تألیف و ترجمه: حمید وثیق زاده انصاری
منبع: راسخون
منبع: راسخون
یاد گیری روند مناسب دفع زبالههای خطرناک برای هر فردی بسیار مهم و حیاتی است. در این متن مطالب بیشتری در این رابطه یاد خواهیم گرفت . . .
از ظروف زباله جهت جمع آوری و نگه داری زبالهها استفاده میشود. با این حال، از ظروف زبالهی یکسان برای نگه داری زبالههای مختلف استفاده نمیشود. بر اساس نیازهای مختلف و منحصر به فرد و برای هر محیط مختلف ( مدارس، بیمارستانها، آپارتمانها) از ظروف زبالهای استفاده میشود که برای آن محل مناسب و کارآمد است. نوع ظروف زبالهای که برای زبالههای خطرناک مورد استفاده قرار میگیرد از همه مهمتر است و تصمیم گیری در مورد انتخاب این ظروف و نیز دفع این زبالهها، باید توسط آن مرکز اتخاذ شود.
اگر چه خطرات ناشی از دفع نادرست زبالههای خطرناک با ریختن آنها در فاضلابها و یا رها کردن آنها در اقیانوسها، بلا فاصله آشکار نمیشود، اما در دراز مدت این زبالهها مخازن فاضلاب و آبهای تصفیه شده را آلوده میکنند و هم چنین زندگی موجوداتی را که حیاتشان وابسته به آب است تهدید میکنند و باعث مرگ آب زیان و ماهیها میشوند.
زبالههای شیمیایی: این ضایعات شامل مواد اشتعال زا، خورنده، واکنش پذیر و ضایعات سمی میشود. این زبالهها در آزمایشگاههای مواد شیمیایی، آزمایشگاههای تحقیقات زیست پزشکی و بیمارستانها به چشم میخورد.
زبالههای رادیو اکتیو: این نوع از زبالهها شامل مواد رادیو اکتیو، و سرب فلزی هستند که در آزمایشگاههای مواد شیمیایی و آزمایشگاههای تحقیقات زیست پزشکی یافت میشوند.
علاوه بر این، توصیه میشود که برای تمام زبالههای خطرناک و مضر برای محیط زیست، از کیسههای زبالهی مخصوصی که در محفوظ نگه داشتن زبالههای خطرناک، کمک میکنند، استفاده شود. کیسههای یک بار مصرف مخصوص زباله باید از پلی اتیلن ساخته شوند و ضخامتی در حد سه میلی متر داشته باشند و باید در تست مقاومت ضربه نیز، پرتاب وزنهای ۱۶۵ گرمی را تحمل نمایند.
یک سری از ویژگیهای استاندارد که تمام ظروف نگه داری زبالههای خطرناک باید داشته باشند: ورقهی فلزی سنگینی باید در دو جدارهی درونی و بیرونی ظرف زباله جهت حفاظت در برابر سوختن، دود و گاز، موجود باشد. ظرف باید مستحکم و در برابر زنگ زدگی مقاوم باشد. ظرف طوری طراحی شود که از ورود بخارات، ممانعت نماید تا جلوی کپک زدگی ظرف و مخصوصاً کف ظرف، گرفته شود.
برنامههای مدیریت زبالههای خطرناک که توسط هر ایالت گسترش یافته اند، در مرکزی واقع در ایالات متحده کنترل میشوند، که به خانوادهها و مشاغل در شناسایی و دفع زبالههای خطرناک یاری میرساند. علاوه بر این، آنها، خود زبالهها را نیز مورد بررسی قرار میدهند، از این جهت که با به حداقل رساندن حجم آنها، فرآیند دفع آنها را سادهتر کنند و در مورد زبالههایی که کمتر سمی و خطرناکاند، راه حل باز یافت و استفادهی مجدد از این زبالهها را در پیش گیرند.
حالتهای مختلف استفاده از زبالهها عبارتند از: روشهای فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی، و یا حرارتی، و بستگی به نوع زبالهها دارند. روش فیزیکی به صورت جدا کردن مادهی جامد از مایع با استفاده از وسایل مکانیکی است. در روش شیمیایی از فرآیندهای خنثی کردن، رسوب دادن، اکسید کردن و یا کاهش مقدار جزء شیمیایی با کمک اسیدها و بازها، استفاده میشود. روشهای بیولوژیکی شامل رقیق کردن زبالههای آلی است، در حالی که روشهای حرارتی به صورت تبخیر، اکسیداسیون و اثرات مشابه دیگر روی اجزای جامد و مایع انجام میشود.
یک سری فن آوریهای جدید در حال آزمایش هستند و بر روی مسائلی چون مدیریت، جمع آوری، و در نهایت از بین بردن زبالههای خطرناک تمرکز دارند. برخی از این فن آوریها عبارتند از اکسیداسیون در دمای پایین (هم چنین با عنوان آب بحرانی شناخته میشود)، حذف کلر، انجماد، استخراج، تلغیظ و تجزیهی بیولوژیکی.
همان طوری که از نام زبالههای خطرناک معلوم است، این زبالهها برای حیات موجودات زنده مضرند و باعث مرگ این موجودات میشوند. ما به عنوان یک انسان، باید این تعهد اخلاقی را داشته باشیم که در هر حرفهای هستیم که منجر به تولید این گونه از زبالههای خطرناک میشود، باید از هر تلاشی در جهت کاهش حجم تولید زبالهها، جمع آوری مناسب و صحیح زبالهها و در نهایت روشی کار آمد و مؤثر در جهت دفع این زبالهها به شیوهای امن، دریغ نکنیم.
از ظروف زباله جهت جمع آوری و نگه داری زبالهها استفاده میشود. با این حال، از ظروف زبالهی یکسان برای نگه داری زبالههای مختلف استفاده نمیشود. بر اساس نیازهای مختلف و منحصر به فرد و برای هر محیط مختلف ( مدارس، بیمارستانها، آپارتمانها) از ظروف زبالهای استفاده میشود که برای آن محل مناسب و کارآمد است. نوع ظروف زبالهای که برای زبالههای خطرناک مورد استفاده قرار میگیرد از همه مهمتر است و تصمیم گیری در مورد انتخاب این ظروف و نیز دفع این زبالهها، باید توسط آن مرکز اتخاذ شود.
زبالههای خطرناک
ضایعات زیست محیطی: این نوع از زبالهها شامل تمام مواد تیز، اشیاء آلوده مثل سوزن، سرنگ جراحی، و داروهای تاریخ مصرف گذشته، میشود. گوشت خام فاسد نیز به عنوان ضایعات زیست محیطی تلقی میشود. این زبالهها عمدتاً در بیمارستانها، درمانگاهها، رستورانها، مرغ داریها و کشتارگاهها، دیده میشوند.زبالههای شیمیایی: این ضایعات شامل مواد اشتعال زا، خورنده، واکنش پذیر و ضایعات سمی میشود. این زبالهها در آزمایشگاههای مواد شیمیایی، آزمایشگاههای تحقیقات زیست پزشکی و بیمارستانها به چشم میخورد.
زبالههای رادیو اکتیو: این نوع از زبالهها شامل مواد رادیو اکتیو، و سرب فلزی هستند که در آزمایشگاههای مواد شیمیایی و آزمایشگاههای تحقیقات زیست پزشکی یافت میشوند.
ظروف مخصوص نگه داری از زبالههای خطرناک
به عنوان یک قاعدهی کلی، تمام ظروف نگه داری زباله باید طوری طراحی شوند که کاربر مجبور به لمس درب آنها نباشد. برای نیل به این هدف دو گزینه در دسترس است. یکی این که ظرف زباله درب نداشته باشد و همواره باز باشد، دیگری این که از یک پدال برای باز و بسته کردن درب ظرف زباله، با فشردن این پدال، استفاده شود. ظروف در باز در مورد مواد شیشهای شکسته استفاده میشود، اما باید مراقب بود که این ظروف به فواصل زمانی منظم، تخلیه شوند، تا این ظروف واژگون نشوند. ظروف در بسته برای زبالههای تجزیه پذیر و شیمیایی، و به خصوص زبالههای رادیو اکتیو، توصیه میشود. ظروف مربوط به زبالههای پزشکی باید به طور مرتب تخلیه شوند تا این اطمینان حاصل شود که داروها اشتباهاً دست فرد دیگری نیافتند.علاوه بر این، توصیه میشود که برای تمام زبالههای خطرناک و مضر برای محیط زیست، از کیسههای زبالهی مخصوصی که در محفوظ نگه داشتن زبالههای خطرناک، کمک میکنند، استفاده شود. کیسههای یک بار مصرف مخصوص زباله باید از پلی اتیلن ساخته شوند و ضخامتی در حد سه میلی متر داشته باشند و باید در تست مقاومت ضربه نیز، پرتاب وزنهای ۱۶۵ گرمی را تحمل نمایند.
یک سری از ویژگیهای استاندارد که تمام ظروف نگه داری زبالههای خطرناک باید داشته باشند: ورقهی فلزی سنگینی باید در دو جدارهی درونی و بیرونی ظرف زباله جهت حفاظت در برابر سوختن، دود و گاز، موجود باشد. ظرف باید مستحکم و در برابر زنگ زدگی مقاوم باشد. ظرف طوری طراحی شود که از ورود بخارات، ممانعت نماید تا جلوی کپک زدگی ظرف و مخصوصاً کف ظرف، گرفته شود.
مدیریت زبالهها
مواد خطرناکی که حیات موجودات زندهی دیگر را تهدید میکنند، هر روزه توسط بسیاری از خانوادهها و مشاغل مختلف استفاده میشوند. ضایعات تولید شده توسط این مواد به اندازهای مضر و خطرناک هستند که با عنوان زبالههای خطرناک شناخته شدهاند، و باید به روشهای خاص و صحیحی جلوی آسیب رساندن این زبالهها به سلامت انسانها، حیات وحش و محیط زیست گرفته شود.برنامههای مدیریت زبالههای خطرناک که توسط هر ایالت گسترش یافته اند، در مرکزی واقع در ایالات متحده کنترل میشوند، که به خانوادهها و مشاغل در شناسایی و دفع زبالههای خطرناک یاری میرساند. علاوه بر این، آنها، خود زبالهها را نیز مورد بررسی قرار میدهند، از این جهت که با به حداقل رساندن حجم آنها، فرآیند دفع آنها را سادهتر کنند و در مورد زبالههایی که کمتر سمی و خطرناکاند، راه حل باز یافت و استفادهی مجدد از این زبالهها را در پیش گیرند.
حالتهای مختلف استفاده از زبالهها عبارتند از: روشهای فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی، و یا حرارتی، و بستگی به نوع زبالهها دارند. روش فیزیکی به صورت جدا کردن مادهی جامد از مایع با استفاده از وسایل مکانیکی است. در روش شیمیایی از فرآیندهای خنثی کردن، رسوب دادن، اکسید کردن و یا کاهش مقدار جزء شیمیایی با کمک اسیدها و بازها، استفاده میشود. روشهای بیولوژیکی شامل رقیق کردن زبالههای آلی است، در حالی که روشهای حرارتی به صورت تبخیر، اکسیداسیون و اثرات مشابه دیگر روی اجزای جامد و مایع انجام میشود.
یک سری فن آوریهای جدید در حال آزمایش هستند و بر روی مسائلی چون مدیریت، جمع آوری، و در نهایت از بین بردن زبالههای خطرناک تمرکز دارند. برخی از این فن آوریها عبارتند از اکسیداسیون در دمای پایین (هم چنین با عنوان آب بحرانی شناخته میشود)، حذف کلر، انجماد، استخراج، تلغیظ و تجزیهی بیولوژیکی.
همان طوری که از نام زبالههای خطرناک معلوم است، این زبالهها برای حیات موجودات زنده مضرند و باعث مرگ این موجودات میشوند. ما به عنوان یک انسان، باید این تعهد اخلاقی را داشته باشیم که در هر حرفهای هستیم که منجر به تولید این گونه از زبالههای خطرناک میشود، باید از هر تلاشی در جهت کاهش حجم تولید زبالهها، جمع آوری مناسب و صحیح زبالهها و در نهایت روشی کار آمد و مؤثر در جهت دفع این زبالهها به شیوهای امن، دریغ نکنیم.
/ج