نوزاد به شير مادر وابسته است يا مادر به شيردادن به نوزاد؟

هرساله به هنگامي که در آستانه روز جهاني شير مادر قرار مي گيريم، همه از فوايد تغذيه نوزاد با شير مادر صحبت مي کنند، اما شايد کمتر کسي بداند که شيردادن به نوزاد براي مادر هم مفيد است. مثلاً هرچند همه مي دانند که شير مادر منبع غني از انواع مواد مغذي و ريز مغذي است، اما کمتر کسي مي داند که نخستين سودمندي هاي تغذيه نوزاد با اين شير، براي خود مادر است!
تصور مي کنيد که اين يک ادعا است؟ خير. پژوهش هاي مختلف اثبات گر اين فرضيه، چه از نظر جسمي و چه از زاويه روحي در جسم و روح مادري بوده اند، که به نوزاد خود شير مي دهد. موارد ذيل را مي توان به عنوان فوايد شيردادن براي مادر ذکر نمود:
1- تقويت سيستم ايمني بدن:يک تحقيق که در دانشگاه اوهايو صورت گرفته، نشان داده است که شير دادن موش هاي ماده به نوزادانشان باعث ترميم سريع تر زخم هاي حاصل از زايمان در بدن آنها شده و استرس و نگراني پس از زايمان را نيز کاهش مي دهد. به اعتقاد خانم تارا کرافت از دانشگاه اوهايو که با همکاري يک گروه از محققان، پژوهش اخير را در مورد موش هاي ماده به انجام رسانده، زايمان هاي طبيعي يا سزارين مي تواند زخم هاي زيادي در بدن مادران به وجود آورد. اين گروه به منظور آزمودن تأثير شير دادن مادران بر روي اين زخم ها، در بدن گروهي از موش هاي ماده پس از زايمان چند زخم مصنوعي به وجود آوردند. به گروهي از اين موش ها اجازه داده شد که نوزادان خود را به طور طبيعي شير بدهند و از شير دادن گروهي ديگر به نوزادان آنها جلوگيري به عمل آمد. پس از گذشت پنج روز ميزان ترميم زخم هاي بدن موش هاي دسته اول تا 30 درصد بالاتر از ترميم موش هاي دسته دوم بود.
2- کاهش استرس هاي روحي مادر:پژوهش ديگري که به تازگي از سوي دانشمندان آمريکايي صورت گرفته است، نشان مي دهد که شير دادن به نوزاد تأثير مستقيمي در کم کردن استرس در مادر دارد. اما علت در چيست؟ اين اتفاق ناشي از يک امر روحي نيست بلکه به افزايش توليد يک هورمون در بدن مربوط است. تحقيق اين پژوهشگر نشان داد که پس از تولد نوزاد و شروع شيردهي، هورمون اکسي توسين در بدن مادران افزايش مي يابد. هورمون اکسيتاکين با ترشح شير مادر از ميزان تنش مي کاهد. اما با اين وجود بر تغذيه نوزاد با شير مادر اصرار نکنيد. هرچند از مزاياي شير دادن نوزاد براي مادر گفتيم، اما با اين همه نبايد به مادران براي شيردادن به نوزادانشان فشار وارد ساخت. يک تحقيق جديد نشان مي دهد اصرار طرفداران اين نظريه که «شير مادر بهترين است» به جاي اينکه به مادران کمک کند، بيشتر آنان را تحت فشار قرار مي دهد. پروفسور «فرانک فوردي» استاد جامعه شناسي در پوهنتون «کنت» در انگليس مي گويد که مسأله شير دادن تبديل به يک مبارزه اخلاقي شده است و در نتيجه اين امر باعث شده زناني که نوزادان خود را با شير خشک تغذيه مي کنند احساس کنند مادر واقعي نيستند. به گفته اين کارشناس «زنان امروز تحت فشار شديد براي تغذيه نوزاد با شير مادر قرار دارند و آنها که توانايي اين کار را ندارند احساس گناه مي کنند و اين مسأله اعتماد به نفس آنان به عنوان يک مادر خوب را تحليل مي برد».
3- تغذيه انحصاري و مکرر شير خوار با شير مادر در شب و روز عادت ماهيانه مادر و امکان تخمک گذاري وي را به تعويق مي اندازد. در نتيجه، حاملگي هاي زودرس کمتر اتفاق مي افتد.
4- جمع شدن و برگشتن رحم به اندازه طبيعي در مادراني که به نوزادانشان شير مي دهند، سريعتر انجام مي گيرد. برگشت سريع رحم به حالت طبيعي و ديرتر شروع شدن عادت ماهيانه به دليل شيردهي، باعث جلوگيري از کم خوني مادر مي شود.
5- مادراني که به نوزادانشان شير مي دهند چون از چربي ذخيره شده دوران بارداري براي ساختن شير استفاده مي کنند، زودتر وزن اضافي را از دست مي دهند و پستان ها و اندامشان نيز به همين دليل زودتر به حالت طبيعي قبل از بارداري برمي گردد.
6- احتمال ابتلاء به سرطان پستان و تخمدان در زنان شيرده کمتر است.
7- مادر به دليل تماس هاي مکرر کودک با بدنش در جريان شيردهي و احساس آرامش و رضايتي که از اين تماس حاصل مي شود وضع روحي و عاطفي بهتري خواهد داشت.
يادتان باشد که شيردادن به کودک، هم براي مادر و هم براي کودک بسيار مفيد است و باعث کاهش ابتلا به سرطان پستان، رحم، تخمدان در مادر و افزايش مقاومت جسم کودک در برابر بيماري ها مي شود. از طرفي شيردادن از بروز افسردگي در مادر و بي خوابي در کودک جلوگيري مي کند و در تقويت رابطه عاطفي مادر و کودک مؤثر است. نکته جالب اين است که کيفيت شير مادران ثروتمند و بي بضاعت به يک ميزان و کاملاً با هم برابر است. و شايد خداوند مهربان اين گونه در ميان نوزادان معصوم عدل خود را اجرا کرده است.
منبع: اينترنت.
منبع: نشريه پيام پزشک، ويژه هفته جهاني شير مادر. .