آتشفشان مصنوعی
نویسنده و مترجم: حمید وثیق زاده انصاری
منبع اختصاصی: راسخون
منبع اختصاصی: راسخون
بر اثر رقیق شدن لایهی اُزُن بر اثر انتشار گازهای صنعتیِ از بین برندهی این لایه، زمین بیش از پیش در معرض تابشهایی از خورشید که قبلاً توسط این لایه جذب میشدند قرار میگیرد. این تابشهای نفوذ یافته علاوه بر ضررهای حیاتی که دارند پس از جذب توسط زمین به جنبشهای گرمایی مولکولی تبدیل میشوند که دیگر امکان انعکاس یا فرار به فضا را ندارند و درست شبیه یک گلخانه که تابش بیرون را به حرکت گرمایی هوای درون گلخانه تبدیل میکند باعث گرمتر شدن زمین میشوند. یک راه برای جلوگیری از گرم شدن زمین این است که به فکر چتری طبیعی که در لایههای هوایی گسترده شده باشد باشیم تا مانع رسیدن بیش از حد تابش خورشید به زمین شود. چنین چتری به هنگام فوران آتشفشانی که ذرات ریز انبوهی در ناحیهای گسترده در لایههای بالای جو پخش میشود به وجود میآید و سایهی آن بر روی زمینِ منطقه باعث خنک شدن آن میشود. آیا نمیتوان از این عمل آتشفشانها برای خنک کردن زمین به طور مصنوعی تقلید کرد؟
به نظر ابلهانه، جسورانه و افسانهی علمی میآید: یک بالون طنابپیچ شده به بزرگی یک استادیوم بزرگ فوتبال معلق در 20 کیلومتری بالای سطح زمین، متصل به زمین از طریق یک شلنگ غول پیکر که که روزانه صدها تُن ذرات ریز شیمیایی را به لایه هوای نازک استراتوسفر پمپ میکند تا تابش خورشید را به بیرون از زمین منعکس و زمین را سرد کند.
اما تیمی از دانشگاهیان بریتانیایی در ماه آینده رسماً برداشتن اولین گام در جهت خلق یک آتشفشان مصنوعی را اعلام میکنند که در راستای پیشبرد اولین تست میدانی مهم مهندسی زمینی است که در چند ماه آینده عملی خواهد شد.
اگر مسائل فنی سر راه کنترل یک بالون سنگین در ارتفاعی بیش از دو برابر ارتفاع پرواز یک هواپیمای تجاری حل شود آنگاه تیم دانشگاههای کمبریج، آکسفورد، ریدینگ، و بریستول میتوانند انتظار داشته باشند که به سمت تستهای تمام سایز تابش خورشیدی حرکت کنند. محقق ارشد تیم اعتقاد دارد که آزمایش از آتشفشانها و طریقی که آنها پس از فوران میتوانند بر آب و هوا مؤثر باشند الهام کرفته است. او میگوید: "ما تنها از آب خالص، در کمیتی کافی، برای تست مهندسی طرح استفاده میکنیم. اما تحقیقات بسیار بیشتری لازم است."
دیگر متولیان پروژهی دولتی تزریق ذره به استراتوسفر برای مهندسی هوا، استفاده از پرتابهها، هواپیماها، دودکشهای بلند، و دیگر راههای فرستادن هزاران تن ذره به داخل هوا را بررسی کردهاند اما به این نتیجه رسیدهاند که یک سیستم سادهی بالون و شلنگ ارزانترینِ آنهاست. حسن این سیستم به علاوه این است که میتوانیم اگر بخواهیم وسیلهی کنترلی مثل یک دکمه یا دستگیره داشته باشیم که سرعت تزریق این ذرات را تنظیم کنیم.
اما تیمی از دانشگاهیان بریتانیایی در ماه آینده رسماً برداشتن اولین گام در جهت خلق یک آتشفشان مصنوعی را اعلام میکنند که در راستای پیشبرد اولین تست میدانی مهم مهندسی زمینی است که در چند ماه آینده عملی خواهد شد.
هدف نهایی، تقلید اثری است که آتشفشانها بر سردسازی با تزریق ذرات در استراتوسفر دارند زیرا این ذرات مقداری از انرژی خورشید را به فضا بازمیگردانند و به این ترتیب مانع گرم شدن زمین شده و تأثیرات گرم کنندهی آب و هوای زمین که توسط انسان به وجود میآید را کاهش میدهند.
تیم تحقیقاتی قبل از این که سیستم تمام سایز بتواند گسترش یابد یک ورژن کوچک شده از طرح بالون و شلنگ را تست خواهند کرد. تیم به پشتوانهی 6/1 میلیون پوند کمک دولت، بالونی را به ارتفاع یک کیلومتری برفراز منطقهای که نامش فاش نشده خواهد فرستاد. این بالون چیزی جز آب در هوا پمپ نخواهد کرد، اما همین به دانشمندان علم هواشناسی و مهندسین اجازه میدهد که به سنجش امکان مهندسی طرح بپردازند. نهایتاً آنها قصد دارند اثر سولفاتها و دیگر ذرات ریز را در صورتی که قرار باشد مستقیماً به استراتوسفر اسپری شوند تست کنند.اگر مسائل فنی سر راه کنترل یک بالون سنگین در ارتفاعی بیش از دو برابر ارتفاع پرواز یک هواپیمای تجاری حل شود آنگاه تیم دانشگاههای کمبریج، آکسفورد، ریدینگ، و بریستول میتوانند انتظار داشته باشند که به سمت تستهای تمام سایز تابش خورشیدی حرکت کنند. محقق ارشد تیم اعتقاد دارد که آزمایش از آتشفشانها و طریقی که آنها پس از فوران میتوانند بر آب و هوا مؤثر باشند الهام کرفته است. او میگوید: "ما تنها از آب خالص، در کمیتی کافی، برای تست مهندسی طرح استفاده میکنیم. اما تحقیقات بسیار بیشتری لازم است."
دیگر متولیان پروژهی دولتی تزریق ذره به استراتوسفر برای مهندسی هوا، استفاده از پرتابهها، هواپیماها، دودکشهای بلند، و دیگر راههای فرستادن هزاران تن ذره به داخل هوا را بررسی کردهاند اما به این نتیجه رسیدهاند که یک سیستم سادهی بالون و شلنگ ارزانترینِ آنهاست. حسن این سیستم به علاوه این است که میتوانیم اگر بخواهیم وسیلهی کنترلی مثل یک دکمه یا دستگیره داشته باشیم که سرعت تزریق این ذرات را تنظیم کنیم.
/ج