پیامها
1. ظلم و ستم گریبانگیر خود ظالم میشود.2. حکومت با ظلم و ستم و بدون عدالت اجتماعی باقی نمیماند.
3. ظلم، عاقبت ندارد.
موارد کاربرد: 1. در منع و جلوگیری ظالمان از بیدادگری و بدان از بدکرداری. 2. در مذمت و نکوهش ظلم و ستم.
ضرب المثل های هم مضمون
ـ آه مویی و پای کوهی.
ـ پلنگ و شیر را خانه نباشد.
ـ چراغ آدم ستمکار تا صبح نمیسوزد.
ـ خانهای را که به ظلم سازی، سگ در آن کند بازی.
ـ خدا جای حق نشسته است.
ـ ریشه بیداد بر خاکستر است.
ـ ظلم بر خود میکند، هر کس به کس ظلمی کند.
ـ ظلم کنم وای که بر خود کنم.
ـ ظلم و شاهی، چراغ و باد بوَد.
ـ مقهور شود لشگر سلطان ستمگر.
ـ هر آتشی عاقبت خاکستر شود.
ـ هر که را ظلم بیش، دشمن بیش.
ـ همه چیز از باریکی پاره میشود، ظلم از کلفتی.(1)
اشعار هم مضمون
پشه از پیل کم زید بسیار * زان که کوته بقا بود خونخوار (سنایی)خانه ظالمان، نه دیر که زود * به فضیحت خراب خواهد بود (اوحدی)
خانه ظلم، خراب است تو هم میدانی * مثل کف، بر سر آب است تو هم میدانی گر همی عمر ابد خواهی بپرهیز از ستم * زانکه از روی ستم کاری است اندک عمر، باز (سنایی)(2)
ریشه های قرآنی حدیثی
«وَلَقَدْ أَهْلَکْنَا الْقُرُونَ مِن قَبْلِکُمْ لَمَّا ظَلَمُوا؛ْ ما اقوام پیش از شما را به کیفر ظلمی که کردند، هلاک ساختیم». (یونس: 13)رسول خدا(صلی الله علیه وآله): «اِنَّ اَعْجَلَ الشَّرِّ عُقُوبَةً البَغْیُ؛ زورگویی، زودتر از کیفر هر کار زشت دیگری دامنگیر انسان میشود».(3)
امام علی(علیه السلام): «مَنْ جارَ اَهْلَکَهُ جَورُه؛ هر که ستم کند، همان ستمکاریاش وی را نابود میسازد».(4)
پینوشتها:
1. غلامرضا حیدری ابهری، حکمتنامه پارسیان، قم، نشر جمال، چ 1، 1385، ص 383.
2. همان.
3. شیخ کلینی،کافی، تحقیق: علی اکبر غفاری، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چ 3، 1388 هـ.ق، ج 2، ص 327.
4. تمیمی آمدی، غررالحکم و دررالکلم، ترجمه: جلال الدین محدث، تهران، دانشگاه تهران، چ 3، 1360، ح 7835.
/ج