نویسنده: فرناز: شهید ثالث
عکس: محمد رضا بهارناز
عکس: محمد رضا بهارناز
راهنمای گذران یک روز با عشایر قشقایی فارس
دور شدن از خانه، فاصله گرفتن از شلوغی و پناه بردن به یک روستای آرام یا طبیعتی خوش آب و هوا، رویای بسیاری از ساکنان شهرهای شلوغ است. شهرنشینان ایرانی اما از میان چنین گزینه هایی یک انتخاب دیگر هم دارند؛ زندگی چند روزه با عشایر. ایران از معدود کشورهایی است که هنوز می شود در آن کوچ، یکی از کهن ترین شیوه های زندگی بشر را دید و تجربه کرد. اردیبهشت ماه، وقت کوچ ییلاقی بیشتر عشایر ایران است. یکی از این ایل های کوچنده، عشایر قشقایی اند که اردیبهشت هر سال از ارتفاعات زاگرس بالا می روند و بار و بنه را در دشت های مرتفع پهن می کنند و همراه با گله هایشان تا پاییز در پهنای سرسبز دشت می مانند. همراه شدن با مردمی که تمام عمر، خانه شان را به دوش می کشند و آرام ندارند، به یاد ماندنی است؛ مردمی پر کار که با خورشید بیدار می شوند و با رفتنش هم به چادرشان باز می گردند.
کارهای معمول روزانه زنان عشایر، دوشیدن دام ها و گرفتن کره و کشک از شیر، پختن نان، جمع کردن سبزی های کوهی و آماده کردن سبزی ها برای غذای فصل زمستان است. اگر خانواده ای که از شما پذیرایی کرد میل به مشارکت شما داشت. می توانید بعضی از آنها را تجربه کنید.(عکس: محمد شبیری)
چطور برسیم؟
اگر نمی خواهید با تورها همراه شوید، برای حضور در ییلاق ایلات قشقایی به سمت شهر سمیرم در استان اصفهان بروید که البته از نظر فرهنگی بیشتر به استان فارس نزدیک است، عشایر قشقایی بیشتر در دشت های اطراف سمیرم چادر می زنند. برای این سفر باید خودروی شخصی داشته باشید. از اصفهان به شهرضا و بعد به سمیرم بروید، از سمیرم که به سمت جنوب و یاسوج بروید، وارد مناطق ییلاقی عشایر شده اید. پیش از برنامه ریزی با اداره میراث فرهنگی شهرستان سمیرم و آقای افشار 3220770 (0322) تماس بگیرید و هر نوع اطلاعات از مسیرهای کوچ گرفته تا محل برپایی چادرها را از این کارشناس دریافت کنید.
کجا بمانیم؟
کمپ عشایری مُرّوک: روستای «مُرّوک» در 30 کیلومتری جاده سمیرم ـ یاسوج کمپی عشایری دارد که توسط یک خانواده عشایری برپا شده. با پرداخت هزینه می توانید یک شب را کاملا عشایری بگذرانید. هزینه سال گذشته این کمپ که از اواسط اردیبهشت باز می شود، حدود 25 هزار تومان بوده و امسال ممکن است بالاتر برود، می توانید انواع غذاهای عشایری، پخت نان، نخ ریسی و فعالیت های عشایری را امتحان کنید؛ البته با پرداخت هزینه کوچک اضافی می توانید همراه راهنما به گردش در مناطق ییلاقی و سوارکاری بپردازید و موسیقی عشایری بشنوید. برای هماهنگی های قبلی می توانید با خانم و آقای «نره ای» به شماره های 09136038326 و 09139060387 تماس بگیرید.
(عکس: محمد شبیری)
هرگز بدون اجازه وارد محدوده محل زندگی عشایر نشوید. مرز چادرهای عشایر، مرزهای قابل مشاهده ای نیست؛ به همین دلیل با دقت و حتی المقدور هماهنگ شده نزدیک چادرها شوید.
- بهتر است ابتدا با مردان چادرها هم صحبت شوید و اگر مرد هستید، بدون دعوت وارد چادرها نشوید.
- هر قدر هم که با خانواده های عشایر صمیمی شدید، برای عکس گرفتن از آنها یا داخل چادرهایشان، حتما از آنها اجازه بگیرید. آنها هم مثل شما دوست ندارند کسی بدون اطلاق از زندگی شان عکس بگیرد.
- زبان قشقایی ها آذری است، اگر با این زبان آشنا هستید می توانید با آنها بهتر ارتباط برقرار کنید.
- به فرهنگ و آداب زندگی عشایر احترام بگذارید و تفاوت ها را به رخ نکشید.
هیچ گاه مخصوصا در فصل بهار، بدون هماهنگی و حضور چوپان ها نزدیک دام های عشایر نشوید؛ چون سگ های گله در فصل بهار بسیار خطرناکند.
- عشایر، معمولا شیر دام خود را به راحتی به دیگران نمی فروشند، آنها بیشتر راغب هستند، محصولاتی مثل پنیر و ماست و کشکشان را بفروشند.
- مهمان عشایر که شوید، آنها با مهربانی از شما پذیرایی می کنند، اما دقت کنید که به قواعد یک مهمان وقت شناس و مودب پایبند باشید.
منبع: سرزمین من شماره 32
دور شدن از خانه، فاصله گرفتن از شلوغی و پناه بردن به یک روستای آرام یا طبیعتی خوش آب و هوا، رویای بسیاری از ساکنان شهرهای شلوغ است. شهرنشینان ایرانی اما از میان چنین گزینه هایی یک انتخاب دیگر هم دارند؛ زندگی چند روزه با عشایر. ایران از معدود کشورهایی است که هنوز می شود در آن کوچ، یکی از کهن ترین شیوه های زندگی بشر را دید و تجربه کرد. اردیبهشت ماه، وقت کوچ ییلاقی بیشتر عشایر ایران است. یکی از این ایل های کوچنده، عشایر قشقایی اند که اردیبهشت هر سال از ارتفاعات زاگرس بالا می روند و بار و بنه را در دشت های مرتفع پهن می کنند و همراه با گله هایشان تا پاییز در پهنای سرسبز دشت می مانند. همراه شدن با مردمی که تمام عمر، خانه شان را به دوش می کشند و آرام ندارند، به یاد ماندنی است؛ مردمی پر کار که با خورشید بیدار می شوند و با رفتنش هم به چادرشان باز می گردند.
بیشتر بدانید
زندگی به شیوه اجدادکارهای معمول روزانه زنان عشایر، دوشیدن دام ها و گرفتن کره و کشک از شیر، پختن نان، جمع کردن سبزی های کوهی و آماده کردن سبزی ها برای غذای فصل زمستان است. اگر خانواده ای که از شما پذیرایی کرد میل به مشارکت شما داشت. می توانید بعضی از آنها را تجربه کنید.(عکس: محمد شبیری)
چطور برسیم؟
در راه کوچ
برای دیدن ییلاق عشایر قشقایی می توانید به نقاط مختلفی در استان فارس و جنوب استان اصفهان بروید، اما جمعیت زیادی از آنها ییلاق را در اطراف شهرستان سمیرم می گذرانند.اگر نمی خواهید با تورها همراه شوید، برای حضور در ییلاق ایلات قشقایی به سمت شهر سمیرم در استان اصفهان بروید که البته از نظر فرهنگی بیشتر به استان فارس نزدیک است، عشایر قشقایی بیشتر در دشت های اطراف سمیرم چادر می زنند. برای این سفر باید خودروی شخصی داشته باشید. از اصفهان به شهرضا و بعد به سمیرم بروید، از سمیرم که به سمت جنوب و یاسوج بروید، وارد مناطق ییلاقی عشایر شده اید. پیش از برنامه ریزی با اداره میراث فرهنگی شهرستان سمیرم و آقای افشار 3220770 (0322) تماس بگیرید و هر نوع اطلاعات از مسیرهای کوچ گرفته تا محل برپایی چادرها را از این کارشناس دریافت کنید.
کجا بمانیم؟
شب سیاه چادرها
در کنار عشایر: اگر چه می توانید چادرهای سفری تان را در نزدیکی چادرهای آنها بر پا کنید، اما بهتر است برای مدتی طولانی در کنارشان نباشید می توانید در مناطق ییلاقی نزدیک روستاها چادر بزنید یا برای اقامت به شهر سمیرم یا روستای «خفر» بروید. «تقی موسوی» یکی از کسانی است که هم خانه اش برای پذیرایی از مسافران آماده است و هم می تواند شما را راهنمایی کند، می توانید قبل از سفر با شماره تلفن 3672384 (0322) تماس بگیرید و با او هماهنگ شوید.کمپ عشایری مُرّوک: روستای «مُرّوک» در 30 کیلومتری جاده سمیرم ـ یاسوج کمپی عشایری دارد که توسط یک خانواده عشایری برپا شده. با پرداخت هزینه می توانید یک شب را کاملا عشایری بگذرانید. هزینه سال گذشته این کمپ که از اواسط اردیبهشت باز می شود، حدود 25 هزار تومان بوده و امسال ممکن است بالاتر برود، می توانید انواع غذاهای عشایری، پخت نان، نخ ریسی و فعالیت های عشایری را امتحان کنید؛ البته با پرداخت هزینه کوچک اضافی می توانید همراه راهنما به گردش در مناطق ییلاقی و سوارکاری بپردازید و موسیقی عشایری بشنوید. برای هماهنگی های قبلی می توانید با خانم و آقای «نره ای» به شماره های 09136038326 و 09139060387 تماس بگیرید.
(عکس: محمد شبیری)
نکات طلایی
احترام متقابلهرگز بدون اجازه وارد محدوده محل زندگی عشایر نشوید. مرز چادرهای عشایر، مرزهای قابل مشاهده ای نیست؛ به همین دلیل با دقت و حتی المقدور هماهنگ شده نزدیک چادرها شوید.
- بهتر است ابتدا با مردان چادرها هم صحبت شوید و اگر مرد هستید، بدون دعوت وارد چادرها نشوید.
- هر قدر هم که با خانواده های عشایر صمیمی شدید، برای عکس گرفتن از آنها یا داخل چادرهایشان، حتما از آنها اجازه بگیرید. آنها هم مثل شما دوست ندارند کسی بدون اطلاق از زندگی شان عکس بگیرد.
- زبان قشقایی ها آذری است، اگر با این زبان آشنا هستید می توانید با آنها بهتر ارتباط برقرار کنید.
- به فرهنگ و آداب زندگی عشایر احترام بگذارید و تفاوت ها را به رخ نکشید.
هیچ گاه مخصوصا در فصل بهار، بدون هماهنگی و حضور چوپان ها نزدیک دام های عشایر نشوید؛ چون سگ های گله در فصل بهار بسیار خطرناکند.
- عشایر، معمولا شیر دام خود را به راحتی به دیگران نمی فروشند، آنها بیشتر راغب هستند، محصولاتی مثل پنیر و ماست و کشکشان را بفروشند.
- مهمان عشایر که شوید، آنها با مهربانی از شما پذیرایی می کنند، اما دقت کنید که به قواعد یک مهمان وقت شناس و مودب پایبند باشید.
منبع: سرزمین من شماره 32
