پرسش هاي رايج پيرامون ديابت

چرابرخي مواقع قندخون من بعد از ورزش بالا مي رود؟
 

اين خيلي است كه شما ورزش مي كنيد.ورزش به شما كمك مي كند كه ازنظر جسمي وروحي شاداب ترشويد. افزايش قند خون از ورزش هاي بسيارشديد رخ مي دهد،به خصوص اينكه قند خون قبل ورزش شما بالا باشد. ورزش هاي بسيارشديد سبب توليد هورمون هاي استرس شده ،روي كبد اثرمي گذارند و باعث آزاد شدن قند از كبد به خون مي شوند. پس ازورزش وقتي كه سطح هورمون هاي استرس درخون كاهش يافت،قندخون شروع به كاهش مي كند. شما مي توانيد بدون نگراني يك ورزش سبك ومتوسط مانندپياده روي را انتخاب كنيد. توصيه مي شود كه هميشه قبل ازاينكه ورزشي راشروع كنيد، با پزشك خود مشورت نماييد. شمابايد بدانيدكه چه موقع آن ورزش راانجام دهيد، چند باردر روز و چه مواقعي قندتان را اندازه گيري كنيد و وقتي كه علائم افت قندداشتيد،چه كار كنيد.
هيچ فرقي نمي كند كه من ورزش بكنم يا نكنم،دارو مصرف بكنم يانكنم ،چون قند من هميشه بالاست .چرا؟چكاركنم كه قندخونم كنترل شود؟
اگرشما هميشه قند خونتان بالاست ،شايد لازم باشد كه نوع درمان شما تغييركند. وقتي سن ديابت شمابالاترمي رود،ديگرمانند گذشته به درمان پاسخ نمي دهد. شايد لازم باشد درمان شما درجهت كنترل قند خونتان كمي تغييركند مثلا شايد پزشكتان به شما توصيه كند كه نوع تغذيه و يا ميزان فعاليت فيزيك خود راتغييردهيد يا اينكه دوزانسولين يا تعداد قرص هاي شما افزايش يابد و يا به جاي قرص ازانسولين استفاده كنيد.

چرا قندخون من صبح ناشتا بالاست؟
 

من كه چيزي نخوردم!
عوامل مختلفي مي توانند روي قندخون ناشتاي شما اثربگذارند. بدن شما درطول روز قند را دركبد ذخيره مي كند و بعضي مواقع كه شما غذا نمي خوريد(مثل نصف شب)آنها رابه خون آزاد مي كند. ازطرف ديگر،هورمون هايي كه درطول شب توليد مي شوند،عليه انسولين عمل مي كنند و مجموعه اين عوامل مي توانند روي قندخون ناشتاي شما اثر بگذارند.
براي افرادي كه انسولين مي زنند، قندخون ناشتاي بالا مي تواند به اين علت باشد كه موقع خواب انسولين كافي دريافت نمي كنند.
اگرشمااغلب روزهاي هفته قندخون بالايي درزمان صبح ياهرموقعي ازروز داريد، باپزشك خوددرميان بگذاريد. هميشه دفترچه ثبت قندخونتان را نزد پزشك ببريد،چراكه اين اطلاعات روي تصميم گيري پزشك شما مي تواند اثربسزايي داشته باشد.

وقتي قند خون من خيلي بالاست،چه اتفاقي براي من مي افتد؟
 

اگرشما هميشه يا اغلب اوقات قندخونتان بالاست،مطمئن باشيد كه عواقب ناخوشايندي درراه است.هيپرگليسمي (قندخون بالا)مي تواند باعث آسيب به عروق خوني شود و خطر بروزبيماري هاي قلبي ،سكته ،بيماري هاي كليوي،مشكلات بينايي واعصاب رابيشتركند. داشتن قند خون بالا درهفته گذشته خطرناك نيست و براي هرفرد ديابتي ممكن است پيش بيايد. مشكل زماني ايجادمي شود كه هيپرگليسمي مرتبا تكرارشود.

وقتي قندخون من خيلي پايين است.چه اتفاقي براي من مي افتد؟
 

افت قندخون اغلب درافرادي كه ازانسولين ياگلي بنكلاميد استفاده
مي كنند،ديده مي شود.اين حالت باخوردن قندساده (مانند4حبه قند دريك ليوان آب)برطرف مي شود.ولي اگراين مشكل زود برطرف نشود،سبب كاهش هوشياري و يا كما مي شود.اگرچه افت قندخون ناگهان رخ مي دهد،ولي سريعا بايددرمان شود.اگرشما به طور مكرردچاراين حالت مي شويد، داشتن كيت گلوكاگون درمنزل و محل كاربراي شما الزامي است .خانواده،دوستان و همكارانتان بايد با نحوه تزريق آن آشنا باشند.

براي تشخيص قند پنهان ياپيش ديابتي چه آزمايشي وجود دارد؟
 

قندخون ناشتا (FPG)يك تست آزمايشگاهي است كه بعد از8ساعت ناشتايي گرفته مي شود.اين تست سطح قندخون پلاسما را نشان مي دهد.FPGطبيعي 70-100mg/dlاست.
زماني كه افراد غيرديابتي ناشتا هستند و صبحانه نخورده اند، سلول هاي بدن به قند نيازدارند، بنابراين دراين هنگام گلوگاگون ترشح مي شود و كبد راتحريك مي كند كه قند وارد خون كند.چون بدن افراد سالم انسولين ترشح مي كند، مانع افزايش ناگهاني قندخون مي شود و قند ناشتا از mg/dl100-70تجاوزنخواهد كرد.
ولي چون دربدن افراد پيش ديابتي و ديابتي ،انسولين كافي براي حفظ قند خون ناشتا درمحدوده طبيعي دربدن توليد نمي شود،اغلب اولين علامت دراين افراد افزايش قند ناشتا است.اگرفرد،قند خون ناشتاي mg/dl100-125داشته باشد،به عنوان پيش ديابتي درنظرگرفته مي شود.
اگرچه FPGتست ارجحي براي تشخيص پيش ديابت است،ولي ممكن است ازتست قند خون تصادفي هم استفاده شود.اين تست مي تواند هرزماني ازروز انجام شودكه اگراين قند تصادفي mg/dl199-140بود نشانگرپيش ديابتي بودن فرد است.
تست ديگر،تست گلوكزخوراكي (OGTT)است كه معمولا صبح ها انجام مي شود،چرا كه به قند ناشتا هم نيازدارد.شما بايد قبل اين تست 12-8ساعت ناشتا باشيد.اول قند ناشتا ي شمارا اندازه گيري مي كنند و بعد به شما محلول آب و 75گرم گلوكزمي دهند كه بنوشيد. سپس قند 1و2ساعته شما رااندازه گيري مي كنند.
قند2ساعته بين
mg/dl200-140به عنوان پيش ديابتي و بالاي به عنوان ديابت شناخته مي شود.افراد پيش ديابتي درمعرض خطربيشتري براي بروزديابت هستند.
دريك مطالعه بزرگ(برنامه پيشگيري ازديابت)مشخص شدكه 58درصد افراد پيش ديابتي با كاهش 7-5درصدازوزن بدنشان و پياده روي براي 30دقيقه در5 روزهفته دچارديابت نشدند.ديابت با تغيير شيوه زندگي قابل پيشگيري است.

قندخون من نرمال است ولي HbA1cمن بالاست.چطور ممكن است؟
 

وقتي شما قند خونتان را اندازه گيري مي كنيد،اين نتيجه مربوط به يك نقطه از زمان است.درحالي كه Hba1cميانگين قند خون 3ماهه گذشته شما را نشان مي دهد.اين آزمايش يكي ازمهمترين معيارها براي كنترل قند خون مي باشد.اگرميزان آن بالاترازحد مطلوب(بيشتراز7درصد)بود،حتما نسبت به نحوه كنترل قند خون خود تجديد نظر كنيد.
براي انجام اين آزمايش ،نيازي به ناشتا بودن نيست،ولي حتما اين آزمايش رادريك آزمايشگاه انجام دهيد.اگرداراي بيماري ناخوشي هستيد اين آزمايش رابه روزديگر موكول كنيد،چون ممكن است جواب آزمايش به طور كاذب بالابرود.
اغلب افراد فقط قند ناشتاي خود را اندازه مي گيرند،درحالي كه ازقند بعد غذايشان خبرندارند.بسيارمهم است كه قندخون خود رادرزمان هاي مختلف (ناشتاو2ساعت بعدغذا)روزاندازه گيري كنيد.

من نصف شب دچارافت قندخون مي شوم ،چه كاركنم؟
 

-اگرشما انسولين تزريق مي كنيد ياازداروهايي مانند گلي بنكلاميدياگلي كلازيداستفاده مي كنيد،بايدآنها راقبل ازشام استفاده نماييد.
-اگرازتزريق لانتوس درشب استفاده مي كنيد،مازيادانتظارافت خون شبانه درشما نداريم ،ولي برخي بيماران معتقدند كه اگربه جاي شب،صبح ها تزريق كنند،خطرافت كمتري دارند.
-براي كاهش خطر افت قندخون ،شما حتما يك وعده بايد قبل از خواب دريافت كنيد(بامشورت پزشك).البته اندازه گيري قندخون موقع خواب مي تواند به شما كمك كندكه ميان وعده بايدبخوريدياخير.اگرقندموقع خواب شما كمتراز160باشد بايديك ميان وعده بخوريد.
-يك راه ديگربراي جلوگيري ازافت قندخون شبانه اين است كه همراه غذايتان كمي پروتئين (پنير،حبوبات وانواع گوشت ها)درشب مصرف كنيد.
-البته اغلب اوقات كم كردن دوزانسولين بادارو بهترين تصميم است.اگردرروزهايي كه ورزش زيادمي كنيد دچارافت قندخون شبانه مي شويد،بايددرآن روزها دوز انسولين خود را كمتركنيد.
منبع:دنياي تغذيه ش 104