اگر دختر نوجوان داريد...

اگر شما هم دختر نوجواني در خانواده داشته باشيد. حتما مي دانيد که دختر نوجوان به دليل ويژگي هاي جسمي خاصي که دارند و نقش هايي که قرار است در آينده ايفا کنند. از نظر سلامت آسيب پذيرتر از پسرها هستند. از آنجا که همين دخترها قرار است در سال هاي بعد مادر شوند بايد از همين حالا به فکر اين باشيم که پايه هاي سلامت شان را به شکل درست و محکمي بنا کنيم و مراقب باشيم تا در آينده، زنان جوان کشورمان با بيماري هاي مختلفي مثل پوکي استخوان، کم خوني و سوء تغذيه دست و پنجه نرم نکنند. متاسفانه به سلامت رواني دختران معمولا توجه چنداني نمي شود، در حالي که اگر دختران نوجوان ما از سنين بلوغ در شرايط امنيت رواني رشد نکنند. در آينده احتمال ابتلاي آنها به انواع اختلالات رواني بيشتر مي شود.
چيزي که نوجوان را از بقيه مراحل عمر متمايز مي کند، بلوغ است.
دختران نوجوان در سنين ده تا شانزده سالگي بلوغ جسمي را تجربه مي کنند که تمام عملکردهاي جسمي و رواني شان را متحول مي کند. در اين دروان تغييرات فيزيکي موجب مي شوند که دختران از نظر رواني هم آسيب پذيرتر شوند. چون در آستانه ي يک تغيير جدي، يعني گذر از مرحله ي کودکي به بزرگسالي قرار مي گيرند. ميل به گوشه گيري، حساسيت نسبت به انتقاد ديگران، نوسان در خلق و خو، بي قراري، بي ثباتي، کاهش اعتماد به نفس، نافرماني از والدين، صرف توجه بيش از حد به ظاهر و تمايل بيش از حد به داشتن ارتباط نزديک با گروه دوستان و همکلاسي ها از ويژگي هاي رفتاري دختران در سنين بلوغ است. از طرف ديگر، بلوغ زودرس و ديررس يکي از عوامل ناهنجاري هاي رواني در بعضي از نوجوان هاست. بلوغ چه به صورت زودرس اتفاق بيفتد و چه با تاخير همراه باشد. نگراني ها و مشکلاتي را براي نوجوان به همراه خواهد داشت. هر چند عواقب آن هم براي دختر و هم براي پسر وجود دارد. اما بلوغ زودرس اغلب براي دختران و بلوغ ديررس بيشتر براي پسران مشکل آفرين است. البته اين مشکلي است که با تشخيص والدين و مراجعه به پزشک و روانشناس به راحتي قابل حل است. ولي بطور کلي، در مقابل تغيير خلقيات دختران نوجوان اگر رفتار درستي از طرف والدين صورت نگيرد. احتمال بروز بعضي از اختلالات رواني در آنها بيشتر مي شود.

هيولاي لاغري
 

شايد باورتان نشود، ولي تبليغات لاغري يکي از عوامل تهديد کننده ي سلامت رواني و جسماني دختران است. بي اشتهايي رواني يکي از بيماري هايي است که بخصوص در دوره ي نوجواني، بين دختران ديده مي شود. تيترهاي وسوسه انگيز مجلات و الگوهاي رسانه هاي غربي به عنوان اندام متناسب تبليغ مي کنند. دختران نوجوان را دچار وسواس بيمارگونه نسبت به ظاهر خودشان کرده است. مطالعات نشان مي دهد در بين دختران دبيرستاني که اين مقالات را مي خوانند احتمال تلاش براي کاهش وزن از راه نخوردن غذا يا حتي مصرف سيگار دو برابر بيشتر از ساير دختران است. نتايج اين بررسي ها نشان داده که فقط چهارده درصد پسرها در مقابل (44)درصد از دختران اين مقالات را به طور مداوم مطالعه مي کنند. به علاوه اين مقالات روي رفتارهاي تغذيه يي پسراني که اين مقالات را مي خواندند به اندازه ي دختران تاثير ندارد. در اين ميان بعضي از آنها به رژيم هاي خطرناک و غيراصولي روي مي آورند و بعضي ديگر دچار بي اشتهايي رواني مي شوند. يعني ميل و رغبت خود را به غذا از دست مي دهند و به رغم گرسنگي و نياز شديد از خوردن غذا اجتناب مي کنند. بي اشتهايي رواني موجب عوارض بسيار مخربي مثل پوکي استخوان، مشکلات گوارشي، ريزش مو و توقف قاعدگي مي شود. در اين ميان بعضي از دختران به بيماري خطرناک تري به اسم «آنورکسيانوروزا» مبتلا مي شوند. اين افراد که نمي توانند به اشتهاي بيش از حد خودشان نسبت به غذا غلبه کنند، بعد از خوردن غذا با انگشت يا وسيله يي که اغلب يک مسواک است، حلق خود را تحريک مي کنند و همه غذاي خورده شده را بالا مي آورند. اين بيماري ممکن است اوايل از چشم خانواده دور بماند، ولي بعد از مدتي با عوارضي مثل خشکي و پوسته پوسته شدن ناخن و پوست، ريزش مو، حالت تهوع و اختلالات گوارشي بروز پيدا مي کند. اين بيماري ها که در مرز مشترک اختلالات رواني و جسماني حرکت مي کنند، مي توانند عوارض جدي و جبران ناپذيري روي سلامت دختران بگذارند.
هرگز به هنگام گام برداشتن به سوي آرمان بزرگ، نگاهت به آناني که دستمزد خويش را پيشاپيش مي خواهند نباشد! تنها به توانايي هاي خود انديشه کن. ارد بزرگ

يک دو سه، حرکت!
 

آن طرف طيف تمايل شديد به لاغري، چاقي بيش از حد قرار دارد. اضافه وزن يکي ديگر از مشکلاتي است که سلامت دختران نوجوان امروزي را مورد تهديد قرار مي دهد. به خاطر تغذيه ي نامناسب و تحرک ناکافي، دختران نوجوان بيشتر از پسران در معرض اضافه وزن و چاقي هستند. چاقي در سنين نوجواني مي تواند تا بزرگسالي هم تداوم داشته باشد و سبب تجمع چربي هايي شود که بدن را نسبت به بيماري هاي قلبي و عروقي و ديابت آسيب پذير مي کند. يکي از دلايل اصلي چاقي دختران نوجوان در اين سن، همان طور که اشاره شد، نداشتن تحرک بدني است. با توجه به اين که دانش آموزان روزانه چند ساعت در کلاس درس روي نيمکت مي نشينند. احساس خستگي و کسالت در آنها به وجود مي آيد که پسرها اکثراً اين مشکل را با فوتبال بازي کردن در کوچه و خيابان يا ورزشگاه ها حل مي کنند. ولي براي دخترها به دليل اعتقادات فرهنگي جامعه امکانات کمتري وجود دارد. پس بهتر است دختران خود را به فعاليت هاي بدني مثل پياده روي منظم، شنا و عضويت در تيم هاي ورزشي و باشگاهي تشويق کنند تا از اين آسيب ها در امان باشند.

همه چيز بخور
 

کمبودهاي تغذيه يي يکي ديگر از مشکلات سلامت دختران است. شايد به نظر بعيد بيايد که بعد از اين همه اطلاع رساني در جامعه هنوز هم افرادي باشند که در عين داشتن تمکن مادي از سوء تغذيه رنج مي برند. ولي واقعيت اين است که دختران خانواده هاي متوسط هم ممکن است به فقر پنهان برخي مواد غذايي مثل آهن، روي کلسيم دچار باشند. برخي از آمارها نشان مي دهد که تنها بيست درصد دختران دبيرستاني، روزانه پنج واحد ميوه و سبزي مي خورند و سه ليوان شير مي نوشند. اين يعني هشتاد درصد دختران نوجوان ما به اندازه کافي به املاح و ويتامين ها دسترسي ندارند يا بر اثر بي توجهي خود و والدين شان از خوردن اين مواد مغذي غفلت مي کنند. از سوي ديگر دختران به دليل قاعدگي، آهن زيادي از دست مي دهند و لازم است که بيش از پسران آهن مصرف کنند. کمبود روي هم يکي ديگر از کمبودهاي تغذيه يي رايج بين دختران ايراني است که دليل اصلي آن نبود روي کافي در خاک ايران و سپس مصرف نکردن منابع غذايي روي به مقدار کافي است، در حالي که دختران در سن نوجواني سريع ترين رشد را دارند و بايد روزانه همه ي ويتامين ها و املاح معدني را به اضافه ي (2200)کالري مصرف کنند. مصرف مکرر نوشابه در اين سنين خيلي خطرناک است و در آينده به پوکي استخوان منجر مي شود، پس بهتر است نوشابه هاي گازدار را از برنامه هاي غذايي خانواده حذف کنيد. ضمن اينکه دختران خود را تشويق کنيد از همه ي مواد غذايي به ميزان کافي مصرف کنند.
منبع:هفت روز زندگي شماره 92