اپیستاکسی (خون ریزی از بینی) و فشار خون بالا

اپیستاکسی معمولاً به علل مختلفی روی می‌دهد و در بیشتر اوقات علت آن کاملاً مشخص نیست. اکنون با دلایل مختلفی که منجر به این عارضه می‌گردد آشنا خواهیم شد و سپس به رابطه‌ی بین فشار خون بالا و اپیستاکسی نگاهی می‌اندازیم.
 

اپیستاکسی به چه علت رخ می‌دهد؟

تروما یا ضربه (به بینی): تروما می‌تواند به علت دست کاری بینی، وارد کردن اجسام خارجی، فین کردن بیش از حد، و حتی درهنگام ضربه‌ی ناگهانی به صورت رخ دهد.

التهاب: التهاب می‌تواند به علت آلرژی به چیزی خاص، یا حتی در اثر مصرف داروهای افشانه‌ای مانند کوکائین به وجود آید.

تلانژکتازی ارثی هموراژیک: یک بیماری اتوزومال غالب است که موی رگها را ضعیف کرده و باعث خون ریزی می‌شود. اپیستاکسی راجعه یکی از ویژگیهای رایج این بیماری است.

بیماری سپتوم بینی: این بیماری یکی از علل کمتر شایع خون ریزی از بینی قدامی است و شامل گرونولوماتوز وِگنر(واسکولیت سیستمیک مزمنی است که عروق با اندازه‌ی کوچک تا متوسط را غالباً در دستگاه تنفسی فوقانی (بینی و سینوسها)، دستگاه تنفسی تحتانی (ریه‌ها) و کلیه‌ها در گیر می‌نماید)، بیماری مخرب تیغه‌ی میانی، سل و سیفلیس می‌باشد.

فشار خون بالا: فشار خون بالا نیز به عنوان یکی از علل اپیستاکسی شناخته می‌شود.

مصرف الکل: مصرف بیش از حد الکل نیز می‌تواند منجر به اپیستاکسی گردد.

کم بود ویتامین C یا K: گفته می‌شود کم بود این ویتامین‌ها نیز یکی از دلایل اپیستاکسی است.

تومورها: در هنگام عمل جراحی بینی، خون ریزی می‌تواند به علت تروما رخ دهد.

لازم به ذکر است که میزان وقوع اپیستاکسی در زمستان‌ها بیشتر است. هم چنین طی تحقیقی ثابت شده است که خون ریزی بینی در کودکان بین 2 – 10 سال، و دربزرگ سالان بین 50 – 80 سال شایعتر است.

انواع خون ریزی قدامی (جلوی بینی)

خون ریزی قدامی شایعترین نوع اپیستاکسی است. این نوع خون ریزی در قسمت جلو که دو سوم بینی را تشکیل می‌دهد و بر روی سپتوم قابل مشاهده است رخ می‌دهد. این نوع خون ریزی اغلب با فشار دادن قسمت غضروفی بینی یا با ریختن آب سرد بر روی سر و قرار دادن سر بیمار بر روی بالش به حالت آویزان بر طرف می‌گردد. بیشتر خون ریزیهای بینی از عروق شبکه‌ی کلسباخ که بخش قدامی سپتوم است و دارای منابع غنی از عروق خونی است منشأ می‌گیرد.
 

خون ریزی خلفی (پشت بینی)

در اپیستاکسی خلفی، خون از پشت حلق به سمت بینی راه می‌یابد. این مورد خون ریزی شدیدتری ایجاد می‌کند، زیرا عروق بیشتری در نزدیکی شریان اسفنوپالاتین، پشت تیغه‌ی میانی وجود دارند. خون ریزی خلفی نیاز به درمان و بستری شدن فوری در بیمارستان دارد. در حقیقت تنها 10 درصد خون ریزی‌های بینی مربوط به خون ریزی خلفی است.
 

اپیستاکسی و فشار خون بالا

آیا فشار خون بالا می‌تواند باعث اپیستاکسی گردد؟ بله، فشار خون بالا به عنوان یکی از علل اپیستاکسی شناخته می‌شود. با این حال، این مسئله همیشه به عنوان بخشی از مباحثات علمی و آماری مطرح بوده است. بسیاری از مطالعات تحقیقاتی ادعا کرده‌اند که فشار خون بالا یکی از علل اپیستاکسی است، در حالی که، مطالعات تحقیقاتی بسیاری نیز وجود دارند که ارتباط بین این دو را انکار کرده‌اند. آگاهی از ارتباط بین فشار خون بالا و اپیستاکسی اهمیت بسیاری دارد زیرا فشار خون بالا مانند اپیستاکسی در بین افراد بسیار شایع است. اپیستاکسی خلفی معمولاً در بیمارانی رخ می‌دهد که به علت بیماریهای متعدد دارای عروق شکننده‌ای هستند، و نیاز به اقدامات درمانی فوری دارد.

فشار خون بالا در افراد مسن شایعتر است. پزشکان هم چنین معتقدند که بیماران مسن معمولاً به انواع شدید بیماری اپیستاکسی دچار می‌شوند. از این رو، ما فرض می‌کنیم که در یک شرایط طبیعی بین سن فرد و شدت خون ریزی از بینی ارتباط مستقیم وجود دارد. دلیل منطقی فرضیه‌ی فوق از این واقعیت سر چشمه می‌گیرد که با بالا رفتن سن افراد عروق خونی و شریانها خاصیت الاستیکی خود را از دست می‌دهند. فشار خون بالا به شریانها آسیب می‌رساند. و این عمل باعث کاهش انبساط و انقباض شریانها شده و منجر به خون ریزی از ناحیه‌ی خلفی بینی می‌گردد. با این حال، این تنها علت ایجاد کننده‌ی اپیستاکسی خلفی نمی‌باشد. همان طور که در بالا ذکر شد اپیستاکسی خلفی به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد. این بیماری به حدی شایع است که بسیاری از بیماران در منزل به مداوای آن می‌پردازند، مگر این که به صورت مکرر اتفاق بیفتد.

دکتر لویت گفت "فشار خون خود را کنترل کنید. افراد دارای فشار خون بالا مستعد خون ریزی بینی هستند، اگر مبتلا به فشار خون بالا بوده و دچار پارگی رگهای خونی شوید بهتر است این پارگی در خارج از حفره‌ی جمجمه ایجاد شود زیرا در داخل باعث سکته‌ی مغزی می‌گردد. مثل این که خداوند در بدن ما یک سوپاپ تخلیه تعبیه کرده است."

ما گمان می‌کنیم، حتی اگر بحث و گفتگو در مورد ارتباط بین فشار خون بالا و اپیستاکسی به اثبات نرسد، همه‌ی ما از اثرات مختلف فشار خون بالا آگاهی داریم و باید تمام تلاش خود را برای پیش گیری از آن انجام دهیم. هرگز نسبت به خون ریزی مکرر از بینی بی اعتنا نباشید، و بلا فاصله به مراکز درمانی مراجعه کنید.