مترجم: امید مسعودی*
شناخت تحولاتی که در زمینه ی کار «خبر» و «اطلاع رسانی» - از دوران اختراع نخستین ماشین چاپ - تاکنون روی داده است، می تواند چشم انداز روشنی از تحولات سریع و شتابان را پیش روی خوانندگان روزنامه ها، بینندگان تلویزیون و شنوندگان رادیو قرار دهد.
کتاب ارزشمند «نظریه ی ارتباطات جمعی» ، استنلی جی. باران و دنیس ک. دیویس که پس از کتاب معروف نظریه های ارتباط جمعی (اثر دنیس مک کوایل که در سال 2000 منتشر شده است) گاه شمار جالبی از تحولات وسایل ارتباط جمعی را به خوانندگان عرضه کرده است. در برگردان فارسی این گاه شماری برخی تحولات غیر مهم و غیر ضروری حذف شده و تحولات سال 2004 نیز افزوده ی مترجم است.
1455 یوهان گو تنبرگ ماشین چاپ را اختراع کرد.
1690 انتشار روزنامه حوادث عمومی (2)، یعنی نخستین روزنامه ای که در ایالات متحده امریکا منتشر شد.
1704 نخستین روزنامه تبلیغات تجاری (3) منتشر شد.
1705 نخستین روزنامه ی دارای آگهی تبلیغاتی(4)، منتشر شد.
1833 روزنامه یومیه ی نیوریورک سان به جمع مطبوعات عامه پسند(5) پیوست.
1836 چارلز بابیج (6) ، طرح هایی را برای ساخت یک رایانه ی مکانیکی [خودکار] در انگلستان، تدارک می بیند.
1844 اختراع تلگراف توسط مورس. (7)
1876 اختراع تلفن توسط بل(8)
1877 ادیسون، نخستین گرامافون را به نمایش گذارد.
1894 نخستین سالن سینما در امریکا (با استفاده از دستگاه کینتوسکوپ (9) [نخستین دستگاه نمایش دهنده ی فیلم متحرک ] گشایش یافت.
1895 برادران لومی یر(10) نخستین فیلم سینمایی تک حلقه ای(11) را نمایش دادند. هرست(12) و پولیترز(13) به مطبوعات جنجالی رو آوردند.
1912 تصویب قانون رادیو (1912) [در ایالات متحده امریکا] .
1922 والتر لیپمن (14) کتاب افکار عمومی را منتشر کرد.
نخستین آگهی تبلیغاتی از رادیو پخش شد.
1938 جنگ تبلیغاتی بنگاه های سخن پراکنی در سطح جهانی.
1939 نخستین پخش عمومی برنامه تلویزیون آغاز شد.
شروع جنگ جهانی دوم دراروپا.
1940 پژوهش لازار سفلد (15) درباره رأی دهندگان، در منطقه ی «اری»(16) آغاز شد.
ایالات متحده وارد جنگ جهانی دوم شد.
1942 هاولند (17) نخستین تحقیق درباره ی تبلیغات جنگی را انجام داد.
نخستین رایانه ی الکترونیکی و دیجیتالی، به نام کالوسیس(18) [عظیم و غول آسا] ابداع شد تا تلگراف های رمز آلمان نازی را کشف کند.
1945 جنگ جهانی دوم پایان یافت.
1946 جان موکلی(19) و جان آتاناسف(20) «انیاک» (21) را که نخستین رایانه ی دیجیتالی و الکترونیکی و دارای سرویس کامل بود، معرفی کردند.
1948 تلویویزن کابلی اختراع شد.
1951اینبس(22) کتاب سوگیری ارتباطات را منتشر کرد.
1953هاولند و جانیس (23) و کلی (24) کتاب ارتباطات و اقناع را منتشر کردند.
1954 مناظره ی مارو (25) و مک کارتی (26) در تلویزیون.
1957 انتشارکتاب نخبگان قدرت اثر چارلز رایت میلز. (27)
اتحاد شوروی نخستین ماهوره ی ساخته شده به دست بشر به نام اسپوتنیک (28) را به فضا پرتاب کرد.
1960پخش تلویزیونی مناظره های ریچارد نیکسون و جان. اف. کندی (نامزدهای ریاست جمهوری از احزاب جمهوری خواه و دموکرات امریکا).
کلاپر (29)، کتاب تأثیرات ارتباط جمعی را منتشر کرد.
1961«کی» (30) کتاب افکار عمومی و مردم سالاری امریکایی را منتشر کرد.
کندی ، نخستین کنفرانس مطبوعاتی ریاست جمهوری را که به طور زنده از تلویزیون پخش می شد، برگزار کرد.
شرام(31) و همکارانش کتاب تلویزیون در زندگی کودکان ما را منتشر کرد.
1962مقاله ی معروف فستینگر (32) درباره ی نظریه ی «ناهماهنگی شناختی» انتشار یافت.
نیروی هوایی امریکا به پل باران مأموریت داد که یک شبکه رایانه ی ملی را ابداع کند.
1963صحنهی ترور جان اف. کندی ازتلویزیون پخش شد.
1964مک لوهان (33) کتاب درک رسانه ها را منتشر کرد.
1965سه شبکه ی تلویزیون تجارتی امریکا به صورت سیستم رنگی در آمدند.
ماهواره ی «کامست» (34) به فضا پرتاب شد.
1966مندلسون (35) تفریحات جمعی را منتشر کرد.
برگر(36) و لاک من (37) ساختار اجتماعی واقعیت را منتشر کردند.
1967 مرتون (38) در باب جامعه شناسی نظری و استیفنسون (39) نظریه ی بازی در ارتباط جمعی را منتشر کردند.
بلومر(40) اصطلاح «تعامل نمادین» (41) را باب کرد.
«ارپانت» (42) [شبکه پژوهش های تحقیقاتی پیشرفته]، که پیش کسوت اینترنت می باشد، راه اندازی شد.
1971کتاب الگو برداری روان شناختی، اثر آلبرت باندورا (43) ، منتشر شد.
1972گزارش رئیس سازمان کل بهداشت امریکا درباره ی رابطه ی تلویزیون و رفتار اجتماعی، منتشر شد.
مک کامیز (44) و شاو (45) نظریه ی «برجسته سازی» (46) را مطرح کردند.
«انجمن ارتباطات فدارل (دولتی) » (47) از شرکت های تلویزیون کابلی خواست که «دسترسی محلی» را فراهم سازند.
ری تاملینسون (48) پست الکترونیکی (e-mail) را ابداع کرد.
1973محاکمه عاملان واترگیت (49) به طور زنده از رادیو و تلویزیون پخش شد.
1974بلومر و کاتز (50) «کاربردهای ارتباط جمعی » را منتشر کردند.
واژه ی «اینترنت» باب شد.
1975بیل گیتز (51) و پل آلن (52) سیستم عامل رایانه شخصی را ابداع کردند.
1977استیو جابز (53) و استفن وزنیاک (54) رایانه ی «اپل - دوم» (55) را تکمیل کردند.
1981رایانه شخصی (PC)، توسط شرکت IMT به بازار آمد.
1987چافی (56) و برگر، «علم ارتباطات» را رسمیت دادند.
1991 جنگ خلیج فارس آغاز شد و شبکه ی CNN(57) به عنوان یک شبکه ی مهم خبری، در این مورد به شمار آمد.
1992 ACT منحل و شبکه جهانی وب (58) آزاد شد.
1996کنش «ارتباطات دوربرد» تعاملی شد. قواعد مالکیت خصوصی و عموم «رسانه ها» تدوین شد.
2000 پس از تلاش وسیع اندیشمندان موضوع «سواد رسانه ای»(59) در سطح جامعه جهانی مطرح شد.
2002 پایگاه های جهانی وب عمومی شد و استقلال آن برای همگان به رسمیت شناخته شد.
2004 موضوع «جامعه ی اطلاعاتی»(60) در اجلاس جهانی ژنو (61) رسمیت یافت. استقلال حرفه ای کاربران اینترنتی، روزنامه نگاران و سایر دست اندرکاران رسانه ای از طریق «وب لاگ». پدیداری شبکه های وب خصوصی، چت روم ها، و سایر ارتباطات تعاملی مخاطبان اینترنتی، ظهور سی دی رام های دیجیتالی، دی وی دی ها و ...
پی نوشت ها :
1. Stanley J. Baran and Denis K. Davis, Mass Communication Theory: Foundations, Fement and Future, (2 Ed), Belmont: Thomson Learning, Wadsworth Press, 2000.
* دانشجوی دوره دکترای علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی، مدرس و محقق حوزه ی روزنامه نگاری و ارتباطات.
2. Public Occurrences.
3. Advertising.
4. Newspaper ad appears.
5. penny press.
6. Charles Babbage.
7. Morse.
8. Bell.
9. kinetoscope.
10. Lumieres.
11. Single-screen.
12. Hearst.
13. Pulitzer.
14. Lippmann's.
15. Lazarsfeld.
16. Erie.
17. Hovland.
18. Colossus.
19. John Mauchly.
20. John Atanasoff.
21. ENIAC.
22. Innis.
23. Janis.
24. Kelley.
25. Murrow.
26. Mc Carthy.
27. Charles Wright Mills.
28. Sputnik.
29. Klapper.
30. Key.
31. Schramm.
32. Festinger.
33. McLuhan.
34. Comst.
35. Mendelsohn.
36. Berger.
37. Luchman.
38. Merton.
39. Stephenson.
40. Blumer.
41. Symbolic interaction.
42. ARPANET.
43. Bandura.
44. McCombs.
45. Shaw.
46. Agenda setting.
47. FCC[Fedr Commission of Communication.]
48. Ray Tomlinos.
49. Watergate.
50. Katz.
51. Bill Gates.
52. Paul Allen.
53. Steve Jobs.
54. Stephen Wozniak.
55. Apple II.
56. Chaffee.
57. Cable News Network.
58. World Wide Web (WWW.)
59. Media Literacy.
60. Information Society.
61. Word Summit of the Information Society (WSIS.)
