احکام پوشش و عفاف(2)
احکام آقايان:
پوشش مردان
امام علي (عليه السلام) ، ميزان الحکمه، 8 / 481.
؟ پوشيدن لباس آستين کوتاه، تنگ و چسبان، يا بدن نما توسط مردان در محيطهايي که زنان و مردان به صورت مشترک مشغول کار هستند، از نظر اخلاق و عفت عمومي چه صورت دارد؟
* لنکراني: مناسب اخلاق اسلامي نيست.
* آيت الله تبريزي: پوشيدن لباسي که موجب تحريک شهوت بر حرام نسبت به خود شخص يا ديگري باشد اشکال دارد، بلکه جايز نيست.
* آيت الله گلپايگاني: بسيار مذموم و قبيح است.
* آيت الله مکارم شيرازي: اشکال دارد.
* آيت الله سيستاني: اگر قصد واداشتن زنان به نگاه نامشروع باشد حرام است و سزاوار مؤمن نمي باشد.
* آيت الله بهجت: هرچه سبب فتنه و فساد باشد اشکال دارد و اختلاط زن و مرد جايز نيست.
ريش تراشي
وسايل الشيعه / 423.
مجوسيان ريش هاي خود را مي تراشند سبيل ها را بلند نگه مي دارند ولي ما مسلمين سبيل ها را کوتاه کرده و محاسن را بلند نگه مي داريم. (همان).
خداوند مردان را به وسيله محاسن زينت داده و فضيلتي براي مردان است و به وسيله ريش مردان از زنان شناخته مي شوند. امام رضا (عليه السلام).
بشير البحار، 2 / 508.
آيت الله خامنه اي: تراشيدن ريش حرام است علي الاحوط و از پوشيدن کروات اجتناب شود.
مسائل جديد از ديدگاه علما و مراجع تقليد - سيد محسن محمودي ص 73 - ج 1.
آيت الله بهجت: تراشيدن ريش جايز نيست چه تمام ريش يا قسمتي از آن. همان ص 74.
آيت الله لنکراني: احتياط وجوبي در عدم تراشيدن ريش و بهتر آن است، که مسلمان از مثل کراوات اجتناب کند. همان ص 74 ج 1.
پوشيدن کروات و لباس بيگانگان
امام صادق (عليه السلام)، وسائل الشيعه، 3 / 279.
کسي که خود را به غير ما و غير مسلماني شبيه سازد از ما نيست. پيامبر اکرم (صلي الله عليه و آله)
نهج الفصاحه، 5009.
امت مسلمان هميشه عاقبت به خير و سعادتمند است اگر لباس بيگانگان و کفار را نپوشند ، و غذاي آنها را نخورند، اگر انجام دادند و پيروي از کفار کردند، خداوند آنها را ذليل خواهد کرد.
امام علي (عليه السلا)، بحارالانوار، 76 / 203.
آيت الله گلپايگاني: کروات شعار مسيحيان است و بر مسلمين لازم است از آن اجتناب کنند. مجمع المسائل.
آيت الله بهجت: خلاف احتياط است.
آيت الله خامنه اي: بستن کروات و پاپيون چون تقليد از فرهنگ مهاجم غير مسلمين است جائز نيست. مجلد نصيحت، شماره 154.
آيت الله فاضل لنکراني: ظاهراً کروات و پاپيون شعار کفار است و مسلمين نبايد از آن استفاده کنند.
آيت الله مکارم شيرازي: با توجه به اين که کراوات و پاپيون در محيط ما ترويج فرهنگ بيگانه محسوب مي شود استفاده از آن اشکال دارد.
آيت الله تبريزي: براي مؤمن سزاوار نيست لباسي بپوشد که او را از زيّ مؤمنين خارج کنند.
مسائل جديد از ديدگاه علما و مراجع تقليد - ص 104 سيد محسن محمودي ج 1.
پوشيدن لباس هايي که تبليغ فرهنگ بيگانه است
بحارالانوار، 76 / 346.
؟ نظر جنابعالي در مورد پوشيدن لباس هايي که عکس يا علامت مربوط به کشورهاي غربي روي آن نقش بسته است چيست؟
* آيت الله خامنه اي: استفاده از اين گونه لباس ها که ترويج فرهنگ غير مسلمان مهاجم بر مسلمين است اشکال دارد.
* آيت الله لنکراني: بهتر است از اينگونه لباس ها استفاده نکنند.
* آيت الله گلپايگاني: مسلمين از اين گونه لباسها استفاده نکنند.
* تبريزي: بر مؤمن سزاوار نيست لباسي بپوشد که او را از زيّ مؤمنين خارج کند.
* آيت الله مکارم شيرازي: هرگاه سبب ترويج فرهنگ بيگانگان گردد اشکال دارد.
مسائل جديد از ديدگاه علما و مراجع تقليد، تهيه و تنظيم: سيد محسن محمودي.
؟ آيا پوشيدن لباسهايي که بر روي آن حروف و تصاوير خارجي چاپ شده، جايز است و آيا اين لباسها ترويج فرهنگ غربي محسوب مي شوند؟
* اگر مفاسد اجتماعي نداشته باشند پوشيدن آنها في نفسه اشکال ندارد و اما اينکه ترويج فرهنگ غربي معارض با فرهنگ اسلامي محسوب مي شود يا خير، موکول به نظر عرف است.
مسائل جديد از ديدگاه علما و مراجع تقليد، تهيه و تنظيم: سيد محسم محمودي، ج 1، ص 108.
پوشيدن طلاي سفيد و پلاتين جهت مردان
وسايل الشيعه، 2 / 100.
؟ پوشيدن طلاي سفيد و پلاتين جهت مردان چگونه است؟
* آيت الله خامنه اي: اگر طلاست که بر اثر مخلوط کردن ماده اي رنگ آن سفيد شده است حرام است. ولي اگر پلاتين است يا عنصر طلا در آن به قدري کم است که عرفا به آن طلا نمي گويند مانع ندارد.
* آيت الله لنکراني: ظاهراً پلاتين غير از طلاي سفيد است، لذا پلاتين براي مردان حلال است اگرچه طلاي سفيد حرام است. المسائل، 1 / 251.
* آيت الله بهجت: اگر از جنس طلا نباشد مانع ندارد.
* آيت الله مکارم شيرازي: زينت به طلاي سفيد براي مردان جايز نيست، ولي پلاتين که فلز ديگري است مانع ندارد.
مسائل جديد از ديدگاه علما و مراجع تقليد، تهيه و تنظيم: سيد محسن محمودي، ج 1، ص 108.
پوشيدن برخي لباسهاي ورزشي
آيت الله صافي، جامع الاحکام، 2 / 146.
؟ برخي لباسهاي ورزشي با حيا و عفت اسلامي سازگار نيست و به نوعي ترويج برهنگي محسوب مي شود مانند ورزش کشتي، وزنه برداري، زيبايي اندام و...، با توجه به اين که مي توان اين لباس ها را پوشيده تر لحاظ کرد متأسفانه در برخي ميادين ورزشي جهاني لباس هاي برخي ورزشکاران خارجي پوشيده تر از ورزشکاران ايراني است، آيا به نظر حضرتعالي ترويج اينگونه پوشش و استفاده از آنها با توجه به تبليغات منفي آنها چه صورت دارد؟
* آيت الله خامنه اي: اگر باعث ترويج گناه و بي بند و باري باشد جايز نيست.
* آيت الله گلپايگاني: استفاده لباس هاي مذکور در انظار اشکال دارد و نگاه کردن زن ها بر اندام ورزشکاران در مورد سؤال جايز نيست.
* آيت الله بهجت: پوشش در مقابل همجنس اگر قصد لذت نداشته باشند، مي توانند غير از عورت به تمام بدن يکديگر نگاه کنند ولي در مقابل زن نامحرم احتياط واجب آن است که علاوه بر عورت آن مقدار که عرفا پوشيده مي شود را بپوشانند.
* آيت الله مکارم شيرازي: بعضي لباس هاي ورزشي تبعات منفي اخلاقي دارد و بايد از آن اجتناب شود.
* آيت الله فاضل لنکراني: بايد رعايت شود.
* آيت الله تبريزي: لباس هايي که تهييج شهوت مي شود پوشيدن آن شرعاً اشکال دارد و مسئولين موظفند از اموري که جامعه را در معرض فساد قرار مي دهند جلوگيري کرده و به اصلاح بپردازند.
* آيت الله سيستاني: سزاوار نيست.
نگاه کردن و دست دادن
* اگر با قصد لذت باشد و يا بترسد که به گناه بيفتد نگاه به اين مواضع جايز نيست.
(العروه الوثقي ج 1). امام استفتائات ج 3 (احکام حجاب) س 27 / آيت الله سيستاني (حجاب) س 5.
؟ حکم نگاه پيوسته به صورت استاد زن در هنگام درس چيست؟
* همه مراجع عظام تقليد (به جزء آيت الله صافي): اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد اشکال ندارد.
توضيح المسائل مراجع م 2433 جامع الاحکام ج 2 س - 17 و هدايه العباد، ج 2، (النکاح)
* آيت الله صافي: بدون قصد لذت نيز بنابر احتياط واجب جايز نيست، ولي اگر نگاه اتفاقي باشد اشکال ندارد.
(توضيح المسائل مراجع، العروه الوثقي، ج 2، نوري و وحيد خراساني: توضيح المسائل؛ آيت الله خامنه اي: استفتاء دفتر؛ صافي: جامع الاحکام ج 2 و هدايه العباد ج 2).
؟ حکم دقيق مصافحه و دست دادن با زن نامحرم به ويژه فاميل مثل دختر خاله و دختر عمو و... چيست؟
* همه مراجع: دست دادن با زن نامحرم حرام است خواه فاميل باشد و يا غير فاميل و خواه با قصد لذت باشد يا بدون آن.
(آيات عظام؛ خامنه اي: استفتاء؛ تبريزي: استفتائات؛ صافي: جامع الاحکام؛ مکارم، امام، نوري و فاضل: تعليقات علي العروه (النکاح) بهجت: توضيح المسائل؛ سيستاني: منهاج الصالحين؛ وحيد خراساني: دفتر).
؟ آيا نگاه کردن به پاي زن نامحرم از مچ به پايين جايز است؟
* همه مراجع به جز مکارم: خير نگاه به پاي زن از مچ به پايين نيز هرچند بدون قصد لذت حرام است.
* آيت الله مکارم: آري ولي بهتر آن است که نگاه نکند.
(توضيح المسائل مراجع؛ آيت الله نوري، آيت الله وحيد خراساني: توضيح المسائل؛ آيت الله خامنه اي: اجوبه الاستفتائات؛ آيت الله مکارم: دفتر).
؟ دست دادن با زنان غير مسلمان چه حکمي دارد؟
* همه مراجع عظام تقليد: دست دادن با زنان غير مسلمان هم جايز نيست؛ خواه کافر حربي باشد يا کتابي (مانند يهودا و نصارا).
(آيت الله خامنه اي: استفتاء آيت الله تبريزي و آيت الله مکارم: استفتائات؛ آيت الله سيستاني و آيت الله صافي: جامع الاحکام؛ آيت الله بهجت: توضيح المسائل؛ آيت الله فاضل: جامع المسائل؛ امام خميني و آيت الله نوري: تعليقات علي العروه (النکاح)؛ آيت الله وحيد خراساني: دفتر).
؟ شخصي قصد ازدواج دارد آيا مي تواند بدون قصد لذت به چهره و موهاي خانم ها (مثلا در خيابان) نگاه کند تا کسي را بپسندد و بعد از او خواستگاري کند؟
* همه مراجع: اين نوع نگاهها جايز نيست.
(آيت الله مکارم: تعليقات علي العروه و استفتائات؛ آيت الله فاضل؛ تعليقات علي العروه؛ آيت الله صافي: هدايه العباد؛ امام خميني، تحرير الوسيله؛ آيت الله سيستاني: منهاج الصالحين؛ آيت الله تبريزي: صراط النجاه؛ آيت الله وحيد خراساني و آيت الله خامنه اي: دفتر).
- تبصره: نگاه به دختر به منظور ازدواج با او، شرايطي دارد که با رعايت آن جايز مي شود.
؟ آيا عدم پوشش دختر دايي، دختر عمه، دختر خاله و دختر عمو که تأثيري در من ندارد، گناه است؟
* همه مراجع: آري گناه است و بايد خود را بپوشانند و با ساير نامحرمان تفاوتي ندارند و نگاه شما بر مو و بدن آنان جايز نيست.
العروه الوثقي ج 1 (الستر) و ج 2 (النکاح) م 31
فروش لباس زنانه
* همه مراجع عظام تقليد: اگر ترس افتادن به گناه و يا مفسده اجتماعي به دنبال داشته باشد جايز نيست.
(آيت الله خامنه اي، اجوبه الاستفتائات، س 1369: دفتر: همه)
احکام مشترک بين زن و مرد
* همه مراجع عظام تقليد به جزء آيت الله صافي: نگاه به نامحرم اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد اشکال ندارد، ولي اگر با يکي از اين دو مشخصه همراه باشد جايز نيست.
* آيت الله صافي: نگاه به قصد لذت حرام است و بدون قصد لذت و ترس افتادن به حرام نيز بنابر احتياط واجب جايز نيست.
(توضيح المسائل مراجع؛ نوري: توضيح المسائل؛ تبريزي: استفتائات؛ وحيد خراساني: توضيح المسائل؛ خامنه اي: استفتاء؛ صافي: هدايه الصاد ج 2).
- تبصره: فرض مسأله در رساله هاي عمليه در مورد نگاه عمدي و پيوسته است، و گرنه نگاه اتفاقي به فتواي همه مراجع تقليد اشکالي ندارد.
؟ آيا همان گونه که نگاه مرد به زن حرام است نگاه زن به مرد نيز حرام است؟
* همه مراجع عظام تقليد به جزء آيت الله سيستاني و آيت الله بهجت: آري نگاه زن به بدن مرد نامحرم به جز سر و گردن و دست ها و جاهايي که معمولا آن را نمي پوشاند حرام است، هر چند بدون قصد لذت باشد.
* آيات عظام بهجت و سيستاني: نگاه زن به مرد نامحرم با قصد لذت حرام است و بنابر احتياط واجب بدون قصد لذت و ترس افتادن به حرام هم نيز (به جز قسمتي از بدن که معمولا آن را نمي پوشاند مانند سر و دست ها) جايز نيست.
(وحيد خراساني: توضيح المسائل؛ نوري: توضيح المسائل؛ خامنه اي: استفتاء؛ توضيح المسائل مراجع م 2433).
پوشيدن لباس جنس مخالف
توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 489.
در دوره آخر الزمان مردان خود را شبيه زنان و زنان خود را شبيه مردان مي کنند، بر زين سوار مي شوند (به خودنمايي مي پردازند) بر آنها لعنت خدا باد.
پيامبر اکرم (صلي الله عليه و آله)، تفسير نمونه، 21 / 456.
کسي که خود را به غير ما (غير مسلمان) شبيه سازد از ما نيست.
پيامبر اکرم (صلي الله عليه و آله)، نهج الفصاحه، ح 5009.
؟ آيا پوشيدن چيزي که مخصوص زنان است توسط مردان و برعکس، در خانه بدون قصد تشبه به جنس مخالف، جايز است؟
* تا زماني که آن را به عنوان لباس براي خود انتخاب نکرده باشند، اشکال ندارد.
؟ آيا بافندگي و خريد و فروش جوراب نازک شرعا جايز است؟
* اگر توليد و خريد و فروش آن به قصد پوشيدن زنان در برابر مردان اجنبي نباشد، اشکال ندارد؟
پوشيدن لباس زنانه جهت فيلم سازي
* آيت الله لنکراني: جايز نيست.
* آيت الله تبريزي: اشکال دارد.
* آيت الله بهجت: جايز نيست.
* آيت الله گلپايگاني: اشکال دارد.
* آيت الله مکارم شيرازي: جايز نيست.
پوشيدن لباس شهرت
پيامبر اکرم (صلي الله عليه و آله)، ميزان الحکمه 5 / 206.
منظور از لباس شهرت لباسي است که جنبه رياکاري دارد و مي خواهد بوسيله آن مثلا به زهد و ترک دنيا مشهور شود، خواه از جهت پارچه يا رنگ آن باشد يا دوخت آن. اما اگر واقعا قصدش ساده پوشيدن است و جنبه رياکاري ندارد نه تنها جايز است بلکه عملي است شايسته.
مسائل جديد از ديدگاه علما و مراجع تقليد (ج 3)، تهيه و تنظيم: سيد محسن محمودي
؟ پوشش لباس شهرت چه صورت دارد و معيار لباس شهرت چيست؟
* آيت الله خامنه اي: لباس شهرت لباسي است که پوشيدن آن براي شخص بخاطر رنگ يا کيفيت دوخت يا مندرس بودن آن و علل ديگر مناسب نيست به طوري که اگر آن را در برابر مردم بپوشد توجه آنان را به خود جلب نموده و انگشت نما شود.
استفتائات 2 / 99. مسائل جديد از ديدگاه علما و مراجع تقليد، تهيه و تنظيم: سيد محسن محمودي ص 169 - ج 3.
* آيت الله بهجت: حرام است و عبارت از لباسي است که از جهت جنس يا رنگ يا نحوه برش و دوخت و مانند آن خلاف شأن و زيّ پوشنده لباس باشد.
* آيت الله تبريزي: لباسي که در زيّ شخص نيست آن را بپوشد جايز نيست.
* آيت الله لنکراني: حرام است و منظور از لباس شهرت لباسي است که از جهت جنس، رنگ، نوع دوخت و امثال آن به گونه اي باشد که پوشيدن آن عرفا که موجب انگشت نما شدن او شود.
* آيت الله گلپايگاني: پوشيدن لباس شهرت جايز نيست و لباس شهرت آنست که پوشيدن آن در نظر عرف براي پوشنده قبيح و موجب وهن باشد.
* آيت الله سيستاني: لباس شهرت لباسي که موجب تحقير و استهزاء ديگران باشد و بنابر احتياط واجب نبايد بپوشند.
* آيت الله مکارم شيرازي: بنابر احتياط واجب بايد انسان از پوشيدن لباس شهرت خودداري کند.
همان ج 3، ص 170 - 171.
منبع: حريم ريحانه.
