مادر، عاشق بی‌عار است

مضمون قطعه، شعری به نام «مادر» از «ایرج میرزا»، شاعر دوره قاجار است. معشوقه سنگ‌دل که مادر عاشق را مزاحم خود می‌بیند، با شرح مزاحمت‌های او، از عاشق می‌خواهد مادرش را بکشد و قلب او را برایش بیاورد. عاشق چنین می‌کند،
چهارشنبه، 28 اسفند 1392
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
مادر، عاشق بی‌عار است
مادر، عاشق بی‌عار است

 





 

زمینه پیدایش

مضمون قطعه، شعری به نام «مادر» از «ایرج میرزا»، شاعر دوره قاجار است. معشوقه سنگ‌دل که مادر عاشق را مزاحم خود می‌بیند، با شرح مزاحمت‌های او، از عاشق می‌خواهد مادرش را بکشد و قلب او را برایش بیاورد. عاشق چنین می‌کند، قلب مادر را بیرون می‌آورد تا آن را برای معشوقش ببرد، ولی هنگام خارج شدن از خانه به زمین می‌افتد و قلب مادر بر زمین می‌افتد. آن دل گرم که جان داشت هنوز * اوفتاد از کف آن بی‌فرهنگ از زمین باز چو برخاست نمود * پی برداشتن دل آهنگ دید کز آن دل آغشته به خون * آید آهسته برون این آهنگ آخ دست پسرم یافت خراش * وای پای پسرم خورد به سنگ(1)

پیامها

مادر، جسم و جانش را فدای فرزند خود می‌کند و با همه بی‌مهری‌های فرزند از او دل نمی‌کند.
مادر بی‌هیچ توقعی به فرزندش مهر می‌ورزد.
کاربرد: این ضرب‌المثل و موارد مانند آن به مهر و وفا و محبت مادر به فرزند اشاره دارد.

ضرب المثل های هم مضمون

پدر و مادر، عاشق بی‌عارند.
پدر و مادر میوه نایابند.
کس نزاده است مهتر از مادر.(2)

اشعار هم مضمون

حق اینها بدان که اربابند * مقبلان این دقیقه دریابند حب ایشان سرت برافرازد * بغض ایشان به خاکت اندازد (اوحدی)
سر ز مادر مکش که تاج شرف * گردی از راه مادران باشد خاک شو زیر پای او که بهشت * در قدمگاه مادران باشد(3) (جامی)

ریشه های قرآنی حدیثی

قرآن کریم: «وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَاناً؛ به پدر و مادر خود نیکی کنید». (بقره: 83)
رسول خدا(صلی الله علیه وآله): «اَلْجَنَّةُ تَحْتَ اَقْدامِ الْاُمَّهاتِ؛ بهشت، زیر پای مادران است».(4)

پی‌نوشت‌ها:

1. فرج الله شریفی گلپایگانی، امثال و حکم دهخدا، تهران، هرمند، 1381، چ 2، ج 2، ص 669.
2. غلامرضا حیدری ابهری، حکمت‌نامه پارسیان، قم، نشر جمال، 1385، چ 1، صص 697 و 698.
3. همان، ص 698.
4. متقی هندی، کنز العمال، ترجمه: صفوة السقا، بیروت، مؤسسه الرسالة، 1389 هـ.ق، چ 1، ح 45439.

منبع مقاله :
مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما



 

 



ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
مقالات مرتبط
موارد بیشتر برای شما
بررسی مرقع و قطاع در خوشنویسی
بررسی مرقع و قطاع در خوشنویسی
خیابانی: آقای بیرانوند! من بخواهم از نام بردن تو معروف بشوم؟ خاک بر سر من!
play_arrow
خیابانی: آقای بیرانوند! من بخواهم از نام بردن تو معروف بشوم؟ خاک بر سر من!
توضیحات وزیر رفاه در خصوص عدم پرداخت یارانه
play_arrow
توضیحات وزیر رفاه در خصوص عدم پرداخت یارانه
حمله پهپادی حزب‌ الله به ساختمانی در نهاریا
play_arrow
حمله پهپادی حزب‌ الله به ساختمانی در نهاریا
مراسم تشییع شهید امنیت وحید اکبریان در گرگان
play_arrow
مراسم تشییع شهید امنیت وحید اکبریان در گرگان
به رگبار بستن اتوبوس توسط اشرار در محور زاهدان به چابهار
play_arrow
به رگبار بستن اتوبوس توسط اشرار در محور زاهدان به چابهار
دبیرکل حزب‌الله: هزینۀ حمله به بیروت هدف قراردادن تل‌آویو است
play_arrow
دبیرکل حزب‌الله: هزینۀ حمله به بیروت هدف قراردادن تل‌آویو است
گروسی: فردو جای خطرناکی نیست
play_arrow
گروسی: فردو جای خطرناکی نیست
گروسی: گفتگوها با ایران بسیار سازنده بود و باید ادامه پیدا کند
play_arrow
گروسی: گفتگوها با ایران بسیار سازنده بود و باید ادامه پیدا کند
گروسی: در پارچین و طالقان سایت‌های هسته‌ای نیست
play_arrow
گروسی: در پارچین و طالقان سایت‌های هسته‌ای نیست
گروسی: ایران توقف افزایش ذخایر ۶۰ درصد را پذیرفته است
play_arrow
گروسی: ایران توقف افزایش ذخایر ۶۰ درصد را پذیرفته است
سورپرایز سردار آزمون برای تولد امیر قلعه‌نویی
play_arrow
سورپرایز سردار آزمون برای تولد امیر قلعه‌نویی
رهبر انقلاب: حوزه‌ علمیه باید در مورد نحوه حکمرانی و پدیده‌های جدید نظر بدهد
play_arrow
رهبر انقلاب: حوزه‌ علمیه باید در مورد نحوه حکمرانی و پدیده‌های جدید نظر بدهد
حملات خمپاره‌ای سرایاالقدس علیه مواضع دشمن در جبالیا
play_arrow
حملات خمپاره‌ای سرایاالقدس علیه مواضع دشمن در جبالیا
کنایه علی لاریجانی به حملات تهدیدآمیز صهیونیست‌ها
play_arrow
کنایه علی لاریجانی به حملات تهدیدآمیز صهیونیست‌ها