توجه جهانی به بسکتبال ایران

بازی های جام جهانی بسکتبال در ترکیه به پایان رسید. در این رقابت ها ۲۴ تیم حضور داشتند که آخرین پیشرفت های این ورزش را در پایان یک دوره ۴ ساله بعد از بازی های ۲۰۰۶ ژاپن به نمایش گذاشتند. بسکتبال دنیا در ۴ سال آینده تحت تاثیر این رویداد بزرگ حرکت های تازه تری را به سمت و سوی دگرگونی و تحول بیشتر آغاز خواهد کرد.
در شماره های پیشین مطالب گوناگونی از بازی های جهانی ترکیه را با هم خواندیم و اما در این شماره به برخی حاشیه های مربوط به جام شانزدهم می پردازیم و همین طور نگاهی داریم به برخی اتفاقات خواندنی در طول بازی های این ۶۰ سال.

شناسنامه بازی های جهانی

در جام شانزدهم ۲۸۸ بازیکن برای ۲۴ تیم به میدان رفتند. در این بین ۳۲ درصد بازیکنان را گاردها، ۳۳ درصد را فورواردها و ۴۲ درصد را سنترها تشکیل دادند. میانگین قد سنترها ۲۰۹ سانتی متر بوده و فورواردها ۲۰۳ سانتیمتر و گاردها به طور میانگین ۱۹۰ سانتیمتر قد داشتند. میانگین سنی گاردها ۲۶ سال و ۲ ماه است که به نسبت فورواردها (۲۶ سال) و سنترها (۲۵ سال) بزرگ تر نشان می دهند. بلند قامت ترین تیم های این دوره صربستان، یونان و اسپانیا بودند و ساحل عاج کوتاه ترین تیم بازی ها. در بازی های ترکیه آدم قدبلند زیاد داشتیم. مثل راموس از پورتوریکو که ۲۲۰ سانتی متری بود. آسمانخراش های سایر تیم ها را که کنار بگذاریم در تیم های همگروه خودمان هم آدم قد بلند کم نبودند. مثل باراچ و تومیچ از کرواسی با ۲۱۷ و ۲۱۸ سانتی متر قد. گلیچ از اسلوونی ۲۲۱ سانتی متری و چندلر آمریکایی هم ۲۱۶ سانتی متر قد داشتند. میجری از تونس ۲۱۶ سانتی متری بود تا جمع قدبلندهای گروه B جمع باشد. خیلی ها انتظار رویارویی این آدم های غیرمعمولی را با حامد حدادی با ۲۱۸ سانتی متر قد را می کشیدند. حامد به هیچ کدام از این بازیکنان زیر سبد ها باج نداد.

دفتر حضور و غیاب

در این بازی ها تا دلتان بخواهد بازیکن غایب داشتیم آن هم از نوع سرشناس ترین غایبان. فقط آمریکایی ها نیستند که تمایلی به حضور در رقابت های جهانی نشان نمی دهند، بلکه در سال های اخیر موج تازه ای از عدم استقبال در بین بازیکنان سایر نقاط دنیا هم به راه افتاده است. برخی از این ستاره ها مصدوم بودند اما برخی دیگر مشکل عدم تمایل بازی به غیر از لیگ NBA را پیدا کرده اند.
امانوئل جینو بلی (سن آنتونیو) آرژانتین ، پو گسول (لیکرز) اسپانیا ، درک نوویتزکی (دالاس) آلمان ، یائومینگ (هیوستون) چین ، مهمت اوکور(یوتا) ترکیه ، تونی پارکر (سن آنتونیو) فرانسه ، اندرو بوگات (میلواکی) استرالیا ، آندری کریلنکو (یوتا) روسیه ، ایران هم دو غایب داشت. هرچند در NBA نیستند، اما جزو برترین های آسیا که به شمار می روند؛ محمد صمد نیکخواه بهرامی و حامد آفاق.

بدون رسانه، هرگز

آمریکایی ها که چند بادیگارد NBA آنها را در همه جا همراهی می کردند بعد از هر مسابقه ابتدا باید دوش می گرفتند و سپس با نظر کادر فنی با خبرنگاران مصاحبه می کردند. ستارگان همه تیم ها می ایستادند و چندین دوربین تلویزیونی و عکاسی و چندین میکروفن و دستگاه ضبط صدا به سمت آنها نشانه می رفت. در این شرایط به دلیل وقت کم سوالات ساندویچ شده و اطلاعات معمولی و دم دستی از نحوه بازی بلافاصله رد و بدل می شود. تعداد نمایندگان رسانه ها، گاهی آنقدر زیاد است که مصاحبه کننده میکروفن و دوربین را گم می کند و حتی نمی داند با کدام رسانه حرف می زند. برای همه ورزشکارانی که زندگی حرفه ای ورزشی را پشت سر می گذارند، این امر یعنی رابطه ـ رسانه و ورزشکار ـ طبیعی است. از این روست که تصمیم درباره قرار گرفتن در چنین شرایطی به خود ورزشکار واگذار می شود که در مسابقات قهرمانی بسکتبال جهان در ترکیه نیز این امر در مناطقی در راهروهای منتهی به رختکن ورزشکاران موسوم به Mixed Zone رخ می داد. آمریکایی ها به واسطه لیگ پرزرق و برقی که دارند از بیشترین میزان توجه برخوردار بودند.
در بین بازیکنان ایرانی حامد حدادی و ارسلان کاظمی را بیشتر دیدیم که مقابل تصویربرداران قرار می گیرند. دانستن زبان انگلیسی که به خاطر زندگی این دو در آمریکا آنها را متمایز با دیگران کرده و حتی بازی در NBA و NCAA موضوعات خوبی است که در کنار بازی های جهانی، رسانه ها می توانند به آن بپردازند. یکی از مواردی که تجربه بازیکنان و تیم ها را در صحنه رقابت های بین المللی برملا می سازد، آمادگی آنها برای حضور در این شرایط و قرار گرفتن مقابل دوربین خبرنگاران است. رفتار حرفه ای فقط به چارچوب بازی و در زمین مسابقه محدود نمی شود، بلکه این رفتار را باید در برخورد با رسانه ها هم دید. در ورزش حرفه ای گریز از رسانه ها ممکن نیست حتی قوانینی که در سطح بین المللی وضع می شود ما را بیشتر به اهمیت رسانه نزدیک می کند، نظیر برگزاری کنفرانس های مطبوعاتی بلافاصله بعد از مسابقه.

یک نام آشنا

در ایران نام مایک شیشفسکی سرمربی تیم ملی بسکتبال آمریکا برای علاقه مندان به بسکتبال آشناست. او چندین کتاب دارد که در ایران ترجمه شده است و راهنمای بسیاری از مربیان بسکتبال ایران است. شیشفسکی در بسکتبال کالج ها مربیگری می کند و در فصل قبل با دانشگاه دوک باز هم عنوان قهرمانی NCAA را به دست آورد. او در یکی از صحبت های خصوصی با خبرنگار جام جم گفت اوایل دهه ۷۰ میلادی به تهران سفر کرده است. تقدیم ۲ کتاب از شیشفسکی به وحید ابوالحسنی و علی توفیق مربیان بسکتبال کشورمان نشان از احترام متقابل او و جامعه بسکتبال ایران دارد.
۴۰ سال پیش در چنین روزهایی
خیلی ها می خواهند بدانند ایران در طول ۶۰ سال از عمر برگزاری بازی های جهانی کجا بوده که یکهو در بازی های ۲۰۱۰ حاضر شده است. برای دانستن این موضوع بد نیست به گذشته های دور برگردیم و برخی نتایج را در سطح بین المللی باهم مرور کنیم. تیم ملی بسکتبال ایران در المپیک ۱۹۴۸ شرکت کرد و تا سال ۲۰۰۸ این اولین حضور بین المللی و جهانی ما بود. در المپیک لندن ما به کانادا ۸۱ بر ۲۵ باختیم. در همان سال ۶۲ بر ۳۰ نتیجه را به فرانسه واگذار کردیم. از نتایج آن سال بسکتبال در المپیک که بگذریم، گاهگاهی با تیم های سطح اول دنیا بازی می کردیم مثل بازی سال ۱۹۵۹ برابر اسپانیا که ۷۱ بر ۴۲ باختیم. تا قبل از بازی های آسیایی دوحه یک بار در بازی های دهلی بود که سوم آسیا شدیم و بعد از ۵۵ سال در سال ۲۰۰۶ این عنوان را تکرار کردیم. قهرمانی در سال ۲۰۰۷ در جام ملت های آسیا ما را به المپیک برد و با قهرمانی در سال ۲۰۰۹ پای ما برای اولین بار در بسکتبال قهرمانی جهان باز شد، آن هم با تجربه ای کاملا آسیایی. تجربیات جهانی مان را که تا سال ۱۹۵۹ تماشا کردید. ۵۰ ـ۴۰ سال پیش در چنین روزهایی باختن با ۴۰ـ۳۰ اختلاف به حریفان همه تجربیات مان از بازی های فراقاره ای بود.

پرگل ترین و کم گل ترین بازی ها

در تاریخ بازی های جهانی بسکتبال به نتایج عجیبی برخورد می کنیم. ۳ نمونه از این نتایج از نوع پرگل را بدون شرح بخوانید:
۱۹۷۸:
برزیل ۱۵۴ ـ چین ۹۷
۱۹۸۲:
کلمبیا ۷۶ ـ شوروی ۱۴۳
۱۹۹۰:
آمریکا ۱۴۶ ـ کره جنوبی ۶۷
اما کم گل ها
۱۹۵۰:
مصر ۱۹ ـ برزیل ۳۸
۱۹۵۰:
پرو ۳۳ ـ یوگسلاوی ۲۷
در بازی های پرگلی که یک نیمه گل های زیادی رد و بدل شد، باید از بازی یونان با کره جنوبی در سال ۱۹۹۰ یاد کرد که یونانی ها در نیمه اول ۷۹ بر ۲۱ جلو افتادند. برزیل ـ چین ۷۸ بر ۴۵ و کلمبیا ـ اسپانیا ۷۵ بر ۳۴ در بازی های سال ۱۹۸۲ پرگل ترین این بازی ها را در یک نیمه برگزار کردند.
یک نتیجه جالب در پایان نیمه اول را هم بخوانید:
۱۹۵۰:
مصر ۱۰ ـ فرانسه ۹

داور هم داشتیم

از خیلی نکات در بازی های جهانی صحبت شد. از آسیب دیدگی بازیکنان ملی پوش که حرف تکراری همه کارشناسان و اهل فن بود. از بازی های ایران و انگیزه و جنگندگی بازیکنان و... اما کسی یا حرفی از هروس آوانسیان نزد و یا اگر از این داور مطلبی گفته شد، خیلی کم بود. ما به غیر از تیم، داور هم به بازی های جهانی فرستادیم. هروس آوانسیان برای لبنانی ها پا قدم خوش یمن داشت، چراکه وقتی او داور بازی نماینده آسیا با کانادا بود، لبنانی ها پیروزی شیرین خود را برابر حریف جشن گرفتند. آوانسیان پیش از این بازی های المپیک و بازی های پسران ۲۲ ساله در آرژانتین را قضاوت کرده بود.

مستقیم از ترکیه

برای بازی های جهانی بسکتبال پوشش تلویزیونی خوبی از ترکیه و در بین کشورهای دنیا صورت گرفت. مردم ۱۳۲ کشور این بازی ها را به طور زنده تماشا کردند. تاریخ پخش مستقیم بازی های جهانی بسکتبال به بازی های کانادا در سال ۱۹۹۴ بازمی گردد. در ایران بازی اول با برزیل زیر سایه فوتبال لیگ برتر بدون پخش ۱۰ دقیقه و از اواسط کوارتر دوم پخش شد و سایر بازی ها صبح روز بعد با تاخیر ۸ ـ ۷ ساعته پخش می شد تا تماشای حضور بسکتبال ایران در کنار تیم های بزرگ جهان آن هم بعد از ۶۰ سال همچنان به یک حسرت دیرینه باقی بماند. البته رادیو این حسرت ۶۰ ساله را شنیداری کرد، اما شنیدن کی بود مانند دیدن.
منبع : ایرانیان http://www.iichs.org