نويسنده: امير احمدي داراني
"در مورد سوء استفاده ي جنسي از کودکان مطالبي شنيده ام که بسيار ناراحت شدم. خيلي دوست دارم اطلاعاتي به دست آورم که بيش تر مراقب کودکم باشم".
« نامه اي از يک مادر»
کودک آزاري جنسي پديده ي شايعي است که بسياري از موارد آن هرگز افشا نمي شود. شرايط زندگي به علّت وجود تلفن، اينترنت، فعّاليّت هاي فوق برنامه کودکان و شاغل بودن مادران، به صورتي شده که ارتباط کودکان با افراد مختلف بيشتر شده است و نظارت خانواده ها کمتر شده است و احتمال سوء استفاده ي جنسي از کودکان افزايش پيدا کرده است.
سوء استفاده ي جنسي عبارت است از تماس جنسي يک فرد بزرگ سال با يک کودک که با زور يا فريب دادن کودک اتفاق مي افتد. ميزان سوء استفاده ي جنسي از پسرها بيش از دخترها است (ولف (1) و بيرت (2) 1997). تحقيقات نشان مي دهد که بين سنين 8 تا 11 سالگي سوء استفاده جنسي بيش تر است.
مهاجمين با ترساندن کودک، طبيعي جلوه دادن اين رفتار و تهديد کردن، مانع افشاگري کودک مي شوند. هم چنين کودکان به علت ترس از سرزنش و توبيخ و کتک خوردن و شرم و خجالت از اين مسئله، در موارد زيادي اين مشکل را پنهان مي کنند. اين پنهان کاري احتمال سوء استفاده ي جنسي مجدّد از آنها را افزايش مي دهد. کودک آزاري جنسي را در تمام طبقات اجتماعي مي توان ديد و منحصر به طبقه ي اجتماعي يا اقتصادي خاصّي نيست.
آگاهي از پديده ي کودک آزاري به والدين کمک مي کند تا روش هاي صحيح پيش گيري از خطراتي که در اين زمينه کودکشان را تهديد مي کنند بدانند و بيش تر مراقب کودکان باشند تا آسيب هاي روحي جدّي به آنها وارد نشود.
بيش تر چه افرادي ممکن است کودک را مورد آزار جنسي قرار دهند؟
بعضي تحقيقات نشان مي دهد که 60 درصد کودکان توسط کساني آزار جنسي ديده اند که مورد اعتماد خانواده بوده اند و به مدّت طولاني با کودک بوده اند. اين افراد اعتماد والدين را جلب مي کنند و سعي مي کنند بيش تر با کودک باشند. سوء استفاده کنندگان جنسي عمدتاً اين افراد هستند:- خويشاوندان
- دوستان
- همسايه ها
- مربيّان (فينکلهور (3) 1987).
- پرستاران
مهم ترين علايم موجود در رفتارهاي کودکاني که مورد سوء استفاده ي جنسي قرار گرفته اند
کودکاني که مورد سوء استفاده ي جنسي قرار گرفته اند داراي بعضي از علايم هستند که مي توان مهم ترين آنها را به اين صورت نام برد.- گوشه گيري از بزرگترها و پريشان به نظر آمدن
- بي اشتهايي و از دست دادن اشتها
- ديدن کابوس بدون توضيحي در اين زمينه
- پيدا کردن پول يا هديه در وسايل و کيف کودک
- بازگشت به رفتارهاي سنين پايين تر مثل شب ادراري و مکيدن انگشت
- پرخاشگري
-ترس در 45 تا 83 درصد موارد آزار جنسي در 6 ماه اول ديده مي شود. مثل ترس از افراد خاص يا مکان هاي جديد.
پيامدهاي بلند مدّت آزار جنسي در کودکان
1- افسردگي2- احساسات و رفتارهاي خودکشي مدار (دال (4) و همکاران 1992).
3- کاهش عزّت نفس
4- اختلالات اضطرابي (واتکينز (5) و بنتويم (6) 1992).
5- احساس حقارت: تحقيقات نشان مي دهد که 40 درصد کودکاني که آزار جنسي ديده اند، احساس حقارت مي کنند.
6- احتمال افزايش آزارديدگي مجدّد
7- رفتارهاي جنسي: مثلاً پسراني که مورد آزار جنسي قرار مي گيرند در بزرگ سالي، پسران خردسال را مورد آزار جنسي قرار مي دهند (فريدريش (7) و همکاران 1992 و ايندر بيتزو(8) و همکاران 1992).
توصيه هايي جهت پيش گيري از آزار جنسي کودکان
1- به کودکان آموزش دهيد که هيچ کس حق ندارد قسمت هاي خصوصي بدنشان را دست بزند.2- به کودکان بگوييد بدون حضور پدر و مادر سوار ماشين هيچ کس حتّي آشنايان نشوند و با آنها به جايي نروند به جز اين که والدين اجازه بدهند.
3-کودکان با هم سن و سالان خود دوست شوند و بازي کنند و به هيچ عنوان دوستان و هم بازي هاي کودکان از آنها بزرگتر نباشند.
4- کودکان را مدّت زيادي تنها با هم بازيشان نگذاريد.
5- به کودکان آموزش دهيد اگر تنها در خانه هستند در خانه را روي غريبه ها يا بعضي افراد باز نکنند.
6- اجازه ندهيد کودکان در جاهاي خلوت به تنهايي رفت و آمد کنند.
7- با کودکان رابطه ي عاطفي برقرار کنيد و از آنها بخواهيد هرگونه رفتار مشکوک در اين زمينه را به شما اطلاع دهند.
8- اجازه ندهيد کودکان به تنهايي خانه ي همسايه ها، هم کلاسي ها و آشنايان بروند. به جز اين که والدين از آن محيط کاملاً احساس امنيّت کنند.
9- به کودکان آموزش دهيد در مواقعي که کسي به زور بخواهد او را آزار دهد، فرياد بکشد و کمک بخواهد و والدين يا مربيّان را خبر کند.
حذف خاطره ي آزار جنسي از ذهن کودک امکان پذير نيست و بهترين کار براي کودک کمک به سازگاري اوست. والدين در اين زمينه مي توانند از روان پزشکان کمک بگيرند.
پي نوشت ها :
1- Wolfe
2- Birt
3- Finkelhor
4- Doll
5- Watkins
6- Benotovim
7- Friedrich
8- Inderbitzeu
احمدي داراني، امير؛ (1392)، چگونه با کودکان دبستاني رفتار کنيم؟ تهران: وراي دانش، چاپ اول
