ترجمه و نوشته: دکتر حمید فرامرز پور
در اوایل سال 1967 در اتحاد جماهیر شوروی سابق طراحی هواگرد Mil-24 در دستور کار قرار گرفت. در سال 1969 اولین نمونه این هواگرد، پرواز آزمایشی خود را با موفقیت به انجام رساند و اولین سری در سال 1971 به خط تولید انبوه رسید.
هواگرد Mil-24 در نمونه های متفاوت و برای نیل به اهداف گوناگون به مدت 20 سال (از سال 1971 تا 1991) در کارخانه های واقع در شهرهای «ارسینوی» و «راستوف» روسیه به تعداد 2300 فروند ساخته و مونتاژ گردید.
از این تعداد 1500 فروند از مدل های مختلف در ارتش روسیه مورد استفاده قرار گرفت و بقیه به خارج از روسیه صادر گردید. در سال 1992 تولید و مونتاژ این هلی کوپتر متوقف شد.
شاسی و اتاق این هواگرد از هواگرد Mil-8 گرفته شده بنابراین شباهت های فنی زیادی با هم دارند. در هواگرد Mil-24 چرخ های شاسی به داخل بدنه جمع می شوند و در موتورهای آن سیستمی قرار داده شده که مقدار خیلی کمی اشعه مادون قرمز از خود ساطع می گرداند و در محل بار آن 8 نفر سرباز با وسایل خود جا می گیرند. هواگرد Mil-24 در جنگ افغانستان توسط ارتش اتحاد جماهیر شوروی مورد استفاده قرار گرفت و در اواخر جنگ ایران و عراق هم تعدادی از آنها در ارتش عراق به خدمت مشغول بوده اند.
در Mill-24 کابین خلبان در بالا و کابین اپراتور پایین تر از کابین خلبان واقع است که هدایت و کنترل اسلحه های هواگرد را در دست دارد.
کابین خلبان و اپراتور از مواد کامپوزیت ساخته شده که نفوذناپذیر است و هوای داخل آن تهویه مطبوع می گردد و خلبان و اپراتور به راحتی می توانند در محیط های آلوده به مواد رادیواکتیویته و محیط های آلوده به مواد شیمیایی به انجام مأموریت بپردازند.
هواگرد، مجهز به سیستم اپتیکی و الکترونیکی هدف گیری نیروهای دشمن است همچنین از سیستم اعلام آلودگی محیط به مواد رادیواکتیویته و شیمیایی و باکتریایی بهره می برد و دارای سیستم پارازیت مادون قرمز با نام لیپا و سیستم تشخیص دوست از دشمن است.
در هواگرد سیستم حرکت خلبان خودکار، حرکت در مسیر تعیین شده، جلوگیری به صورت اتوماتیک از کج شدن هواگرد، تعیین ارتفاع و سرعت به صورت اتوماتیک است. همچنین مجهز به جهت نما، رادیوی اتوماتیک ARK-15M و ARK-U2، اندازه گیری سرعت داپلر و تعیین زاویه دماغه هواگرد نسبت به افق است.
هواگرد Mill-24P در سال های 1976 و 1978 چند رکورد جهانی به ثبت رسانید. در حال حاضر ارتش روسیه به آهستگی در حال از رده خارج کردن هواگردهای Mill-24 بوده و هواگردهای Ka-50، هواگردهای Me-28 و Ka-52 جانشین شده اند.
قطر چرخانه اصلی (متر): 17/3
قطر چرخانه دم (متر): 3/91
طول (متر): 17/15 ارتفاع (متر): 6/5
وزن خالی (کیلوگرم): 8200
وزن بارگیری شده (کیلوگرم): 11200
حداکثر بیشینه وزن برخاست پرواز (کیلوگرم): 12000
حجم باک سوخت داخلی: 1500 لیتر
پیشرانه دو دستگاه توربو شفت مدل TBZ-117 ساخت کارخانه موتور هواپیماسازی کلیموف هر یک به قدرت 2220 اسب بخار
بیشینه سرعت پرواز: 335 کیلومتر بر ساعت
حداکثر سرعت اوج گیری: 12/4 متر بر ثانیه
برد: 1000 کیلومتر
برد مفید: 595 کیلومتر
سقف پرواز خدماتی (متر): 2000
حداکثر سقف پرواز (متر): 4500
خدمه پرواز: (دو نفر) یک نفر خلبان و یک نفر اپراتور جنگی (یک نفر هم می تواند در محل حمل مسافر جا بگیرد.)
در مقرهای جانبی بدنه بالگرد می تواند زیر بالچه های کوتاه دو کانتینر مجهز به یک سیستم پرتاب مجهز به 8 قبضه راکت ضد تانک با سرعت بالای صوت با برد حداکثر 6 هزار متر (مدل شتورم ــ B ) حمل کند و یا در این مقرها می توان دو عدد کانتینر مجهز به نارنجک انداز 30 میلی متری نصب کرد و یا همچنین می توان مجهز به 4 قبضه راکت ضد تانک مدل عقرب M-17PC شد.
هواگرد می تواند مجهز به راکت های برد کوتاه هوا به هوا مدل (اور R-60) و یا راکت های 55×20 میلی متری و یا 240 میلی متری مدل هوا به هوا C-5 مدل نور و یا مجهز به بمب های 1500 کیلوگرمی کالیبر کوچک، ناپالم و دودزا باشد همچنین می تواند کار مین گذاری را انجام دهد.
منبع: ماهنامه نوآور 90
هواگرد Mil-24 در نمونه های متفاوت و برای نیل به اهداف گوناگون به مدت 20 سال (از سال 1971 تا 1991) در کارخانه های واقع در شهرهای «ارسینوی» و «راستوف» روسیه به تعداد 2300 فروند ساخته و مونتاژ گردید.
از این تعداد 1500 فروند از مدل های مختلف در ارتش روسیه مورد استفاده قرار گرفت و بقیه به خارج از روسیه صادر گردید. در سال 1992 تولید و مونتاژ این هلی کوپتر متوقف شد.
در Mill-24 کابین خلبان در بالا و کابین اپراتور پایین تر از کابین خلبان واقع است که هدایت و کنترل اسلحه های هواگرد را در دست دارد.
کابین خلبان و اپراتور از مواد کامپوزیت ساخته شده که نفوذناپذیر است و هوای داخل آن تهویه مطبوع می گردد و خلبان و اپراتور به راحتی می توانند در محیط های آلوده به مواد رادیواکتیویته و محیط های آلوده به مواد شیمیایی به انجام مأموریت بپردازند.
هواگرد، مجهز به سیستم اپتیکی و الکترونیکی هدف گیری نیروهای دشمن است همچنین از سیستم اعلام آلودگی محیط به مواد رادیواکتیویته و شیمیایی و باکتریایی بهره می برد و دارای سیستم پارازیت مادون قرمز با نام لیپا و سیستم تشخیص دوست از دشمن است.
در هواگرد سیستم حرکت خلبان خودکار، حرکت در مسیر تعیین شده، جلوگیری به صورت اتوماتیک از کج شدن هواگرد، تعیین ارتفاع و سرعت به صورت اتوماتیک است. همچنین مجهز به جهت نما، رادیوی اتوماتیک ARK-15M و ARK-U2، اندازه گیری سرعت داپلر و تعیین زاویه دماغه هواگرد نسبت به افق است.
هواگرد Mill-24P در سال های 1976 و 1978 چند رکورد جهانی به ثبت رسانید. در حال حاضر ارتش روسیه به آهستگی در حال از رده خارج کردن هواگردهای Mill-24 بوده و هواگردهای Ka-50، هواگردهای Me-28 و Ka-52 جانشین شده اند.
ویژگی های Mill-24P
گنجایش: حمل 8 سرباز با وسایلشان یا 4 تخت برای مجروحان یا حمل باری در داخل کابین به وزن 1500 تا 2400 کیلوگرم و یا نصب 2000 کیلوگرم مهمات در روی مقرهای خارجی هواگرد.قطر چرخانه اصلی (متر): 17/3
قطر چرخانه دم (متر): 3/91
طول (متر): 17/15 ارتفاع (متر): 6/5
وزن خالی (کیلوگرم): 8200
وزن بارگیری شده (کیلوگرم): 11200
حداکثر بیشینه وزن برخاست پرواز (کیلوگرم): 12000
حجم باک سوخت داخلی: 1500 لیتر
پیشرانه دو دستگاه توربو شفت مدل TBZ-117 ساخت کارخانه موتور هواپیماسازی کلیموف هر یک به قدرت 2220 اسب بخار
حداکثر سرعت اوج گیری: 12/4 متر بر ثانیه
برد: 1000 کیلومتر
برد مفید: 595 کیلومتر
سقف پرواز خدماتی (متر): 2000
حداکثر سقف پرواز (متر): 4500
خدمه پرواز: (دو نفر) یک نفر خلبان و یک نفر اپراتور جنگی (یک نفر هم می تواند در محل حمل مسافر جا بگیرد.)
مهمات
در مدل هواگرد Mill-24P یک قبضه تیربار 12/7 میلی متری چهارلول با هدایت از راه دور با مهمات کالیبر 12/7 میلی متری و 1470 فشنگ به صورت متحرک در جلوی کابین خلبان قرار دارد و یا یک دستگاه توپ دو لول کالیبر 30 میلی متری مدل گش L-30 و یا کالیبر23 میلی متری مدل گش L-23 کنترل از راه دور به صورت متحرک در سمت راست کابین خلبان واقع است. روی هم رفته هواگرد می تواند حداکثر 2000 کیلوگرم مهمات را در زیر بدنه روی 6 مقر برای مقاصد جنگی به شرحی که در پی خواهد آمد حمل کند:در مقرهای جانبی بدنه بالگرد می تواند زیر بالچه های کوتاه دو کانتینر مجهز به یک سیستم پرتاب مجهز به 8 قبضه راکت ضد تانک با سرعت بالای صوت با برد حداکثر 6 هزار متر (مدل شتورم ــ B ) حمل کند و یا در این مقرها می توان دو عدد کانتینر مجهز به نارنجک انداز 30 میلی متری نصب کرد و یا همچنین می توان مجهز به 4 قبضه راکت ضد تانک مدل عقرب M-17PC شد.
هواگرد می تواند مجهز به راکت های برد کوتاه هوا به هوا مدل (اور R-60) و یا راکت های 55×20 میلی متری و یا 240 میلی متری مدل هوا به هوا C-5 مدل نور و یا مجهز به بمب های 1500 کیلوگرمی کالیبر کوچک، ناپالم و دودزا باشد همچنین می تواند کار مین گذاری را انجام دهد.
منبع: ماهنامه نوآور 90
/ج