نويسنده : اردشير كياني

نحوه ي خواندن زيست شناسي

مطالعه ي درسي مثل زيست شناسي كه مملوّ از نكات ريز و جزيي است، روش خاصّي را مي طلبد كه اين روش بايد بتواند در عين حال كه به خاطر سپردن همه ي نكات ريز و البته مهم را امكان پذير مي سازد به مطالعه كننده اين امكان را بدهد كه در حدّاقل زمان ممكن موضوع را مطالعه كند و به خاطرسپاري جزييات وقت او را تلف نكند. بنابراين براي خواندن اين درس به كارگيري تكنيك هاي زير توصيه مي شود:

1) يادداشت برداري كنيد.

- در حين مطالعه هرجا به نكته ي مهمي برخورد كرديد، آن را يادداشت كنيد. اين خلاصه ها، اهداف نويسنده، نكات اصلي و فرعي را به شما نشان مي دهد.
- ابتدا به مفاهيم كلي توجه كنيد سپس به سراغ جزييات برويد مثلاً اگر عملكرد دستگاه گوارش را مي خوانيد اول محلّ هضم و تبديل چربي ها را بخوانيد سپس نام آنزيم گوارش مربوطه و مسير جذب ليپيدها در روده را به خاطر بسپاريد.
- در زيست شناسي شكل هاي زيادي وجود دارند كه بسيار پراهميت مي باشند اما كشيدن اين اشكال در يادداشت ها وقت گير است. بنابراين از كشيدن اشكال در يادداشت ها صرف نظر كنيد و به كتاب ارجاع دهيد.

2) از روش PQ4R بهره بگيريد.

به خصوص مرورهاي متوالي را در اين درس در برنامه ي خود قرار دهيد.

3) تجسم كنيد:

در اين زمينه استفاده از شكل هاي كتاب بسيار مفيد است. مي توانيد شكل كتاب را در ذهن مجسم كنيد و آن چه را كه در مورد آن شكل مي دانيد به زبان خود تعريف كنيد.

4) از روش مقايسه كردن استفاده كنيد:

مثلاً سلول زندان= سلول زنده/ ديوارهاي سلول= ديواره ي سلول/ زندان= هسته/ هوا= سيتوپلاسم/ لامپ زندان= ميتوكندري

5) از تدابير ياديار استفاده كنيد.

مثلاً براي يادگيري مراحل تقسيم ميتوز كلمه پمات را حفظ كنيد

نحوه ي مطالعه ي درس شيمي

دانستن كاربرد موضوعاتي كه مطالعه مي شوند در جلب علاقه ي مطالعه كننده نسبت به موضوع بسيار مؤثر است. علم شيمي در بسياري از صنايع كاربرد مستقيم و اساسي دارد. مثلاً صنايع شيميايي، غذايي، توليد موادّ بهداشتي و آرايشي و دارويي و حتي صنايع خودروسازي.
- دانش آموزان در دبيرستان ابتدا يك سري مفاهيم پايه، اصول فرمول نويسي و تعاريف اوليه را مي آموزند و سپس وارد مباحث كاربردي تر مي شوند. بنابراين براي يادگيري ساده تر و سريع تر درس شيمي نكات زير پيشنهاد مي شود:

1) درك مفاهيم و تعاريف اوليه:

بعضي از مفاهيم مثل اتم، مولكول، جرم، وزن، عدد اتمي، عدد جرمي، شعاع اتم و... به همراه اصول فرمول نويسي به منزله ي زيربنا، پايه و اساس شيمي هستند كه ساير تئوري ها و مفاهيم بر روي آن ها بنا مي شوند. به عبارت ديگر با يادگيري اين مفاهيم ساير مطالب درس شيمي را مي فهميم و ديگر مجبور نيستيم آن ها را حفظ كنيم.

2) آموختن اصول فرمول نويسي:

فرمول نويسي و علايم اختصاري عناصر يكي از اصول پايه اي در درس شيمي است كه به تدريج در ذهن دانش آموزان جا مي افتد. بدين منظور مثلاً براي حفظ كردن علايم اختصاري بهتر است كه هر روز تعداد محدودي از عناصر( 5 عنصر ) را به همراه ظرفيت ها و اسامي شان روي يك كاغذ كوچك بنويسيد و در طول روز آن را مرور كنيد و روز بعد 5 عنصر ديگر را به همين ترتيب بياموزيد. در پايان روز از خود بپرسيد اگر ياد نگرفته بوديد آن عناصر را به عناصر روز بعد ( با يك رنگ ديگر ) اضافه كنيد.
توجه كنيد كه لازم نيست همه ي علايم اختصاري را حفظ كنيد بلكه علايم اختصاري مهم و كاربردي را حفظ كنيد.
براي يادگيري فرمول ها نيز همين گونه عمل كنيد و اگر حفظ فرمول ها براي تان دشوار بود از تدابير ياديار استفاده كنيد.

3) استفاده از تدابير ياديار:

استفاده از تدابير ياديار در شيمي نيز كاربرد دارند مثلاً از ياديار "سارق"براي عناصر سرب، آلومينيوم، روي و قلع كه داراي خواص مشترك هستند استفاده كنيد.

4) به كارگيري روش PQ4R:

در به كارگيري اين روش چند نكته را يادآوري مي كنيم :
- سعي كنيد به زبان خودتان يادداشت برداري كنيد و يادداشت هاي تان طولاني نباشد.
- سعي كنيد اول مطالب را بخوانيد و آن چه را فهميديد به زبان خودتان خلاصه برداري كنيد.
- اگر در حين مطالعه به جدول و يا نمودار برخورديد شماره ي آن صفحه را يادداشت كنيد و در هنگام مرور به كتاب مراجعه كنيد.

5) حلّ تمرين و پاسخ به سؤالات:

- مسايل و تمرين هاي شيمي را مثل فيزيك و رياضي جدي بگيريد. حلّ تمرين ها و مسايل موجب تثبيت يادگيري و برطرف شدن اشكال هاي تان از مفاهيم درس مي شود. پيشنهاد مي كنيم پس از مطالعه ي هر بخش بلافاصله به سؤالات آن بخش پاسخ دهيد و جواب سؤالات را با مراجعه به متن درس بيابيد. همچنين به منظور آمادگي بيشتر براي آزمون هاي جامع و كنكور، سؤالات كنكور و تست هاي طبقه بندي شده را نيز مدّنظر داشته باشيد.

6) استفاده از كتب كمك درسي:

- سعي كنيد از كتاب هاي كمك درسي براي تمرين و حلّ بيشتر مسايل استفاده كنيد.

7) مشاهده و انجام فعاليت هاي آزمايشگاهي:

- همراه كردن تجربه عملي و انجام آزمايش ها در شيمي، براي فراگيري بهتر بسيار كارساز است. شما مي توانيد از نرم افزارهاي موجود در بازار نيز استفاده كنيد.

8) مرتب مرور كنيد:

- حجم زياد مطالبي كه در اين درس بايد آموخته شوند، مرورهاي مرتب و اصولي را مي طلبد تا از فراموشي جلوگيري شود.

نحوه ي خواندن زبان هاي خارجي

مي گويند دانستن يك زبان جديد، يك زندگي جديد است. اما بسياري از افراد در آموختن زبان هاي خارجي دچار مشكل هستند. مشكلاتي كه اين افراد با آن رو به رو هستند. ريشه در دو عامل اساسي دارد. نخستين عامل فرّار بودن مطالبي است كه مي آموزيم. علت عمده ي فرّار بودن مطالب آن است كه آن چه در يك زبان خارجي مي آموزيم، كاربرد روزمره و هميشگي در جامعه ي ما ندارد. علت ديگر كه ايجاد مشكل مي كند شباهت هاي زيادي است كه به خصوص از ديدگاه يك نوآموز بين لغات و نكات دستوري مختلف وجود دارد. اين شباهت ها موجب تداخل مطالب مختلف با يكديگر مي شود و تداخل نيز موجب فراموشي مي شود. بنابراين رعايت نكات ذيل مي تواند به آموختن بهتر زبان خارجي كمك كند:

1) از هر فرصتي براي آموختن لغات و اصطلاحات جديد و تكرار آموخته ها استفاده كنيد. به خصوص زمان هايي كه عملاً تلف شده تلقي مي شوند مثلاً در ترافيك، انتظار اتوبوس و مطب پزشك و...
2) در يك متن لغات ناآشناي بسياري وجود دارد كه جست و جوي تك تك آن ها در فرهنگ لغات كاري مشكل و خسته كننده است و ممكن است شما را از يادگيري بيزار كند. بنابراين از بين اين لغات جديد، تعدادي از مهم ترين آن ها را كه به نظر مي رسد نقش بيشتري در انتقال مفهوم مطلب به عهده دارند را انتخاب نماييد و به دنبال فهميدن و به خاطر سپردن معناي همان تعداد باشيد و به تدريج كه دامنه ي لغات شما وسيع تر مي شود و از تعداد لغات ناآشنايي كه با ان ها برخورد مي كنيد كاسته مي شود.
به خاطر داشته باشيد كه زبان انگليسي حدود 500000 واژه دارد كه به خاطر سپردن آن ها غيرممكن است. يك بررسي آماري نشان مي دهد كه اگر يك زبان آموز 5000واژه ي پُركاربرد از زبان را بياموزد و به خاطر بسپارد، مي تواند 93/5درصد مقاصد خود را بنويسد و بيان كند.
3) با لغات جديدي كه مي آموزيد جمله بسازيد. هيچ گاه سعي نكنيد يك لغت را به تنهايي بياموزيد. بلكه حتماً آن را در يك جمله يا عبارت جاي دهيد و بعد از آن عبارت را به خاطر بسپاريد.
4) از تجسم استفاده كنيد مثلاً به جاي اينكه چند بار بگوييد book يعني كتاب، از لغاتي كه آموخته ايد براي ناميدن اشياء و توصيف افراد محيط و احساسات خود استفاده كنيد.
6) به واژه هايي كه املاي مشابه و معناي متفاوتي دارند توجه بيشتري كنيد مثل bear هم به معناي خرس است و هم تحمل كردن.
7) هر چه قدر كه مي توانيد و فرصت داريد متن ها و كتاب هاي انگليسي را مطالعه كنيد. حتي اگر آن چه را كه مي خوانيد به خوبي نفهميد.
8) براي يك زبان آموز بسيار مفيد است اگر با پيشوندها و پسوندهاي مهم و پركاربرد موجود در آن زبان آشنا شود و معني آن ها را بداند. اين آشنايي به زبان آموز كمك مي كند كه در برخورد با لغات جديد بتواند ريشه لغت را از پيشوند و پسوند آن جدا كند و راحت تر معني آن ها را حدس بزند.
به عنوان مثال اگر شما بدانيد كه پسوند er در زبان انگليسي علامت فاعلي است به راحتي مي توانيد دريابيد worker به معني كارگر مي باشد و يا dis معني هر فعل را به متضاد آن تبديل مي كند آنگاه به راحتي خواهيد دانست كه فعل disagree به معني موافق نبودن است.
9) گروه بندي لغات به جاي حفظ كردن از فهرست لغات: هرچند گاهي اوقات حفظ كردن كلمات از فهرست لغات ضروري است ولي كاري مشكل و كم اثر است. به جاي اين كار آن ها را گروه بندي كنيد.

اين گروه بندي مي تواند مختلف و با توجه به معاني كلمات، ساختار گرامري و يا ريشه هاي مشترك، آن ها در قالب شبكه ي مغز باشد. مثل:

- از روش تجسم و تداعي استفاده كنيد. مثلاً براي حفظ لغت wall به معني ديوار از تشابهي كه بين تلفظ wall با بال وجود دارد استفاده كنيد و ديواري را در حال بال زدن مجسم كنيد. همين طور براي حفظ لغت carpet به معني فرش مجسم كنيد كه يك هواپيماي جت، باري از فرش دارد.
- از فرهنگ لغت استفاده كنيد: يك فرهنگ لغت مناسب، اطلاعات بيشتري از لغت را در اختيار زبان آموز قرار مي دهد مانند متضادها، مترادف ها، نحوه ي تلفظ و...
- بهترين و ساده ترين راه براي آموختن تلفظ صحيح لغات در يك زبان، استفاده از نوارهاي مكالمه اي است.
مهم ترين توصيه اي كه مي توان به زبان آموز كرد، همان اولين توصيه اي است كه در ابتداي اين فصل خوانديد كه از هر فرصت براي آموختن و تكرار لغات، اصطلاحات و نكات جديد استفاده كنيد.
- اگر واقعاً مايليد كه يك زبان جديد بياموزيد، بايد به آن زبان فكر كنيد، صحبت كنيد، بنويسيد، بخوانيد، غذا بخوريد و بخوابيد. هر آن چه را كه در طول يك روز به زبان مادري تان بيان مي كنيد تا جايي كه مي توانيد به زباني كه مي آموزيد، ترجمه كنيد. تنها در صورت استفاده ي روزانه و مداوم مي توانيد يك زبان را فرابگيريد، در غير اين صورت يادگيري شما ناقص و كوتاه خواهد بود.
- در كنكور تقريباً از 25 سؤال، 7 سؤال مربوط به قواعد و گرامر است و 18 سؤال به معناي لغات و عبارات( vocabulary) برمي گردد. بنابراين براي فهم و درك متن بايد لغات و اصطلاحات را بشناسيد و دامنه ي لغات خود را افزايش دهيد.
- اگر خجالتي هستيد شركت در كلاس هاي زبان آموزي بسيار مؤثر است. چون در جمع مجبور به تكرار يك سري جملات و كلمات مي شويد و در جمع اشتباهات كم تر مشهود است. بنابراين اعتماد به نفس بيشتري پيدا مي كنيد.
- كودكان بايد يادگيري زبان را با خواندن ترانه هاي كودكانه به زبان خارجي و انجام تمرين هاي هدفمند و استفاده از تفريح و سرگرمي هاي مختلف بياموزند. استفاده از پانتوميم، نقش بازي كردن، انجام فعاليت هاي بدني به همراه صدا براي بيان منظور، آواز و سرود خواندن و نهايتاً استفاده از روش شنيداري و گفتاري براي ياددهي زبان به كودكان بسيار مؤثر است.
-مدت زمان ياددهي به كودكان نبايد بيش از 30 دقيقه طول بكشد.

نحوه ي خواندن تاريخ

اولين شرط يادگيري تاريخ يافتن پاسخي قانع كننده براي اين سؤال است كه چرا بايد تاريخ بخوانيد؟
- تاريخ هميشه آموزنده بوده و بسياري از افراد، شخصيت هاي تاريخي را كه در كتاب هاي تاريخ شناخته اند، الگوي زندگي خود قرار مي دهند و بسياري از تاريخ نويسان نيز هدف خود را از نگارش تاريخ اين مي دانند كه ملت هاي آينده با خواندن اين وقايع و تحليل و بررسي آن ها، خطاهاي ملل قبلي را تكرار نكنند.

نكات مهم در مطالعه ي تاريخ

در كتاب هاي تاريخ دوره ي دبيرستان بيشتر از مقاطع قبل، به جزييات پرداخته مي شود، ولي براي اين كه وقايع تاريخ را بهتر درك كنيد ابتدا بايد سير كلي جريانات تاريخي و علل و عواقب بروز آن را بدانيد تا جزييات را بهتر درك كنيد وگرنه صرفاً درگير حفظ اصطلاحات مي شويد كه اين اصلاً مناسب نمي باشد.
* از روش PQ4R استفاده كنيد. با اين روش شما از كليات شروع مي كنيد بعد به جزييات.
* در برخورد با يك واقعه ي تاريخي سعي كنيد هميشه از خود سؤال كنيد چه اتفاقي افتاده؟ در كجا و چه زماني؟ چه نتايجي دربرداشته و...
* سعي كنيد تاريخ را به تدريج مطالعه كنيد، مطالعه ي حجم زيادي از مباحث، قدرت يادگيري و به خاطرسپاري را كاهش مي دهد.
* معمولاً موضوعات تاريخي به صورت روايت و داستان است. بنابراين روش خلاصه برداري و يادداشت برداري مي تواند مفيد باشد
* در خواندن تاريخ، عنوان به عنوان پيش برويد.
* جداولي كه در كتاب تاريخ وجود دارند معمولاً يك ديد كلي از سير جريانات تاريخي در طول زمان را به شما نشان مي دهد. از آن ها غافل نشويد.
* براي حفظ جزييات در مطالعه ي تاريخ از تكنيك هاي تقويت حافظه بهره بگيريد. مثلاً با استفاده از روش تجسم كردن مي توانيد مجسم كنيد كه مثلاً آقا محمدخان مشغول صدور فرمان محاصره ي شهر كرمان است و يا مظفرالدين شاه قانون مشروطه را تصويب مي كند و يا از ياديارها استفاده كنيد. مثلاً براي حفظ كردن شهرهايي كه در عهدنامه ي تركمن چاي از ايران جدا و به روسيه واگذار شد [ شهرهاي ايروان- نخجوان- اردوبار ] مي توانيد به كلمه انار اشاره كنيد.
* براي حفظ اعدادي كه در مطالعه ي تاريخ به آن ها برمي خوريد، اعدادي مثل تاريخ تاج گذاري پادشاهان، وقوع جنگ ها و امضاي قراردادها، مي توانيد از تكنيك اعداد استفاده كنيد. مثلاً تاريخ وقوع جنگ هاي ايران و يونان سده ي ششم پيش از ميلاد را مي توانيد اينگونه حفظ كنيد: ايراني ها و يوناني ها پيش از ميلاد مشغول بازي شطرنج ( عدد شش ) بودند.
* براي فراگيري تاريخ حتماً و حتماً از نيروي تجسم خود كمك بگيريد، رويدادهاي تاريخي را پس از خواندن و يادداشت كردن براي خود تعريف كنيد و مثل يك فيلم سينمايي از ذهن خود عبور دهيد.
* از موزه ها و آثار و ابنيه تاريخي بازديد كنيد همچنين ديدن فيلم هايي با مضامين تاريخي مي تواند در فهم و يادگيري تاريخ برايتان بسيار مؤثر باشد. مثلاً با ديدن يك فيلم تاريخي 10 هزار سال قبل از ميلاد مي توانيد نحوه ي شكل گيري تمدن ها و اجتماعات اوليه را پي ببريد.
* متون ادبي ما سرشار از مضامين تاريخي و داستان هاي كهن مي باشد. بنابراين با مطالعه ي اين داستان ها و نوشته هاي ادبي مي توانيد معلومات تاريخي خود را افزايش داده و سواد تاريخي خود را بالا ببريد.

نحوه ي خواندن جغرافي

چون در علم جغرافي نيز مثل تاريخ به جزييات پرداخته شده است بنابراين روش هاي اشاره شده در تاريخ نيز براي جغرافي كاربرد دارد. ولي نكات تكميلي ذيل را جهت يادگيري بهتر رعايت كنيد.
- آن چه شما در رابطه با جغرافياي طبيعي يك ناحيه ( مثل امكانات كشاورزي، آب و هوا و...) مي آموزيد به شما كمك مي كند كه بتوانيد تا حدودي توانايي هاي صنعتي آن ناحيه را حدس بزنيد و شغل مردم آن ناحيه را پيش بيني كنيد و درواقع چنين كلماتي كاملاً به هم وابسته هستند و چنانچه به اين گونه ارتباط ها توجه نشان بدهيد مطالعه ي جغرافي براي تان بسيار ساده تر مي شود.
- بازديد از منابع طبيعي در قالب گردش هاي علمي و يا مسافرت هاي گروهي مي تواند به فهم بهتر مطالب كمك كند.
- از كليات به سمت جزييات برويد. مثلاً اول بفهميد عربستان يك شبه جزيره است كه به وسيله ي درياها و اقيانوس ها احاطه شده است و سپس مساحت آن را حفظ كنيد.
- سعي كنيد مطالبي را كه مي خوانيد به تجارب خود ربط دهيد. مثلاً وقتي جغرافياي ناحيه ي خزري را بررسي مي كنيد مي بينيد كه اين ناحيه بين كوه هاي البرز و درياي خزر واقع شده، بنابراين علت بارش هاي زياد در اين ناحيه را مي آموزيد.
- از يادداشت برداري استفاده كنيد. براي يادگيري بهتر يادداشت هاي تان را با اشكال مفيد همراه كنيد.
- براي اينكه اعداد را بهتر به خاطر بسپاريد، مثلاً ارتفاع قله ها، طول رودها، عمق درياها، جمعيت نواحي، چند كار مي توانيد انجام دهيد:
1- سعي كنيد ابتدا اعداد را گرد كنيد و بعد حفظ كنيد.
2- اعداد مختلف را با هم مقايسه كنيد و در مقايسه با يكديگر آن ها را به خاطر بسپاريد. مثلاً طول چند رود ( يا مساحت چند كشور ) را با هم مقايسه كنيد و آن ها را به ترتيب طول ( يا مساحت ) از بزرگ به كوچك مرتب كنيد و سپس طول هريك را به خاطر بسپاريد.
- براي حفظ كردن اعداد مي توانيد از تكنيك اعداد استفاده كنيد.
- از روش هاي تقويت حافظه نيز مي توان براي حفظ كردن پايتخت ها و ساير مطالب استفاده نمود.
مثلاً پايتخت عمّان مسقط است- در عمان مسقطي هاي خوشمزه مي فروشند.
- فعاليت هاي مربوط به هر درس را حل كرده و جواب سؤالات را از متن كتاب به دست آوريد.
- نقشه ها، ‌تصاوير، نمودارها در جغرافي بسيار بااهميت هستند. سعي كنيد با دقت بيشتري به آن ها بپردازيد. شما با ديدن يك پوستر مي توانيد به ويژگي هاي فرهنگي، آداب و رسوم، آب و هوا و... آن منطقه پي ببريد.
- به دليل حجم زياد مطالب سعي كنيد ابتدا مطالب را سازماندهي كنيد. سپس آن ها را به خاطر بسپاريد. دسته بندي كردن مطالب، استفاده از درخت حافظه و ساير تكنيك هاي تقويت حافظه در يادگيري اين درس نيز كاربرد زيادي دارد.

نحوه ي خواندن ادبيات فارسي

- تسلط در ادبيات فارسي جز از طريق مطالعه ي مستمر و منظم امكان پذير نيست.
- براي اين كه وارد گستره ي بيكران ادب فارسي شويد به مطالعه ي كتاب هاي درسي اكتفا نكنيد و مطالعات غيردرسي خود را گسترش دهيد.
- تسلط بر كتاب هاي درسي و درك محتوا مستلزم توانايي شما در 6 بخش مي باشد:
1. معاني لغات
2. برگردان اشعار و متون قديمي به فارسي روان
3. به خاطر سپاري تاريخ ادبيات
4. حفظ شعر
5. آموختن املا
6. تسلط بر دستور زبان
حال روش رسيدن به هريك از توانايي هاي شش گانه ي فوق را مرور مي كنيم:

1) آموختن معناي واژه ها

- ابتدا سعي كنيد يك بار( و يا بيشتر ) متن درس را بخوانيد و سعي كنيد معني لغات جديد در متن را حدس بزنيد، سپس با مراجعه به ليست لغات جديد آخر كتاب، صحيح بودن حدس هاي خود را كنترل كنيد.
- بهتر است به جاي اين كه لغت را جداگانه حفظ كنيد، جمله اي را كه آن لغت در آن قرار دارد را چندبار بخوانيد.
- بسيار مفيد است اگر به همراه تكرار لغت و معني، مفهوم آن لغت را در ذهن خود مجسم كنيد. مثلاً اگر مي خواهيد واژه ي سالوس به معني چرب زبان، شيّاد و فريب كار را حفظ كنيد، تصوير يك آدم شيّاد را مجسم كنيد كه با چرب زباني قصد فريب شما را دارد و يا كلمه ي طلاقت به معني گشاده رويي. آقايي را مجسم كنيد كه با گشاده رويي به خانمش مي گويد طلاقت مي دهم.
- به هنگام برخورد با واژه هاي جديد كمي فكر كنيد و ببينيد آيا واژه اي مي شناسيد كه با واژه ي موردنظر ريشه ي مشترك داشته باشد؟ اگر چنين واژه اي را به خاطر بياوريد آن گاه حدس زدن معني واژه كار ساده تري خواهد بود. مثل مسطور و مهبوط= محل( فرود آمدن ) كه به ترتيب با كلمه ي سطر و هبوط ريشه مشترك دارند.
به واژه هايي كه در خواندن با هم شبيه هستند ولي معناي متفاوتي دارند با دقت توجه كنيد:
تين= انجير
طين= گل
تغلب= چيرگي
تقلّب= دغل كاري

2) برگردان معناي اشعار و متون قديمي به فارسي روان

- براي انجام بهتر اين كار توصيه مي شود اولاً بر معاني لغت تسلط پيدا كنيد، ثانياً براي فهميدن منظور و پيام شعر از كمك و راهنمايي معلم استفاده كنيد، ثالثاً پس از درك مفهوم، آن را با صداي بلند براي خود بخوانيد و معني كنيد.
- از نوشتن معني كلمه به كلمه ي اشعار در كتاب و دفتر بپرهيزيد و به جاي اين كار منظور و پيام و مفهوم جملات را بنويسيد.

3) بخاطرسپردن تاريخ ادبيات

- از تدابير ياديار استفاده كنيد مثلاً كتاب هاي خواجه عبدالله انصاري عبارتند از: كنزالسالكين، الهي نامه، رساله ي دل و جان، مناجات نامه، نصايح و زادالعارفين كه از تركيب حروف اول اسامي كلمه ي نمك زار را بسازيد و حفظ كنيد و يا از آثار نظامي: ليلي و مجنون، اسكندرنامه، مخزن الاسرار، خسرو و شيرين، هفت پيكر، مي توان اين جمله را حفظ كرد: « ليلي از مخزن اسكندر هفت تا شيريني برداشت ». و يا عبارت « ملخها » را حفظ كنيد.

4) مطالب را سازمان دهي كنيد.

بهترين روش براي اين كار گروه بندي شعرا و نويسندگان بر مبناي قرني كه زندگي مي كنند و يا بر مبناي سبك كارشان مي باشد.

5) آموختن املا

- بهترين توصيه براي اين كار دقت كردن در نوشتن است.
-2 الي 3 بار از روي لغت بنويسيد اما نه از روي كتاب بلكه از حافظه ي خود كمك بگيريد. ( تكرار و رونويسي بيش از حد و بدون تأمّل روي عبارات و كلمات هيچ كمكي به شما نمي كند ).
- براي لغت هايي كه املاي مشابه دارند تدبيري بينديشيد. براي اين كار مي توانيد از كلمات مشابه استفاده كنيد. مثلاً براي كلمه ي سور( يعني مهماني ) و صور( شيپور )جمله ي زير مي تواند ياديار مناسبي باشد:
براي سفر سور مي دهم اما به شرطي كه روي صندلي ها شيپور( صور ) نزنند.
و يا كلماتي كه املاي متفاوت دارند ولي از نظر تلفظ يكسانند، مي توانيد از معني آن ها كمك بگيريد. مثلاً براي دو كلمه ي نغز و نقض مي توانيد اين گونه عمل كنيد.« نغز و شيرين- نقض پيمان »

6) آموختن دستور زبان

مطالب اين بخش را حفظ نكنيد بلكه بايد بفهميد براي اين كار يادداشت برداري بسيار مفيد است.

- از تدابير ياديار نيز مي توان استفاده كرد. مثلاً من قيدم. كارم ايجاد قيدوبند براي فعل است. هرجا ظاهر شوم دست و پاي فعل را مي بندم و كارش را محدود مي كنم.
و يا انواع كلمه را در قالب يك بيت شعر:

اسم است و صفت، عدد، كنايات *** فعل است و قيود و ربط و اصوات

7) حفظ شعر

1- براي حفظ كردن شعر با صداي بلند خواندن بهتر از آهسته خواندن است.
2- هنگام خواندن به مفهوم شعر نيز توجه كنيد.
3- براي حفظ كردن ابتدا بيت اول بعد بيت دوم، بعد دو بيت اول، بعد بيت سوم، بعد سه بيت اول و همين طور الي آخر. به عبارت ديگر شعر را به قسمت هاي كوچك تقسيم كنيد و بعد حفظ كنيد.

نحوه ي خواندن درس عربي

درس عربي يكي از مهم ترين دروس به خصوص در كنكور محسوب مي شود. اكثر دانش آموزان عربي را با درصد پايين مي زنند ولي اگر عربي به خوبي فراگرفته شود مي تواند امتياز بزرگي براي دانش آموزان محسوب شود.
عربي نيز مثل زبان انگليسي و فارسي دو قسمت عمده را شامل مي شود:
1. لغات 2. قواعد
براي يادگيري لغات به بخش آموختن معناي لغات و قواعد دروس ادبيات فارسي و انگليسي مراجعه كنيد.
- مطالعه ي قواعد را از پايه شروع كنيد.
- در قسمت مطالعه ي قواعد به تمرينات كتاب بسنده نكنيد و به سراغ ساير كتب كمك درسي برويد. مثلاً قواعد تجزيه و تركيب
- از تدابير ياديار استفاده كنيد. مثلاً از زبان شعر براي يادگيري و به خاطر سپاري قواعد. مثلاً براي يادگيري حروف ناصبه مي توانيد شعر زير را حفظ كنيد:

اِنَّ، اَنَّ، كاَنَّ، ليت، لكنَّ لَعَلْ *** ناصب اسم اند و رافع در خبر

- از قواعد درس عربي خلاصه برداري كنيد.
منبع مقاله:
كياني، اردشير؛ (1389)، مهارت هاي تحصيلي، تهران، وراي دانش، چاپ پنجم.

/م