ترجمه: آتنا جهانگیری
همه جای اتاق پر از وسایل و اسباب‌بازی‌هایی است که هنگام بازی یا بعد از آن به این طرف و آن طرف پرت می‌کند و البته شما جمعشان می‌کنید و این بازی با چشم بر هم‌زدنی باز هم تکرار می‌شود. آیا این یک بازی بچگانه است؟ جواب این سوال و توصیه‌های محققان را در این مطلب بخوانید.
حدود 6 ماهگی کودک شما شروع به پرت کردن اشیا و وسایل اطرافش می‌کند برای درک این موضوع بهتر است با کودک همراه و وارد بازی شوید. در نگاه اول احتمالا اولین نتیجه‌گیری شما فقط شیطنت و بازیگوشی است اما گاهی می‌خواهد با پرت کردن اسباب‌بازی‌هایش چیزی را نشان دهد یا بیان کند. در واقع او چیزهایی را که مدنظرش است، با اشاره به دور نشان می‌دهد. اگر به واکنش‌های کودک توجه نشان ندهید و حس کند داد و فریادهایش تاثیری ندارد، با پرتاب یکی از اشیای اطرافش توجه شما را جلب می‌کند. او با این پرت کردن‌ها به مرور فاصله‌ها (دوری و نزدیکی) و حتی فضاها (خارجی و داخلی) را هم تشخیص می‌دهد.
حدود 6 ماهگی، کودک با حس کنجکاوی‌اش سعی در تصرف اشیای اطرافش دارد. در حقیقت او با مشاهده اشیاء، تقریبا به پرتاب خاتمه می‌دهد و این کار به رشد تمام حس‌هایش (حس‌های پنجگانه) کمک می‌کند. یعنی وقتی او را از پرتاب منع کنید، گوش می‌دهد (حس شنوایی) و وقتی چیزی را پرت می‌کند با دقت به آن نگاه می‌کند (حس بینایی)
زمان می‌گذرد و حرکات و جنبش‌های کودک بیشتر و برای تصرف اطرافش خم می‌شود، چهار دست و پا می‌رود و کمی تاتی‌تاتی می‌کند. این تجربه‌ها باعث خواهد شد کمتر وسایل را پرت کند.
در برابر پرت کردن چگونه رفتار کنیم؟
آیا بعد از هر بار پرت کردن وسایل باید آنها را جمع کنیم؟
نه. نباید با هر بار پرت کردن اشیاء و به هم ریختن وسایل، آنها را جابجا یا مرتب کنید. حداقل به کودک اجازه دهید این کار را چند بار تجربه کند. بعد از این مدت، سراغ کارهای دیگر می‌رود.
آیا بعد از پرت‌کردن اسباب‌بازی، باید آن را برایش بیاوریم؟
فرزند شما اسباب‌بازی‌اش را پرت می‌کند و منتظر است شما در هر بار پرت کردن، آن را برایش برگردانید. صبر کنید، می‌توانید با این صبر کردن، حس کشف راه‌های جدید را در او بیدار کنید. حرکت‌های بعدی، باعث رشد فکری کودک و شکوفایی خلاقیت در او می‌شود.
به نکات ایمنی توجه کنید. ممکن است او اشیاء را به هر جا پرت کند مثلا نزدیک وسایل الکتریکی یا لبه پله‌ها. دقت کنید فضایی کاملا ایمن برای بازی و این پرتاب‌‌ها ایجاد کنید تا خطری کودکتان را تهدید نکند.
مهارت‌های دستی از6 ماهگی شروع می‌شود
نظر متخصص / دکتر محمدولی سهامی*
حدود سن 6 ماهگی، بیشتر بچه‌ها مهارت‌های دستی را یاد می‌گیرند و شروع به آزمایش می‌کنند. در واقع آنها می‌خواهند بدانند اگر کاری را انجام دهند، چه می‌شود؟ اگر شما بیش از اندازه، در پاسخ به پرتاب‌کردن، انداختن و سروصدا راه انداختن کودک، شدت عمل نشان ندهید، به احتمال زیاد از این کارها برای جلب توجه شما استفاده نخواهد کرد. به یاد بسپارید که کودک نمی‌خواهد شما را آزار دهد، گرچه گاهی چنین به نظر می‌رسد. او فقط می‌خواهد سرگرم شود. او بطری‌اش را روی زمین می‌اندازد و گریه می‌کند و شما به سرعت آن را برمی‌دارید و به او می‌دهید، به زودی این کار به صورت یک بازی درمی‌آید. این رفتار یک رفتار یادگیری است. شاید او هنوز کاملا توانایی در دست گرفتن ندارد و در حال تمرین این کار است ولی به آن توجه زیادی نکنید چون کودک به این نتیجه می‌رسد که بازی جالبی است و شما هم به این نتیجه می‌رسید که در حال دیوانه شدن هستید. در مورد کودکان بزرگ‌تر، شیء را به آنها برگردانید، ولی با حالتی قاطع بگویید: «نه، اونو ننداز! اگر دوباره بندازی، مدتی مال من می‌شه» و اگر آن را دوباره انداخت، به مدت یک یا دو دقیقه آن را در دست خود نگه‌دارید. اگر باز هم به این کار ادامه داد، این محرومیت موقتی را افزایش دهید. این روش برای کودکی که به تازگی قرار است با قاشق و چنگال غذا بخورد و سر میز شام دایم اسباب‌بازی‌ها یا قاشق خود را می‌اندازد، موثر است. استفاده از روش تصحیح بیش از حد نیز موثر خواهد بود. او را وادارید آنچه به هم ریخته، درست و جمع کند. در واقع با این کار نوعی مهارت را هم به کودک می‌آموزید. به خاطر بسپارید نمی‌توان به این پرتاب‌کردن‌ها بی‌اعتنایی کرد و آنها را نادیده گرفت زیرا خطرناک هستند و امکان دارد کودک اشیاء شکستنی را پرتاب کند یا به کسی آسیب برسد.
حدود 6 ماهگی کودک شما شروع به پرت کردن اشیا و وسایل اطرافش می‌کند برای درک این موضوع بهتر است با کودک همراه و وارد بازی شوید. در نگاه اول احتمالا اولین نتیجه‌گیری شما فقط شیطنت و بازیگوشی است اما گاهی می‌خواهد با پرت کردن اسباب‌بازی‌هایش چیزی را نشان دهد یا بیان کند. در واقع او چیزهایی را که مدنظرش است، با اشاره به دور نشان می‌دهد. اگر به واکنش‌های کودک توجه نشان ندهید و حس کند داد و فریادهایش تاثیری ندارد، با پرتاب یکی از اشیای اطرافش توجه شما را جلب می‌کند. او با این پرت کردن‌ها به مرور فاصله‌ها (دوری و نزدیکی) و حتی فضاها (خارجی و داخلی) را هم تشخیص می‌دهد.
حدود 6 ماهگی، کودک با حس کنجکاوی‌اش سعی در تصرف اشیای اطرافش دارد. در حقیقت او با مشاهده اشیاء، تقریبا به پرتاب خاتمه می‌دهد و این کار به رشد تمام حس‌هایش (حس‌های پنجگانه) کمک می‌کند. یعنی وقتی او را از پرتاب منع کنید، گوش می‌دهد (حس شنوایی) و وقتی چیزی را پرت می‌کند با دقت به آن نگاه می‌کند (حس بینایی)
زمان می‌گذرد و حرکات و جنبش‌های کودک بیشتر و برای تصرف اطرافش خم می‌شود، چهار دست و پا می‌رود و کمی تاتی‌تاتی می‌کند. این تجربه‌ها باعث خواهد شد کمتر وسایل را پرت کند.
در برابر پرت کردن چگونه رفتار کنیم؟
آیا بعد از هر بار پرت کردن وسایل باید آنها را جمع کنیم؟
نه. نباید با هر بار پرت کردن اشیاء و به هم ریختن وسایل، آنها را جابجا یا مرتب کنید. حداقل به کودک اجازه دهید این کار را چند بار تجربه کند. بعد از این مدت، سراغ کارهای دیگر می‌رود.
آیا بعد از پرت‌کردن اسباب‌بازی، باید آن را برایش بیاوریم؟
فرزند شما اسباب‌بازی‌اش را پرت می‌کند و منتظر است شما در هر بار پرت کردن، آن را برایش برگردانید. صبر کنید، می‌توانید با این صبر کردن، حس کشف راه‌های جدید را در او بیدار کنید. حرکت‌های بعدی، باعث رشد فکری کودک و شکوفایی خلاقیت در او می‌شود.
به نکات ایمنی توجه کنید. ممکن است او اشیاء را به هر جا پرت کند مثلا نزدیک وسایل الکتریکی یا لبه پله‌ها. دقت کنید فضایی کاملا ایمن برای بازی و این پرتاب‌‌ها ایجاد کنید تا خطری کودکتان را تهدید نکند.
مهارت‌های دستی از6 ماهگی شروع می‌شود
نظر متخصص / دکتر محمدولی سهامی*
حدود سن 6 ماهگی، بیشتر بچه‌ها مهارت‌های دستی را یاد می‌گیرند و شروع به آزمایش می‌کنند. در واقع آنها می‌خواهند بدانند اگر کاری را انجام دهند، چه می‌شود؟ اگر شما بیش از اندازه، در پاسخ به پرتاب‌کردن، انداختن و سروصدا راه انداختن کودک، شدت عمل نشان ندهید، به احتمال زیاد از این کارها برای جلب توجه شما استفاده نخواهد کرد. به یاد بسپارید که کودک نمی‌خواهد شما را آزار دهد، گرچه گاهی چنین به نظر می‌رسد. او فقط می‌خواهد سرگرم شود. او بطری‌اش را روی زمین می‌اندازد و گریه می‌کند و شما به سرعت آن را برمی‌دارید و به او می‌دهید، به زودی این کار به صورت یک بازی درمی‌آید. این رفتار یک رفتار یادگیری است. شاید او هنوز کاملا توانایی در دست گرفتن ندارد و در حال تمرین این کار است ولی به آن توجه زیادی نکنید چون کودک به این نتیجه می‌رسد که بازی جالبی است و شما هم به این نتیجه می‌رسید که در حال دیوانه شدن هستید. در مورد کودکان بزرگ‌تر، شیء را به آنها برگردانید، ولی با حالتی قاطع بگویید: «نه، اونو ننداز! اگر دوباره بندازی، مدتی مال من می‌شه» و اگر آن را دوباره انداخت، به مدت یک یا دو دقیقه آن را در دست خود نگه‌دارید. اگر باز هم به این کار ادامه داد، این محرومیت موقتی را افزایش دهید. این روش برای کودکی که به تازگی قرار است با قاشق و چنگال غذا بخورد و سر میز شام دایم اسباب‌بازی‌ها یا قاشق خود را می‌اندازد، موثر است. استفاده از روش تصحیح بیش از حد نیز موثر خواهد بود. او را وادارید آنچه به هم ریخته، درست و جمع کند. در واقع با این کار نوعی مهارت را هم به کودک می‌آموزید. به خاطر بسپارید نمی‌توان به این پرتاب‌کردن‌ها بی‌اعتنایی کرد و آنها را نادیده گرفت زیرا خطرناک هستند و امکان دارد کودک اشیاء شکستنی را پرتاب کند یا به کسی آسیب برسد.
پی‌نوشت‌ها:
* استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
منبع:هفته نامه سلامت/ج
