مری پاتریشیامک آلیس؛ ملکه سرزمین زخم خوردگان

زنان در دو دهه اخیر در چهار گوشه جهان به دنبال ایفای نقش بیشتری در عرصه سیاست شده اند. زمانی سیاست عرصه ای مردانه پنداشته می شد اما با وارد شدن زنان به عرصه های مختلف زندگی اجتماعی، زنان به تدریج وارد عرصه سیاست هم شدند. اکنون زنان از کشورهای غربی گرفته تا کشورهای اسلامی در حوزه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و حتی نظامی فعالیت می کنند. در این میان خانم مری پاتریشیامک آلیس، رئیس جمهور ایرلند جنوبی - جمهوری ایرلند - از اهمیت ویژه ای برخوردار است. او توانسته است دو دوره متوالی و در مجموع 14 سال مقام ریاست جمهوری این مستعمره سابق انگلستان را بر عهده بگیرد و از این نظر در میان زنان سیاستمدار جهان جایگاه ویژه ای دارد. نوشتار پیش رو به زندگی فردی و سیاسی این زن سیاستمدار اختصاص دارد.

ایرلند در یک نگاه

ایرلند در شمال غرب اروپا و در همسایگی انگلیس واقع شده است. این کشور نزدیک به 5 میلیون نفر جمعیت دارد و پایتخت آن «دوبلین» است. به «جمهوری ایرلند» به دلیل همسایگی اش با ایرلند شمالی معمولاً ایرلند جنوبی گفته می شود. در شمال جمهوری ایرلند کاتولیک مذهب، کشور پروتستان مذهب ایرلند شمالی قرار دارد. ایرلند شمالی یکی از چهار کشور تشکیل دهنده پادشاهی متحده (United Kingdom) است.
ایرلند - به عنوان یکی از کشورهای اروپایی که با قاره سبز پیوستگی خاک ندارد - از سال 1973 به عضویت اتحادیه اروپا در آمده است. در سال 2002 این کشور و 11 کشور دیگر عضو اتحادیه اروپا، یورو را به عنوان واحد پول خود برگزیدند. جمهوری ایرلند به دلیل دارا بودن نیروی کار ماهر و نرخ مالیات پایین یک کشور سرمایه پذیر محسوب می شود. این کشور با دارا بودن درآمد سرانه ای حدود 45 هزار دلار - طبق آمارهای سال 2010 بانک جهانی و صندوق بین المللی پول - یکی از ثروتمندترین کشورهای قاره اروپا و جهان است.

کاتولیکی از بلفاست

مری پاتریشیامک آلیس (Mary Patricia McAleese) هشتمین رئیس جمهور ایرلند جنوبی است که از تاریخ 11 نوامبر 1997 تاکنون در مقام ریاست جمهوری ایرلند جنوبی خدمت کرده است. او دومین رئیس جمهور زن جمهوری ایرلند است. پیش از او مری رابینسون از تاریخ 3 دسامبر 1990 تا تاریخ 12 سپتامبر 1997 عهده دار این مقام بود. مری مک آلیس تا رسیدن به مقام ریاست جمهوری کشورش فراز و نشیب های زیادی را پشت سر گذراند.
مری مک آلیس متولد 27 ژوئن 1951 در منطقه آردوین در شمال بلفاست - پایتخت ایرلند شمالی - است. او بزرگ ترین فرزند در میان 9 خواهر و برادر خود بود. مذهب خانم مک آلیس کاتولیک رومی است. خانواده او به دلیل شورش های در گرفته در منطقه سکونتشان از سوی طرفداران اتحاد بریتانیا و ایرلند شمالی مجبور به ترک منطقه شدند. مری مک آلیس دوران دبیرستان خود را در دبیرستان سنت دومینیک گذراند. او تحصیلات خود را در دانشگاه کوئینز بلفاست و تزینیتی کالج دوبلین پیگیری کرد.
مری مک آلیس در سال 1975 در حالی که تنها 24 سال داشت، به عنوان استاد حقوق جزا و جرم شناسی در دانشگاه دوبلین مشغول به کار شد. او در سال 1976 با یک دندانپزشک به نام مارتین مک آلیس ازدواج کرد. مک آلیس در واقع نام خانوادگی همسر وی است. حاصل این ازدواج سه فرزند بوده است. در کارنامه کاری او حتی می توان کارهایی چون روزنامه نگاری و گزارشگری را مشاهده کرد. در سال 1981 او دوباره به دانشگاه دوبلین بازگشت و در سال 1987 هم به دانشگاه کوئینز رفت.
در سال 1987 بود که به طور جدی فعالیت های سیاسی اش را شروع کرد. او خود را از ناحیه جنوب شرق دوبلین نامزد حزب جمهوریخواه کرد او تنها توانست 2243 رأی - یعنی تنها 5/9 درصد آرا را - به دست آورد. در سال 1997 اوضاع بر وفق مرادش شد. او در این سال در انتخابات داخلی حزب جمهوریخواه با چیرگی بر رقیبش، نامزد این حزب در انتخابات ریاست جمهوری ایرلند شد. او سرانجام در انتخابات ریاست جمهوری هم با پیروزی بر چهار تن از رقبای خود به عنوان رئیس جمهور ایرلند جنوبی برگزیده شد و از تاریخ 11 نوامبر 1997 عهده دار مقام خود شد. مری مک آلیس نخستین فرد متولد ایرلند شمالی است که توانسته به مقام ریاست جمهوری ایرلند جنوبی برسد. او با شعار «ساختن پل ها» به این مقام دست پیدا کرد. پرزیدنت مک آلیس به طور منظم از ایرلند شمالی دیدار می کند. ایرلند شمالی، اسکاتلند، ولز و انگلیس چهار کشوری هستند که پادشاهی متحده را تشکیل می دهند. معمولاً مردم ایرلند شمالی هم از مک آلیس کاتولیک اما متولد بلفاست به گرمی استقبال می کنند و بعضی از مردم جمهوری ایرلند مک آلیس را یکی از طرفداران جدایی ایرلند شمالی و جنوی قلمداد می کنند. مک آلیس یکی از شیفتگان ملکه الیزابت دوم هم هست که مطمئناً این امر در پیدایش چنین دیدگاه هایی علیه او بی تأثیر نبوده است. جمهوری ایرلند از یک نظام پارلمانی برخوردار است و رئیس جمهور آن برای یک دوره هفت ساله انتخاب می شود که می تواند برای یک دوره دیگر هم این مقام را بر عهده بگیرد. در نوامبر سال 2004، هفت سال نخست ریاست جمهوری مک آلیس به پایان رسید. او دو ماه قبل - یعنی در ماه سپتامبر 2004 - اعلام کرده بود قصد دارد یک دوره دیگر هم در مقام خود باقی بماند. از آنجا که هیچ رقیب جدی ای در برابر او وجود نداشت یک بار دیگر در تاریخ 1 اکتبر 2004 به ریاست جمهوری رسید. یکی از نکات جالب توجه شخصیت مری مک آلیس پیوند خوردن دیدگاه های سیاسی و مذهبی در شخصیت وی است. بعضی دیدگاه های اجتماعی و سیاسی مک آلیس - به عنوان فردی کاتولیک و کسی که خودش و خانواده اش به دلایل مذهبی و سیاسی مجبور شدند بلفاست را ترک کنند - برگرفته از مذهب کاتولیک هستند. او از مخالفان جدی طلاق و سقط جنین است و از این نظر با پاپ، رهبر کاتولیک های جهان هم عقیده است! باید توجه داشت مذهب در ایرلند جنوبی با هویت و استقلال مردمان گره خورده است. مردم این کشور در دو قالب قومیت و مذهب سال ها با استعمار انگلستان به مبارزه برخاستند و سرانجام توانستند استقلال و آزادی خود را به دست بیاورند. خانم مک آلیس عضو «شورای رهبران زن جهان» هم هست. این شورا یک شبکه بین المللی از رؤسای جمهور و نخست وزیران زن کنونی و پیشین جهان بوده که کارش بسیج کردن رهبران زن جهان برای کارهای دسته جمعی درباره موضوعاتی است که برای زنان و توسعه برابر اهمیتی حیاتی دارند. مک آلیس و بعضی دیگر از رهبران زن جهان با توجه به جایگاه خود در رأس هرم قدرت و ابزارهایی که در اختیار دارند، می کوشند با دیدگاهی زنانه اندک اندک وضعیت زنان جهان را تغییر دهند اما به نظر می رسد تا رسیدن به عصر سیاست زنانه راه درازی در پیش باشد.
منبع: همشهری دیپلماتیک ش 48