به کوشش: محمد کمالي نژاد
نام رايج:
حنانام عربي:
حِنّا
نام هاي ديگر:
نام گل آن فاغيه، مهندي (هندي)، ارقان (يوناني)
ماهيت:
نباتي است. ساق آن به قدر يک ذرع و زياده و در هند و بنگاله تا به قدر يک دو قامت انسان مي شود و ساق آن سرخ رنگ و برگ آن شبيه به برگ انار و مورد و نازکتر و کوچکتر و نرم تر از آن و گل آن که فاغيه نامند سرخ مايل به سفيدي و خوشبو است.طبيعت:
مرکب القوي مائل به سردي و در دوم خشکافعال و خواص:
ضماد و طلاي آن با برگ گردکان بالمناصفه جهت صداع ريحي و بلغمي مجرب و به دستور با سرکه بر پيشاني جهت رفع صداع و با قطران و روغن زيتون جهت رويانيدن موي و در حديث وارد است که حنا سيّدالرياحين است و تخضيب بدان شعار اهل اسلام است و صداع را زايل مي گرداند و نور بصر مي افزايد و تقويت باه مي نمايد، امراض معده و کبد و طحال و مجاري بول و رحم و جذام و طاعون و وبا و غيرها را نافع و بالخاصيت آشاميدن مقدار نيم مثقال جرم آن و نقوع ده مثقال آن جهت يرقان و سپرز و سنگ گرده و مثانه و عسرالبول و رفع احتباس آن و تا ده روز متوالي به دستور جهت وبا و قروح مجاري بول و ادرار بول و حيض و روئيدن ناخن اصلي به جاي ناخن کج و متأکل و به دستور آشاميدن نقيع آن با هفت مثقال شکر جهت ابتداي جذام بغايت نافع است.تحقيقات جديد:
ضماد آن مفيد براي درد اعصاب، سوختگي، ورم، مفيد براي شکستگي ناخن***
بدل:
بدل روغن گل آن روغن مرزنجوش است.مضر:
حلق و ريهمصلح:
کتيرا و لعاب بزرقطونامقدار شربت:
بصورت خوراکي مي بايست با احتياط بسيار مصرف شود زياده از يک مثقال آن کشنده است.هر کس علاج موي سفيدش هوس بود*** گو خوش بيا که يوسفيش روبره کند
آب سماق و آمله و وسمه و حنا*** موي سفيد را به دو ساعت سيه کند
حکيم يوسفي
منبع مقاله :
کمالي نژاد، محمد، (1390)؛ برگ کهن، تهران: چوگان، چاپ اول
