سیستم متریک
معمولاً مرسوم است که مردم برای شمارش هر چیز از واحد خاصی استفاده میکنند. به عنوان مثال برای شمارش شتر از واحد نفر و برای شمارش فرش یا پتو از واحد تخته استفاده میکنند. بنا بر این همان گونه که برای شمارش، به یک سری واحدها نیاز داریم، در مبحث اندازه گیری نیز نیاز به یک سری واحد خاص احساس میشود.سیستم متریک توسط یک شیمی دان فرانسوی به نام لاوازیه در قرن 18 ابداع شد. این کار به گونه ای انجام شد که چندین سیستم اندازه گیری در آن زمان به صورت یک پارچه و در یک پلت فرم جهانی استفاده شد. انگیزه اصلی این کار، تسهیل تجارت به صورت آسان تر در میان کشورهای مختلف و یا مناطقی است که از سیستم های مختلف اندازه گیری استفاده می-کردند. اساس این سیستم از ماهیت خود سیستم مشتق شده بود. به عنوان مثال، آب به عنوان یکی از این اساس ها مورد استفاده قرار گرفت. 1 لیتر آب به اندازه 1 کیلو گرم وزن دارد و 1 دسی متر مکعب اندازه گیری می شود. آب در صفر درجه سانتیگراد یخ می زند و در صد درجه سانتیگراد به جوش می آید.
اندازه گیری های متریک با توان 10 به یک دیگر مرتبط هستند. پیشوندهای معمول مورد استفاده برای واحدهای مختلف در سیستم متریک، "هکتا" برای صد، "کیلو" برای هزار، "دکا" برای ده، "دسی" برای دهم، "سانتی" برای صدم، و "میلی" برای هزارم می باشد.
این سیستم (به نام "سامانه استاندارد بینالمللی یکاها" یا به طور مختصر "SI") به رسمیت شناخته شد و در اکتبر سال 1960 تقریباً توسط همه کشورهای جهان به تصویب رسید.
(شواهد زیادی وجود دارد که مصری ها اولین تمدنی بودند که واحد استاندارد طول را مطرح کردند. واحد آن ها بر مبنای ساعد بود (از ابتدای ساعد تا سر انگشتان حدوداً ۴۵ سانتی متر یا ۱۸ اینچ میشود که به آن ذراع نیز گفته می شود. یونانی ها عرض 16 انگشت را معادل یک فوت در نظر گرفتند و رومی ها فوت را از آن ها بر داشت کردند. رومی ها یک فوت را به 12 قسمت تقسیم کرده و هر واحد را یک اینچ نامیدند. واحد یارد توسط هنری پادشاه انگلستان در قرن 12 به وجود آمد و سال-ها پیش ایالات متحده این استاندارد اندازه گیری را از لندن پذیرفت.)
در ادامه چند واحد متریک و تبدیل آنها ارائه شده است:
10 میلی متر = 1 سانتی متر
10 سانتی متر = 1 دسی متر
10 دسی متر = 1 متر
10 متر = 1 دکا متر
10 دسی متر= 1 هکتو متر
10 هکتو متر= 1 کیلو متر
1000 میلی متر = 1 متر
100 سانتی متر = 1 متر
1000 متر = 1 کیلو متر
1000 گرم = 1 کیلوگرم
1000 کیلوگرم = 1 تن
10 میلی لیتر = 1 یک سانتی متر مکعب
10 سانتی متر مکعب = 1 دسی لیتر
10 دسی لیتر = 1 لیتر
1000 میلی لیتر = 1 لیتر
100 متر مربع = 1 ایکر
100 ایکر = 1 هکتار
100 هکتار = 1 کیلو متر مربع
10000 سانتی متر مربع = 1 متر مربع
10000 متر مربع = 1 هکتار
1000000 متر مربع = 1 کیلومتر مربع
سیستم اندازه گیری امپریال (سیستم شاهنشاهی بریتانیا)
3 فوت = 1 یارد
22 یارد = 1 زنجیر
10 زنجیر = 1 فورلانگ
8 فورلانگ = 1 مایل
5280 فوت = 1 مایل
1760 یارد = 1 مایل
16 اونس = 1 پوند
14 پوند = 1 سنگ (استون)
8 سنگ (استون) = 1 خروار
20 خروار= 1 تن
4 گیل = 1 پینت
2 پینت = 1 کوارت
4 کوارت = 1 گالن
8 پینت = 1 گالن
9 فوت مربع = 1 یارد مربع
4840 یارد مربع = 1 ایکر
640 ایکر = 1 مایل مربع
تبدیل فرمول ها
1 فوت = 3048ر0 متر
1 مایل = 6093ر1 کیلومتر
1 سانتی متر = 3937ر0 اینچ
1 متر = 2808ر3 فوت
1 کیلومتر = 62137ر0 مایل
1 پوند = 4536ر0 کیلوگرم
1 کیلوگرم = 2046ر2 پوند
1 گرم = 0353ر0 اونس
1 لیتر = 0567ر1 لیتر
1 متر مربع = 003ر1550 اینچ مربع
اندازه گیری های متریک با توان 10 به یک دیگر مرتبط هستند. پیشوندهای معمول مورد استفاده برای واحدهای مختلف در سیستم متریک، "هکتا" برای صد، "کیلو" برای هزار، "دکا" برای ده، "دسی" برای دهم، "سانتی" برای صدم، و "میلی" برای هزارم می باشد.
این سیستم (به نام "سامانه استاندارد بینالمللی یکاها" یا به طور مختصر "SI") به رسمیت شناخته شد و در اکتبر سال 1960 تقریباً توسط همه کشورهای جهان به تصویب رسید.
(شواهد زیادی وجود دارد که مصری ها اولین تمدنی بودند که واحد استاندارد طول را مطرح کردند. واحد آن ها بر مبنای ساعد بود (از ابتدای ساعد تا سر انگشتان حدوداً ۴۵ سانتی متر یا ۱۸ اینچ میشود که به آن ذراع نیز گفته می شود. یونانی ها عرض 16 انگشت را معادل یک فوت در نظر گرفتند و رومی ها فوت را از آن ها بر داشت کردند. رومی ها یک فوت را به 12 قسمت تقسیم کرده و هر واحد را یک اینچ نامیدند. واحد یارد توسط هنری پادشاه انگلستان در قرن 12 به وجود آمد و سال-ها پیش ایالات متحده این استاندارد اندازه گیری را از لندن پذیرفت.)
سیستم اندازه گیری متریک
طول
(واحدهای کار بردی طول عبارت از متر، فوت، اینچ و مایل هستند. از فوت بیشتر برای ارتفاع از سطح زمین استفاده می شود. اینج در اندازه گیری صفحات تلویزیون و مانیتور رایج است و مایل در بسیاری از کشورها به جای کیلومتر استفاده می شود (مثلا فاصله بین دو شهر و …). واحد دیگری به نام یارد نیز برای مسافت به کار می رود که تقریباً برابر متر است.)10 میلی متر = 1 سانتی متر
10 سانتی متر = 1 دسی متر
10 دسی متر = 1 متر
10 متر = 1 دکا متر
10 دسی متر= 1 هکتو متر
10 هکتو متر= 1 کیلو متر
1000 میلی متر = 1 متر
100 سانتی متر = 1 متر
1000 متر = 1 کیلو متر
جرم
(وزن نیز دارای واحدهای متفاوتی، از جمله کیلو گرم، گرم، اونس، پوند، تن و…، است. البته واحدهایی مثل سیر و مثقال نیز در کشورمان وجود دارد که برای مواد ارزشمند مثل زعفران، طلا و… کار برد دارد. گرم و کیلو گرم رایج ترین واحدهای اندازه گیری هستند. اونس بیشتر در مورد وزن طلا (در جهان) به کار می رود.)1000 گرم = 1 کیلوگرم
1000 کیلوگرم = 1 تن
حجم
(برای حجم واحدهایی از جمله گالن، لیتر، سی سی، سانتی متر مکعب و… به کار می رود. حتماً شنیده اید که گالن و یا بشکه بیشتر برای خرید و فروش نفت در بازار جهانی به کار می رود. به عنوان مثال وقتی گفته می شود هر بشکه نفت خام دریای شمال در بازار جهانی فلان قدر دلار به فروش رفت منظور همان 7853ر3 لیتر است. لیتر کار بردهای زیادی دارد و از جمله آن در مورد بنزین و … است.)10 میلی لیتر = 1 یک سانتی متر مکعب
10 سانتی متر مکعب = 1 دسی لیتر
10 دسی لیتر = 1 لیتر
1000 میلی لیتر = 1 لیتر
مساحت
100 میلی متر مربع = 1 سانتی متر مربع100 متر مربع = 1 ایکر
100 ایکر = 1 هکتار
100 هکتار = 1 کیلو متر مربع
10000 سانتی متر مربع = 1 متر مربع
10000 متر مربع = 1 هکتار
1000000 متر مربع = 1 کیلومتر مربع
سیستم اندازه گیری امپریال (سیستم شاهنشاهی بریتانیا)
طول
12 اینچ = 1 فوت3 فوت = 1 یارد
22 یارد = 1 زنجیر
10 زنجیر = 1 فورلانگ
8 فورلانگ = 1 مایل
5280 فوت = 1 مایل
1760 یارد = 1 مایل
جرم
5ر437 دانه (گرین) = 1 اونس16 اونس = 1 پوند
14 پوند = 1 سنگ (استون)
8 سنگ (استون) = 1 خروار
20 خروار= 1 تن
حجم
20 اونس مایع = 1 پینت4 گیل = 1 پینت
2 پینت = 1 کوارت
4 کوارت = 1 گالن
8 پینت = 1 گالن
مساحت
144 اینچ مربع = 1 فوت مربع9 فوت مربع = 1 یارد مربع
4840 یارد مربع = 1 ایکر
640 ایکر = 1 مایل مربع
تبدیل فرمول ها
طول
1 اینچ = 54ر2 سانتی متر1 فوت = 3048ر0 متر
1 مایل = 6093ر1 کیلومتر
1 سانتی متر = 3937ر0 اینچ
1 متر = 2808ر3 فوت
1 کیلومتر = 62137ر0 مایل
جرم
1 اونس = 3495ر28 گرم1 پوند = 4536ر0 کیلوگرم
1 کیلوگرم = 2046ر2 پوند
1 گرم = 0353ر0 اونس
حجم
1 گالن = 7853ر3 لیتر1 لیتر = 0567ر1 لیتر
مساحت
1 فوت مربع = 0304ر929 سانتی متر مربع1 متر مربع = 003ر1550 اینچ مربع
فرمول های ساده برای تبدیل دما
از فارنهایت به سلسیوس
با کسر 32 از درجه حرارت فارنهایت، ضرب در 5 و پس از آن تقسیم نتیجه بر 9، درجه حرارت سانتی گراد به دست می آید.از سلسیوس به فارنهایت
با ضرب درجه حرارت سانتیگراد در 9، تقسیم نتیجه بر 5، و سپس با اضافه کردن 32 به نتیجه، درجه حرارت فارنهایت به دست می آید.منبع: راسخون