاموش کننده های مایعات تبخیر شونده( هالوژنه)
 

گرچه مایعات تبخیرشونده به عنوان ماده اطفائی غیر قابل قبول شناخته شده اند واستفاده ازاین مواد محدود و قدغن شده (بدلیل صدمه رساندن به لایه ازن) لیکن به لحاظ اینکه احتمال دارد در بعضی از مؤسسات و شرکتها ازاین خاموش کننده استفاده شود توضیح مختصری درباره این اطفاء کننده ها می دهیم دراین خاموش کننده بمنظور ساخت مواد اطفائی از دو هیدرو کربور بنام های متان CH 4 واتان C2H6 بعنوان مواد پایه درنظر گرفته شده وهیدروژن این ترکیب توسط عناصر هالوژنه ( F-CL-BR-I) جایگزین می شود ومواد حاصله قابلیت اشتعال نداشته وحدوداً 4 الی 5 برابر از هوا سنگین ترهستند وبه سرعت روی حریق را پوشانده ومانع رسیدن اکسیژن به حریق می شود واز طرفی در واکنشهای زنجیره ای سوختن دخالت کرده ودر نتیجه عمل اطفاء صورت می گیرد این مواد تا زمانیکه در داخل سیلندر یا ظروف در بسته هستند بصورت مایع ودرمحیط بصورت گاز می باشند. این خاموش کننده را می توان در اکثر حریقها استفاده کرد بخصوص درحریقهای دستگاه کامپیوتری وهمچنین دستگاه های ظریف الکتریکی مواد هالوژنه جدید پس از مصرف هیچ اثری از خود بجا نمی گذارد. عامل فشار دراین خاموش کننده ها از سه طریق به دست می آید.1-فشار هوا یا ازت2- فشار گاز در داخل فشنگی3- فشار درونی خود ماده
انواع این خاموش کننده در بازار به این شرح می باشد.
1-نوع سقفی که بصورت اتوماتیک عمل می کند.
2-نوع بولینگی که با پرتاپ بر روی حریق عمل اطفاء انجام می گیرد.
3-به شکل استوانه ای

طریقه عملیات با خاموش کننده ها
 

ابتدا سیلندر را بصورت آماده در دست گرفته وسپس پشت به باد ورو به موضع حریق قرار می گیریم واطفاء را از لبه آتش شروع وبا حرکت به سمت جلو و حرکت سریع نازل به طرفین ادامه می دهیم. (بصورت جارویی) جریان تخلیه نباید در فاصله خیلی نزدیک به مواد قابل اشتعال انجام شود، زیرا در اثر سرعت وفشار زیاد در هنگام خروج ماده اطفائی امکان پخش سوخت به اطراف وتوسعه حریق وجود دارد بنابراین فاصله باید به نوع حریق ووسعت ونوع خاموش کننده آن تعیین گردد.

15-2- اطلاعات ودستورالعمل بر روی بدنه خاموش کننده
 

1-نوع خاموش کننده و طریقه کارکرد آن
2-نام کارخانه سازنده
3-سال ساخت دستگاه
4-شماره استاندارد
5-شرایط نگهداری دستگاه

16-2- تعیین مکان مناسب جهت نصب خاموش کننده
 

1-حداکثر در ارتفاع 5/1 متری از سطح زمین نصب شود چنانچه وزن خاموش کننده بیشتر از 18 کیلو باشد حداکثر در ارتفاع 1 متری از سطح زمین نصب شود. درمکان های که تردد کودکان ونوجوانان کم است می توان در ارتفاع پایین تر نصب کرد.
2-توزیع یکنواخت صورت بگیرد.
3-در نزدیکی ورودی و خروجیها باشد.
4-درمکانی نصب شود که امکان صدمات فیزیکی را به حداقل برساند.
5-مسیر جهت دسترسی کوتاه وخالی از وسائل دست وپا گیر ومزاحم فراهم شود.
6-درفضای باز سیلندر نباید درمقابل تابش مستقیم نور خورشید یا برف وباران قرار گیرد.
7-همچنین باید دقت داشت که خاموش کننده باید در فاصله ای دورتر از مواد مخاطره آمیز نصب شوند.
8-وقتی که خاموش کننده بر روی چرخ یا دیوار نصب می باشد باید از بستهای مخصوص استفاده نمود.

17- 2- شناسایی نوع خاموش کننده از طریق رنگ بدنه سیلندر
 

بدلیل اینکه زمان در اطفاء آتش سوزیها اهمیت بسیار دارد بعضی از کارخانجات سازنده سیلندرهای آتش نشانی اقدام به رنگ آمیزی بدنه سیلندر در رابطه با نوع ماده اطفائی نموده اند که شخص عمل کننده بتواند با توجه به نوع حریق سریعاً خاموش کننده مورد نظر را انتخاب وعملیات اطفاء را انجام دهد تا تی الامکان از اتلاف وقت جلوگیری بعمل آید که بشرح زیر می باشد.
1-خاموش کننده محتوی آب ــــــ به رنگ آبی
2-خاموش کننده محتوی کف ــــــ به رنگ زرد یا لیموئی
3-خاموش کننده محتوی پودر ــــــ به رنگ قرمز
4-خاموش کننده محتوی گاز ــــــ به رنگ مشکی
5-خاموش کننده محتوی هالوژنه ــــــ به رنگ سبز
لازم به ذکراست درحال حاضر اکثر تولید کنندگان از رنگ قرمز برای تمام خاموش کنندگان استفاده می کنند.
منبع:مبانی آتش نشانی ،محمود مقاری ، انتشارات سازمان شهرداریهای کشور - 1378