راهنماي مراکز مطالعاتي ايران شناسي در جهان

کتابشناسي:

• راهنماي مراکز مطالعاتي جهان 1381
• گردآورنده و ترجمه: فيروزه ميررضوي
• ويراستار: علي رضا ايماني
• ناشر: مؤسسه فرهنگي مطالعات و تحقيقات بين المللي ابرار معاصر تهران، تهران، چاپ اول، زمستان 1380، ص 488، 3900 ريال، شابک 964-9340-5-9
هم اکنون ده ها مرکز خصوصي و دولتي مطالعاتي، تحقيقاتي، رسانه اي و اطلاع رساني در عرصه هاي گوناگون با اهداف و انگيزه هاي مختلف در جهان مشغول فعاليت هستند. منطقه خاورميانه به عنوان يکي از مناطق استراتژيک جهان امروز که به ويژه به خاطر منابع غني نفتي مورد توجه قطب هاي سياسي و اقتصادي جهان قرار دارد، موضوع تحقيقات دامنه دار و گسترده بسياري از اين مؤسسات است. از اين رو بخش قابل ملاحظه اي از پژوهش هاي مراکز تحقيقاتي جهان درباره اوضاع و تحولات کشورهاي خاورميانه است. ايران به دليل وسعت، تعدد مرزها، موقعيت ژئوپولتيک، منابع نفتي و ماهيت حکومت آن، يکي از مهمترين و استراتژيک ترين کشورهاي خاورميانه قلمداد مي شود.
بنابراين مي توان پيش بيني کرد شمار زيادي از مراکز تحقيقاتي، پروژه هايي نيز درباره ايران دارند و حوادث و تحولات کشور ما را از جنبه هاي مختلف مورد موشکافي، تجزيه و تحليل و ارزيابي قرار مي دهند.
بدون شک در پشت هزينه هاي هنگفتي که صرف اداره اين مراکز و حمايت از طرح هاي تحقيقاتي مراکز و موسسات ياد شده، اهداف کوتاه و بلند مدتي براي دولت ها يا سازمان هاي خصوصي اقتصادي و اجتماعي و سياسي نهفته است که پرداختن به آنها از اين مقال خارج است. هر چند نمي توان انکار کرد که بسياري از موسسات ايران شناسي نيز از ماهيت علمي برخوردارند و اهداف ملي گرايانه و اعتلاي تاريخ و فرهنگ ايران را دنبال مي کنند.
صرف نظر از اهداف و انگيزه هاي پيدا و پنهان فعاليت مؤسسات تحقيقاتي جهان، آگاهي از چند و چون فعاليت آنها، اعم از پروژه هاي تحقيقاتي و علمي، نشست ها، کنفرانس ها، کتاب ها، نشريات و بولتن هاي آنها براي محققان داخل کشور نه تنها مفيد، بلکه حتي ضروري است. آگاهي از اين زمينه ها، دست آوردهاي علمي و فن آوري و توسعه فرهنگي و در پي آنها توسعه هاي اجتماعي، اقتصادي و سياسي را نيز در پي دارد. ضمن اينکه از دوباره کاري ها جلوگيري کرده، در مسير تحقيقات، بر دامنه منابع و اطلاعات هر محقق مي افزايند: آخر از همه اينکه تصوير و شناختي از موقعيت و وضعيت کشور و مردم ما در عرصه بين المللي و نگاه ديگران، از خارج، نسبت به ما به دست مي دهند.
کتاب راهنماي مراکز مطالعاتي جهان، 1381 از سوي « مؤسسه فرهنگي مطالعات و تحقيقات بين المللي ابرار معاصر تهران » با هدف معرفي مراکز تحقيقاتي جهان، اخيراً در دسترس محققان قرار گرفته است.
در اين کتاب دويست و بيست و يک مرکز مطالعاتي مهم و فعال کشورهاي مختلف جهان معرفي شده اند.
براي هر مرکز مطالعاتي، اين اطلاعات ارائه شده است:
نام ( به فارسي و انگليسي )، تاريخ تأسيس، کشور، محل استقرار، فعاليت هاي اصلي، انتشارات، همايش ها، متوليان و کارشناسان، سازمان هاي وابسته خدمات، راههاي دسترسي ( نشاني پستي، اينترنتي، پست الکترونيک، تلفن و دورنگار ).
مراکز معرفي شده به ترتيب الفباي فارسي نام آنها تنظيم گشته و در پايان نمايه نشريات و نمايه اساسي آمده است.
با توجه به اهميت اطلاع رساني مشخصات اين مراکز براي محققان، به ويژه تاريخ پژوهان و ايران شناسان داخلي و با هدف تسريع و تسهيل ايجاد ارتباط با مرکز تحقيقاتي و آگاهي از کم و کيف فعاليت هاي آنها، در نوشتار حاضر، تعدادي از مرکز مطالعاتي و تحقيقاتي معرفي شده در اين کتاب، با همان اطلاعات موجود، ارائه مي شود.
لازم به ذکر است که از ميان 221 مرکز معرفي شده، در اين مقاله، گزينشي صورت گرفته و تنها مشخصات 33 مؤسسه که در زمينه ايران شناسي و شرق شناسي فعاليت مي کنند، در اين گزارش آمده است. توضيح اينکه تمام موسسات مذکور در کتاب، شامل مراکز مختلف با زمينه هاي تحقيقي گوناگون و پراکنده در کشورهاي مختلف ( به ويژه اروپا و آمريکا ) هستند. که بسياري از آنها هيچ ارتباطي با زمينه هاي ايران شناسي و شرق شناسي ندارند. لذا در گزارش حاضر، از ميان 221 مرکز مذکور ابتدا هفت مرکز « ايران شناسي » معرفي مي شود، سپس مشخصات و فعاليت هاي بيست و شش مرکز تحقيقات آسيايي، خاورميانه اي، شرق شناسي و اسلام شناسي مي آيد.

الف. مراکز تحقيقات « ايران شناسي » در جهان:

1- بنياد ميراث ايران

Iran Heritage Foundation ( IHF )

تاريخ تأسيس:

1995 م.

محل استقرار:

انگلستان ( لندن )

فعاليت ها:

اين مرکز مستقل، غيرسياسي، آموزشي و تحقيقاتي با کمک هاي مالي افراد علاقه مند و به منظور زنده نگاه داشتن تاريخ، زبان، فرهنگ و هنر ايران تأسيس شده است و در راستاي تحقق اهداف خود و از طريق برقراري ارتباط با برخي موسسات و سازمان هاي مهم در سراسر جهان از جمله دانشگاه هاي آکسفورد، کمبريج، ادينبورگ، منچستر و لندن در انگلستان، دانشگاه کلمبيا در آمريکا و موسساتي چون موزه ي انگلستان ( British Museum )، کتابخانه انگلستان ( British Library( موزه آلبرت و ويکتوريا، مؤسسه انگليسي مطالعات ايران و انجمن مطالعات ايران به اجراي پروژه هاي تحقيقاتي، چاپ و نشر کتب و مقالات و برگزاري همايش ها و نمايشگاه ها در کانادا، آلمان، روسيه، تاجيکستان، ترکمنستان، آمريکا، انگلستان و ايران مي پردازد.

مسئولان ( فعاليت ها و مسئوليت ها ):

فرهاد حکيم زاده، مدير عامل
وحيد علاقه بند، بنيانگذار مؤسسه
دکتر غلامرضا فارسيان، بنيانگذار مؤسسه
دکتر ناصر خليلي، بنيانگذار مؤسسه

اعضاي هيأت مديره:

وحيد علاقه بند
منوچهر آزموده
دکتر غلامرضا فارسيان
فرهاد حکيم زاده
زينت ايرواني
دکتر ناصر خليلي
هاشم خسرواني
اسکندر ملکي
صديقه رستگار
علي ساريخاني
دکتر علي ستاري پور

انتشارات بنياد ميراث ايران عبارتند از:

• آثار نمادين سهروردي: به زبان هاي انگليسي، فارسي و عربي
• نگاهي به نقاشي ايران
• جغرافياي مرو: تصاوير بناهاي مرو، مرکز خراسان قديم
• زبان فارسي: کتاب درسي و آموزشي براي دانشجويان
• بناهاي مرو: معماري مرو
• شاهنامه قصر ويندوز ( Windsor ) چاپ شاهنامه منتشر نشده کتابخانه قصر ويندوز انگلستان ( قرن هفدهم )
• قلعه هاي دوران اسماعيليه در ايران: قلعه ها، دژها و کاخ هاي اسماعيليه در شرق ايران.
• ايران و قفقاز
• عصر قاجاريه: هنر و معماري
• مجملي از نوادر احوال فتحعلي شاه
• تهران و پيدايش زندگي مدرن شهري
• نقاط قوت و ضعف زبان فارسي در پاسخ به مقتضيات عصر مدرن
• سينماي جديد ايران: سياست ها، بازنمايي و هويت

همايش ها: عنوان ( تاريخ: محل )

همايش نخست:

سيري در باغ هشت بهشت ( دوم ژوئن 2001: دانشگاه لندن )
موضوعات مطرح شده در همايش: رويداد شمار تاريخ باغ هشت بهشت در دوران هخامنشي، ساسانيان، عرب ها، مغول ها، صفويه و دوران معاصر.

همايش دوم:

آن سوي دوربين ها، فراتر از پرده ها، زنان در سينماي ايران ( پنجم مه 2001، دانشگاه لندن )
موضوعات مطرح شده در همايش: ظهور کارگردانان برجسته زن پس از انقلاب ايران؛ تصوير زن ايراني در سينماي ايران، جايگاه زن در شعر، ادبيات و سينماي ايران.

همايش سوم:

تصوير بيکران، شعر معاصر ( هفدهم تا نوزدهم مه 2001، دانشگاه لندن )

همايش چهارم:

گفتمان نثر فارسي پس از انقلاب: تجزيه تبعيد ( بيست و يک ژوئن تا پنجم مه 2001، دانشگاه لندن )

همايش پنجم:

عباس معروفي، بي مرزي واقعيت، تخيل و رويا ( بيست و يک ژوئن 2001، دانشگاه لندن )

همايش ششم:

دين و جامعه در ايران قجري ( 2001، دانشگاه لندن )

همايش هفتم:

ايران صفوي: سومين کنفرانس بين المللي ( دانشگاه لندن )

همايش هشتم:

هنر و معماري دوران صفويه ( دانشگاه لندن )

همايش نهم:

ايران و نظم جهاني ( دانشگاه لندن )

همايش دهم:

دومين کنفرانس دوسالانه مطالعات ايران ( دانشگاه لندن )

همايش يازدهم:

سومين کنفرانس دوسالانه مطالعات ايران ( دانشگاه لندن )

همايش دوازدهم:

ايران در دوران رضا پهلوي ( دانشگاه لندن )

همايش سيزدهم:

ارنست هرتسفلد و مطالعات خاور نزديک ( دانشگاه لندن )

همايش چهاردهم:

تاريخ سينماي ايران ( دانشگاه لندن )

همايش پانزدهم:

معماري مسجد جامع اصفهان ( دانشگاه لندن )

همايش شانزدهم:

معماري سنتي و بناهاي کاشان ( دانشگاه لندن )

همايش هفدهم:

ايران صفوي و کشورهاي ديگر ( 2002 دانشگاه لندن )
موضوعات مطرح شده در همايش:
روابط ايران در دوران صفويه با ديگر ممالک جهان: تفاهم متقابل؛ سياست؛ استراتژي و ديپلماسي؛ روابط تجاري و اقتصادي؛ دين و مذهب؛ روابط فرهنگي؛ مسافران و گردشگران و...

همايش هجدهم:

هنر و تاريخ دوران صفويه ( 2002: دانشگاه لندن )

پژوهش ها:

عنوان / مؤلف ( مدير پروژه )، تاريخ. ( وضعيت متن )

پژوهش نخست:

دوگانگي فرهنگي در ايران معاصر / بنياد ميراث ايران. ( معرفي )

پژوهش دوم:

پروژه ترجمه و ويرايش جامع التواريخ: تاريخ دوران مغول و قلمرو ايلخانان / بنياد ميراث ايران و دانشکده مطالعات شرق دانشگاه کمبريج. ( معرفي )

خدمات:

• کتابخانه مطالعات ايران:
اين کتابخانه داراي مجموعه عظيمي از کتب و نشريات بوده و به برگزاري کنفرانس ها، کلاس هاي خوشنويسي و آموزش زبان فارسي مي پردازد.
• مدرسه رستم:
اين مدرسه با ظرفيت بيش از سيصد نفر به ارائه دوره هاي آموزش زبان فارسي مي پردازد.
• کانون ايران:
اين مؤسسه نيز برگزار کننده سخنراني ها و کنفرانس ها و دوره هاي آموزش زبان فارسي مي باشد.

راه هاي دسترسي:

نشاني: Iran Heritage Foundation, POB 2256
نشاني اينترنتي:
London W/A/Ys, U.K. http://www.iranheitage.org
پست الکترونيکي: info@iranberitage.org
تلفن: 74934766 – 020 – 0044
دورنگار: 74999293 – 020 – 0044

بخش ها:

• هيأت مديران: تدوين و اجراي سياست هاي بنياد
• کميته علمي و تحقيقاتي: انتخاب و اجراي پروژه هاي تحقيقاتي
• کميته آموزشي: حمايت از مؤسسات و کانون هاي آموزش زبان فارسي
• کميته رويدادها: برگزاري کنفرانس ها، سمينارها، سخنراني ها، نمايشگاه ها و...
• کميته توسعه و گسترش: حمايت از فعاليت هاي مربوط به کمک هاي مالي، اعانات و خيريه

2- مؤسسه انگليسي مطالعات ايران

The British institute of Persian Studies ( BIPS )

تاريخ تأسيس:

1961 م.

محل استقرار:

انگلستان ( لندن )

فعاليت ها:

هدف از تأسيس اين مرکز که توسط آکادمي انگلستان ( British Academy ) انجام پذيرفت، تحقيق، پژوهش و آموزش در زمينه تمامي ابعاد و جوانب مطالعات ايران مانند تاريخ، زبان، هنر و فرهنگ ايران و همچنين تحقيقات باستان شناسي و جامعه شناسي است و براي تحقق اين اهداف اقدام به برپاپي سمينارها، کارگاه ها و سخنراني ها، چاپ نشريات و مقالات و حمايت از پروژه هاي تحقيقاتي در زمينه مطالعات ايران مي کند. مؤسسه ياد شده در سال 1976 دفتري در محوطه باغ سفارت انگلستان در تهران تأسيس نمود. اين بخش از مؤسسه نيز که داراي تالار سخنراني و کتابخانه تخصصي پيشرفته در زمينه باستان شناسي، تاريخ و هنر ايران مي باشد در حال حاضر فعال بوده و از دانشجويان و محققان علاقه مند در اين زمينه استقبال مي نمايد.

مسئولان ( فعاليت و مسئوليت ها ):

پروفسور جيمز آلن Professor James Allan رئيس موسسه
اعضاي هيأت مديره:
پروفسور جيمر آلن Professor James Allan
پروفسور رابرت هيلن براند
Professor Robert Hillenbrand
پيتر کناپتون Mr. peter Knapton
دکتر رابرت گليو De. Robert Gleave
سرنيکلاس بارينگتون Sir Nicholas Barrington
پروفسور سرجان بوردمن professor Sir John Boardman
پروفسور ادموند بازورث
Professor Edmund Bosworth
دکتر شيلا کنباي Dr. Sheila Canby
دکتر جان کورتيس Dr. John Curtis
دکتر پل لافت Dr. Paul Luft
دکتر وانيسا مارتين Dr. Vanessa Martin
دکتر چارلز ملويل De. Charles Melville
آقاي کريس راندل Mr. Chris Rundle

نشريات:

نام: IRAN = ايران
دوره انتشار: سالنامه

موضوع:

مقالاتي در زمينه تاريخ، هنر و فرهنگ ايران و کشف آثار باستان در ايران. برخي از موضوعات آخرين شماره نشريه: کرمان، زمين لرزه: تنديس هاي پرسپوليس در موزه انگلستان؛ قرش هاي دوران صفويه، شاهزاده عبدالحسين ميرزا فرمان فرما؛ زرتشتيان يزد و...
سردبيران: پروفسور ادموند بازورث Professor Edmund Bosworth
دکتر وستا سرخوش کرتيس Dr. Vesta Sarkhosh Curtis

همايش ها: عنوان ( تاريخ: محل )

همايش نخست:

عصر قاجاريه: هنر، معماري و فرهنگ ( سپتامبر 1999: لندن )

همايش دوم:

دين و جامعه در ايران قجري ( چهارم تا ششم سپتامبر 2000: انگلستان، دانشگاه بريستول ) موضوعات مطرح شده در همايش: دين، حکومت و قانون در ايران قجري، مبلغان مذهبي ( روحانيون ) و مسيحيان در ايران قجري؛ از دارالسلطانيه اصفهان تا دارالخلافه تهران: دين و علم: دين و علم پزشکي در ايران قجري؛ مباحث اصولي و فلسفي: عرفان؛ تغيير و تحولات مذهبي در دوران مشروطه و پس از آن، دين و هويت اجتماعي: مراسم عاشورا ( محرم )، هويت هاي اجتماعي و روابط سياسي در دوران قاجار، اقليت هاي مذهبي: يهوديان، زرتشتيان، مسيحيان و جامعه بهائيت، دين و هنر در دوران قاجار و...

پژوهش ها:

پژوهش هاي تحقيقاتي اين مؤسسه بر روي موضوعات زير متمرکز مي شود:
• سکه هاي دوره ساسانيان
• معماري ايران پيش از دوران مغول
• فنون صنايع فلزي ايران
• دين و جامعه در دوران قاجاريه
• نقوس برجسته سنگي در عصر قاجار
• آثار مرو در ترکمنستان ( کتب و دست نوشته ها )

راه هاي دسترسي

نشاني:

The British Institute of Persian Studies, London Office: The British Academy, 10 carlton House Terrace, London SW 1 Y 5 AH, U.K.

نشاني اينترنتي:

http://www.bri ac.ac.uk/institutes/bips/index.html

پست الکترونيکي:

bips@britac.ac.uk
Tehran Address: Qolhak, Khiaban – eDr Ali Shariati, Po Box 11365-844, Tehran, Iran.
تلفن لندن: 79695203 – 020 – 0044
دورنگار لندن: 79695401 – 020 – 0044
تلفن تهران: 261937 – 21 – 0098
دورنگار تهران: 264901 – 21 – 0098
چگونگي عضويت/ اشتراک:
• هزينه اشتراک سالانه ( انگلستان ): بيست و پنج پوند ( عضويت کامل )
• هزينه اشتراک سالانه براي دانشجويان: هفت و نيم پوند کاهش مي يابد. افراد علاقه مند مي توانند به فرم داخل سايت مراجعه نمايند.www. noormags. com

3- انجمن مطالعات ايران

The Society for Iranian Studies ( SIS )

تاريخ تأسيس:

1967 م.
محل استقرار:
آمريکا ( نيويورک )

فعاليت ها:

اين انجمن يکي از مراکز تحقيقاتي گروه مطالعات خاورميانه اي دانشگاه نيويورک است که با هدف حمايت و پشتيباني از مطالعات ايراني در سطح بين المللي بنيانگذاري شده است و مهم ترين اهداف آن عبارتند از:
تشويق و ترغيب مطالعه و تحقيق در زمينه فرهنگ و جامعه ايران مانند تاريخ، زبان، ادبيات، هنر و اوضاع اجتماعي، اقتصادي و سياسي ايران در حال حاضر، معرفي پژوهش ها و يافته هاي علمي در زمينه ايران در انتشارات و گردهمايي هاي انجمن؛
حمايت از اعضاي انجمن و تمامي محققان و پژوهشگران فعال در زمينه مطالعات ايران.
و اين انجمن در راستاي تحقق اهداف ياد شده اقدام به برپايي همايش هاي مختلف در زمينه مطالعات ايران، چاپ نشريات و مقالات و حمايت از پژوهش هاي انجام شده در زمينه فرهنگ و جامعه ايران مي کند.

مسئولان ( فعاليت ها و مسئوليت ها ):

احمد شريف، رئيس موسسه
شوراي مرکزي:
کاترين بابائيان Kathryn Babayan
دوين استوارت Devin Stewart
کارل بير Karl Bier
مهرزاد بروجردي Mehrzad Boroujerdi
ديک ديويس Dick Davis
ام. آر. قانون پرور M. R. Ghanoonparvar
منصوره اتحاديه Mansoureh Ettehadiyeh

نشريات:

مشخصات نشريه نخست:

نام: Iranin Studies = نشريه مطالعات ايران ( به زبان انگليسي )
دوره انتشار: فصلنامه
موضوع: ايران: تاريخ، فرهنگ، هنر، ادبيات، مسائل اجتماعي، اقتصادي، سياسي و...
سردبير: آر. دي. مک چسني R. D. Mc Chesney

مشخصات نشريه دوم:

نام CIS Newsletter = خبرنامه انجمن مطالعات ايران
موضوع: اخبار و رويدادهاي انجمن
سردبير: مونيکا رينگر Monica Ringer

همايش ها: عنوان ( تاريخ: محل )

همايش نخست:

سومين کنفرانس دو سالانه مطالعات ايران ( بيست و پنجم تا بيست و هشتم مه 2000، مريلند )
موضوعات مطرح شده در همايش: تاريخ هنر، ادبيات، دين، علوم سياسي، اقتصاد، تاريخ، فرهنگ عامه و انسان شناسي

همايش دوم:

هندوستان و ايران: بازنماي مرزهاي تفکر و انديشه ( هجدهم نوامبر 2001، نيويورک )

راه هاي دسترسي:

نشاني:

The Society for Iranian Studies, Department of Middle Eastern Studies, New York University, 50 Washington Square, South Room 306,

نشاني اينترنتي:
http://www.iranian-Studies. Org

پست الکترونيکي:

Info@Iranian-Studies.org
Ringer@iranian-studies.org
Iranian.Studies@nyn.edu
تلفن: 9988902 – 212 - 001
دورنگار: 9954689 – 212 - 001

چگونگي عضويت اشتراک:

• حق عضويت افراد عادي: سي و پنج دلار ( يکسال ): شصت و هشت دلار ( دو سال )، صد دلار ( سه سال )
• حق عضويت دانشجويان: هجده دلار ( يکسال )، سي و دو دلار ( دو سال )
• حق عضويت خانواده ها: چهل و پنج دلار ( يکسال )، هشتاد و هفت دلار ( دوسال )، يکصد و سي دلار ( سه سال )
• حق عضويت دائمي: هزار دلار
• حق عضويت افراد حامي انجمن: بيست و شش دلار ( يکسال )، چهل و هشت دلار ( دو سال )، هفتاد دلار ( سه سال )
• حق عضويت سازمان ها و مؤسسات: چهل و پنج دلار ( يکسال )، نود دلار ( سه سال )، صد و سي و پنج دلار ( سه سال )
افراد علاقمند مي توانند براي درخواست عضويت به فرم داخل سايت مراجعه نمايند. اعضاي انجمن از امتيازاتي همچون اشتراک نشريه و خبرنامه، شرکت در کنفرانس ها، سخنراني ها و نشست ها و در برخي موارد از حق رأي برخوردار مي شوند.

4- بنياد مطالعات ايران

The foundation for Iranian Studies ( FIS )

 

تاريخ تأسيس:
1981 م.

محل استقرار:

ايالات متحده آمريکا ( نيويورک، مريلند )

فعاليت ها:

« بنياد مطالعات ايران » مؤسسه اي پژوهشي، آموزشي و مستقل است و هدف از تأسيس آن حفظ و نگهداري، مطالعه و بررسي و انتقال ميراث فرهنگي ايران مي باشد. اين بنياد به حمايت از تحقيقات، پژوهش ها، کتب و نشرياتي مي پردازد که توسط محققان ايراني و غير ايراني در سطح بين المللي در زمينه ايران صورت پذيرفته و به چاپ رسيده است. اين مؤسسه همچنين يک مرکز اطلاع رساني مهم براي افراد علاقه مند به مطالعه تاريخ و فرهنگ ايران به شمار مي آيد. و مهم ترين موضوعات فعاليت آن شامل تحولات اقتصادي، اجتماعي، سياسي و فرهنگي ايران در قرن بيستم و دورنماي تغيير و تحولات ايران در قرن بيست و يکم، مي شود. اهداف اين مؤسسه عبارتند از: تشويق، ترغيب، چاپ و نشر آثار هنرمندان، نويسندگان، شاعران و انديشمندان ايراني؛ مستند ساختن تاريخ معاصر ايران از طريق گردآوري، حفظ و نگهداري خاطرات شفاهي و مکتوب شخصيت هاي برجسته ايراني، آموزش فرهنگ ايراني و زبان فارسي به کودکان ايراني مقيم خارج، اغناي زندگي فرهنگي دانش آموزان و دانشجويان ايراني در کشورهاي ديگر، ارايه تصويري زيبا و صحيح از تمدن ايران؛ برگزاري سخنراني ها، سمينارها و کنفرانس ها در زمينه مطالعات ايران، برگزاري سخنراني ها، سمينارها و کنفرانس ها در زمينه مطالعات ايران و نمايان ساختن دستاوردهاي حاصل از هزاران سال تاريخ و فرهنگ ايران، گردآوري، حفظ و نگهداري آثار نقاشان، فيلمسازان، موسيقدانان، عکاسان و ديگر هنرمندان ايراني، حمايت از مطالعات و تحقيقات در زمينه تحولات اقتصادي، اجتماعي، سياسي و فرهنگي ايران در قرن بيستم و آينده.

نشريات:

نام: Iran Nameh = ايران نامه
دوره انتشار: فصلنامه

موضوع:

زنده نگاه داشتن فرهنگ و سنت ايران، پرداختن به معضلات جامعه و حکومت ايران در عصر حاضر و تحقيق و پژوهش در زمينه ميراث ادبي و هنري ايران
مدير مسئول: هرمز حکمت
سردبير: شاهرخ مسکوب

همايش ها: عنوان ( تاريخ: محل )

همايش نخست:

فرهنگ ايران در گذر زمان ( مجموعه کنفرانس ها ) ( دوازدهم اکتبر تا سي ام نوامبر 1996 )
موضوعات مطرح شده در همايش: تاريخ و فرهنگ ايران از گذشته تاکنون؛ برگرفته از روح و جان: هنرهاي دست بافت ايران؛ رنسانس ( تجديد حيات ) شعر ايران؛ زمزمه ها در تصوير گذرا از موانع: زنان ايران در سال هاي 1896 تا 1996؛ مذهب و سياست در ايران از سال 1980؛ ترانه هاي بهشت؛ فرهنگ ايراني؛ ابعاد زندگي زنان در ايران امروز.

همايش دوم:

در جستجوي رمز بقا: تاملي در احياي فرهنگي خراسان ( بيست و پنجم مارس 1997: دانشگاه کلمبيا )

همايش سوم:

سنن فلسفه در ايران ( بيست و سوم مارس 1999: دانشگاه جورج واشينگتن )

همايش چهارم:

چشم اندازي به اقتصاد ايران پس از انقلاب ( بيست و چهارم مارس 2000: دانشگاه جورج واشنگتن )

خدمات:

• آرشيوهاي تاريخ شفاهي: گردآوري سوابق تاريخ معاصر ايران از طريق مصاحبه با سياستمداران، ديپلمات ها، محققان، مقامات، هنرمندان، شخصيت هاي ادبي، مديران مسئول و سردبيران روزنامه ها و ديگر شاهدان وقايع و رويدادهاي تاريخ معاصر ايران. اين بنياد پس از گردآوري خاطرات، آنها را به چاپ رسانده و ويرايش آنها را نيز غلامرضا افخمي و سيد ولي رضا نصر به عهده داشته اند.
• مجموعه مقالات توسعه اقتصادي و اجتماعي ايران در سال هاي 1941 تا 1987: ثبت، ضبط و چاپ تجارب افرادي که در بخش هاي خصوصي و دولتي به طور مستقيم در برنامه ريزي، طراحي و مراحل اجرايي توسعه اجتماعي و اقتصادي ايران دخالت داشته اند: « توسعه خوزستان، « سياست ايران در زمينه انرژي اتمي؛ « سياست هاي نفتي ايران و گسترش آنها؛ « توسعه اقتصادي؛ « حقوق زنان؛ « حفظ محيط زيست » و...
• همکاري با دانشگاه ها و موسسات ديگر:
برگزاري سخنراني ها توسط محققان و پژوهشگران برجسته در دانشگاه هاي آمريکا و اروپا و اجراي برنامه ها و طرح هاي مشترک با موسسات آموزشي و فرهنگي در زمينه مطالعات ايران.
• مرکز زنان:
تسهيل، تشويق و حمايت از تحقيقات انجام شده در زمينه وضعيت زنان ايراني در گذشته، حال و آينده، گردآوري مجموعه اي ارزشمند از مصاحبه و گفت و گو با زنان اقشار مختلف جامعه ايران، برگزاري سمينارها و کنفرانس ها: کمک به افزايش آگاهي و شناخت نظري و علمي جهت درک بهتر موقعيت زنان در ايران و ديگر جوامع اسلامي؛ گردآوري و چاپ برگزيده اي از آثار و نوشته هاي مشهور در مورد زنان و حمايت از آنان ( به فارسي ).
• فعاليت هاي فرهنگي و هنري:
همکاري با بخش گسترده اي از موسسات هنري و فرهنگي و حمايت از هنرمندان معاصر ايراني ( برپايي نمايشگاه هاي مختلف از آثار آنان )؛ برگزاري کنسرت هاي موسيقي سنتي ايراني؛ برپايي سمپوزيوم ايران با شرکت کارگردانان مشهوري چون بهرام بيضايي و عباس کيارستمي و...
• اجراي طرح هايي براي کودکان، نوجوانان و جوانان: تهيه و ضبط نوارهايي از ادبيات معاصر ايران براي آشنايي آنها با زبان فارسي، چاپ و نشر مجموعه اي از آثار ادبي ايران شامل: تاريخ، شعر، داستان ها و ترانه هاي محلي، داستان هاي کوتاه براي کودکان و...
• اهداي جوايز به پايان نامه ها:
اهداي جايزه سالانه، معادل هزار دلار به بهترين پايان نامه در زمينه مطالعات ايران و کمک به چاپ پايان نامه هاي برجسته.
• کتابخانه مرجع و مرکز اسناد:
فراهم آوردن و ارائه تسهيلات به محققان و پژوهشگران؛ گردآوري مجموعه اي جامع و کامل از آثار به چاپ رسيده به زبان فارسي در قرن بيستم و همچنين مجموعه اي از روزنامه ها، نشريات و اطلاعات.

راه هاي دسترسي:

نشاني:

Foundation for Iranian Studles, 4343 Montgomery Ave, Bethesda, MD 20814, U. S. A.

نشاني اينترنتي:

http://www.fisiran.org/

پست الکترونيکي:

gafkami@fis-iran.ogr
تلفن: 6571990 – 301 – 001
دورنگار: 6571983 – 301 – 001

5. مرکز مطالعات ايران

Center for Iranian Studles

تاريخ تأسيس:

1967 م.

محل استقرار:

آمريکا ( نيويورک )

فعاليت ها:

اين مرکز تحقيقاتي و پژوهشي که وابسته به دانشگاه کلمبياست از انتشارات گسترده و مشهوري برخوردار است و به تهيه و تنظيم، تدوين و گردآوري، ترجمه و نشر آثار ادبي و هنري گوناگون مي پردازد. و از مهم ترين موضوعات فعاليت آن عبارتند از: تاريخ و فرهنگ ايران، تمدن ايران و تأثير آن بر تمدن بشري، سنن و آداب و رسوم ايران، ادبيات قديم و مدرن ايران، موسيقي و سينماي ايران، هنر ايران و... در اين راستا اقدام به برپايي سخنراني ها، سمينارها، جلسات بحث و گفتگو، نمايشگاه هاي هنري، نمايش فيلم و اجراي موسيقي مي نمايد. مهم ترين و معروف ترين اثر به جا مانده از اين مرکز « دايرة المعارف ايرانيکا » است که از شهرت جهاني برخوردار مي باشد.

مسئولان ( فعاليت و مسئوليت ها ):

پروفسور احسان يار شاطر Prof. Ehsan Yarshater استاد برجسته دانشگاه کلمبيا، بخش مطالعات ايران و رئيس مرکز مطالعات ايران، نويسنده و ويراستار آثار متعدد تحقيقاتي و پژوهشي مانند « شعر فارسي در نيمه دوم قرن پانزدهم » ( نگارش ) « دايرة المعارف ايرانيکا » ( ويرايش )، « ترجمه تاريخ طبري » ( چهل جلد ) ( ويرايش )، مجموعه هاي « متون فارسي »، « ميراث زبان فارسي » و « مطالعات فارسي » ( ويرايش )، سخنراني در دانشگاه هاي هاروارد لندن و کاليفرنيا ( لس آنجلس ).
ديتا امين، معاون مرکز

نشريات

نام: Center for Iranian Studies Newsletter خبرنامه مرکز مطالعات ايران

دوره انتشار:

هر شش ماه يک شماره

موضوع:

گزارش فعاليت ها و تحقيقات گوناگون مرکز

همايش ها:

عنوان ( تاريخ: محل )

همايش نخست:

سخنراني هاي دانشگاه کلمبيا در زمينه مطالعات ايران ( تاريخ شروع: 1980: دانشگاه کلمبيا )

پژوهش ها:

عنوان / مؤلف ( مدير پروژه )، تاريخ: ( وضعيت متن )

پژوهش نخست:

دايرة المعارف ايرانيکا ( The Encyclopaedia Iranica )

پژوهش دوم:

ترجمه تاريخ طبري ( Tabari Translation Project ) – ترجمه، توضيح و تفسير تاريخ آل طبري در قرن هجدهم ( چهل جلد )

پژوهش سوم:

مجموعه متون فارسي ( Text Series Persian ) – متون ادبي کلاسيک ( فارسي ) در چهل و هشت جلد.

پژوهش چهارم:

مجموعه ميراث زبان فارسي ( Persian Haritage Series ) – ترجمه متون ادبي کلاسيک فارسي به زبان هاي غربي از جمله ژاپني ( چهل جلد )

پژوهش پنجم:

مجموعه ادبيات مدرن فارسي ( Modern Persian literature ) – ترجمه ي متون ادبي معاصر – ( قرن بيستم؛ تاکنون نه جلد آن به چاپ رسيده است. )

پژوهش ششم:

مجموعه ي مقالات مطالعات ايران ( Persian Studies Series ) – مجموعه اي از مقالات محققان درباره مطالعات ايران ( بيست و يک جلد )

پژوهش هفتم:

مجموعه هنر ايراني ( Persian Art Series ) – مجموعه اي از مطالعات و تحقيقات انجام شده در زمينه هنر و معماري ايراني – تاکنون دو جلد آن به چاپ رسيده است.

خدمات:

کتابخانه مرکز مطالعات ايران که مورد استفاده دانشجويان و اساتيد قرار مي گيرد.

راه هاي دسترسي:

نشاني:

Center for Iranian Studies, 450 Riverside Drive, Suit No. 4, New York, NY 10027 – 6821, USA.

نشاني اينترنتي:

http://www.columbia.edu/cu/mealac/irancenter.htm

پست الکترونيک:

deal@columbia.edu
تلفن: 2804366 – 212 - 001
دورنگار: 7499524 – 212 – 001
Encyclopaedia Iranica
« دايرة المعارف ايرانيکا » دانش نامه اي است مستقل، غيرسياسي، غير مذهبي و غيرايدئولوژيک که حاوي اطلاعات مستند، موثق و واقع گرايانه بوده و اطلاعات آن از معتبرترين و مهم ترين دانشگاه ها و مراکز علمي و تحقيقاتي آمريکاي شمالي، اروپا و آسيا استخراج و گردآوري شده است. اين کتاب مرجع، يک ابزار تحقيقاتي جامع و کامل است که به ثبت و ضبط وقايع و حقايق تاريخ، تمدن و فرهنگ مردم ايران و نقش آن در شکل گيري تاريخ تمدن بشري مي پردازد و به عنوان يک منبع اطلاعاتي مهم، تاريخ چندين هزار ساله يکي از مهم ترين تمدن هاي جهان را به تصوير مي کشد. اين کتاب در حال حاضر به زبان انگليسي است اما قرار است که پس از اتمام و چاپ کامل آن، به زبان فارسي ترجمه گردد.
دايرة المعارف ياد شده مورد استفاده دانش آموزان، دانشجويان، اساتيد، محققان، پژوهشگران و به طور کلي تمامي افراد علاقه مند به ايران و ميراث فرهنگي ايران قرار مي گيرد و تاکنون نه جلد از آن به چاپ رسيده و قرار است که تا بهار 2001، ده جلد ديگر آن منتشر شود؛ انتظار مي رود اين دانش نامه به بيست و پنج تا سي جلد برسد.
در اين مجموعه به زندگينامه مردان و زنان مشهور و برجسته در رشته هاي مختلف، شرح و توصيف شهرهاي ايران، ابنيه تاريخي و باستاني، نوشته ها و کتب مقدس، زيارتگاه ها و معابد اديان مختلف، آيين و مناسک مذاهب گوناگون، ادبيات، هنر و موسيقي ايراني، معماري ايراني، خط و زبان فارسي و به طور کلي تمامي جنبه ها و ابعاد زندگي مردم ايران و فرهنگ هاي مربوط به آن پرداخته شده است. اهم موضوعات و بخش هاي اين دايرة المعارف مرجع عبارتند از:
مادها؛ هخامنشي؛ اشکانيان؛ ساسانيان؛ ظهور اسلام؛ مغول ها؛ صفويه؛ افشاريه؛ زنديه؛ قاجاريه؛ زرتشت؛ مانويه؛ يهوديت؛ مسيحيت؛ اسلام و مسلمانان؛ شيعه؛ اسماعيليه؛ تصوف؛ عرفان؛ فلسفه؛ الهيات اسلامي؛ قوم نگاري؛ تاريخ فارس و ترک؛ روابط ارمني - ايراني؛ مطالعات هند و اسلامي؛ افغان ها؛ کردها و قفقازها؛ زبان شناسي؛ زبان هاي فارسي ( قديم تا معاصر )؛ ادبيات ايران ( کلاسيک تا مدرن )؛ ادبيات عامه؛ شاهنامه؛ ادبيات يهوديان ايران؛ ادبيات تاجيکستان؛ باستان شناسي؛ موسيقي؛ تاريخ اقتصادي؛ انسان شناسي؛ تاريخ هنر؛ تاريخ پزشکي؛ تاريخ علم؛ هنر و باستان شناسي در آسياي مرکزي؛ معماري ايراني؛ معماري افغان و...

اعضاي کميته بين المللي:

مري بويس Mary Boyce( انگلستان )، محمد Muhammad Dandamayev ( روسيه )، رونالد اريک امريک Ronald Eric Emmerick ( آلمان )، ريچارد تلسون فراي Richard Nelson Frye ( آمريکا )، ژراردو گنولي Gherardo Gnoli ( ايتاليا )، زاويه دوپلانول Xavier deplanhol ( فرانسه ).
هيأت ويراستاران اصلي اين دايرة المعارف شامل افراد زير مي گردند:
احسان يار شاطر Ehsan Yarshater، التون ال. دانيل Elton L. Daniel احمد اشرف Ahmad Ashraf، منوچهر کاشف Manuchehr Kasheff، محسن آشتياني Mohsen Ashtiany.
براي خريد اين دايرة المعارف مي توانيد با کمپاني فروشنده آن به آدرس زير تماس حاصل نماييد:
نشاني:
Eisenbrauns,Inc.,Po Box275,Winona, IN 46590,USA.
نشاني اينترنتي: http://www.iranica,com/main.html
پست الکترونيکي: orders@elsenbrauns.com
تلفن: 2692011 – 219 - 001
دورنگار: 2696788 – 219 – 001

6. مؤسسه آمريکاي مطالعات ايران

The American Institute of Iranian Studies ( AllrS )

تاريخ تأسيس:

1967 م.

محل استقرار:

آمريکا ( نيويورک )

فعاليت ها:

هدف از تأسيس مؤسسه آمريکايي مطالعات ايران که به صورت غير دولتي، مستقل و تحقيقاتي است. مطالعه فرهنگ و تمدن ايران مي باشد. مؤسسه ياد شده در راستاي تحقق اهداف خود به تحقيق و پژوهش در زمينه ايران، فرهنگ و تمدن ايران از گذشته تاکنون، تاريخ ايران و اوضاع سياسي کنوني ايران مي پردازد. اين مؤسسه در سال 1969، مرکزي در تهران تأسيس نمود که پس از پيروزي انقلاب اسلامي در سال 1979 منحل شد. در حال حاضر اين مؤسسه به ارائه برنامه هاي جديد براي ايجاد همکاري با دولت ايران از جمله همکاري هاي دو جانبه و مبادلات متقابل ميان سازمان ها و موسسات علمي و دانشگاهي پرداخته است.

مسئولان ( فعاليت ها و مسئوليت ها ):

دکتر پرودنس أ. هارپر Dr. Prudence o. Harper رئيس موسسه
دکتر مريم اختيار Dr. Maryam Ekhtiar مدير برنامه ريزي
دکتر جان آي. وودز Dr. John E. Woods معاون مؤسسه
دکتر سوزان بابايي Dr. Sussan Babaie رئيس دفتر
دکتر ويکتوريا برد Dr. Victoria Beard خزانه دار

خدمات:

• برنامه مطالعه زبان فارسي در تهران:
مؤسسه آمريکايي مطالعات ايران قصد دارد که کمک هزينه لازم جهت شرکت در کلاس هاي مطالعه پيشرفته زبان فارسي را پرداخت نمايد.
اين برنامه شامل ده دوره دو ماهه براي مطالعات پيشرفته زبان فارسي در مؤسسه دهخدا در تهران مي باشد. زمان برگزاري اين دوره ها عبارتند از: تابستان 2001 ( يازدهم ژوئيه ) پاييز 2001 ( سي ام سپتامبر ) و زمستان 2002 ( چهارم فوريه ).
اين بورس تنها به دانشجويان دوره ي دکتري مقيم آمريکا در رشته هاي علوم اجتماعي و انساني که موضوع پروژه تحقيقاتي خود را انتخاب نموده اند، ارائه مي شود. افراد علاقه مند مي توانند با خانم دکتر مريم اختيار تماس حاصل نمايند:
Dr. Maryam Ekhtiar, 84-51 Beverly Road, # 5N Kew Gardens, NY 11415, U.S. A
پست الکترونيکي: mekhatiar@worldnet.att.net
• بورس تحقيقاتي مطالعات ايران:
مؤسسه مطالعات ايران به برپايي دوره هاي تحقيقاتي شش ماهه در تهران مي پردازد. شروط لازم: اقامت در آمريکا؛ تکميل دوره دکترا و آشنايي کامل با زبان فارسي. علاقه مندان مي توانند مشخصات کامل همراه با شرح برنامه هاي تحقيقاتي خود را به نشاني بالا ارسال يا فکس نمايند.
• بورس تحقيقاتي کوتاه مدت در زمينه مطالعات ايران:
اين بورس به صورت دوره هاي کوتاه مدت دو تا چهار هفته اي بازديد از ايران در سال 2001 از سوي مؤسسه مطالعات ايران ارائه مي شود. هدف از راه اندازي اين برنامه، آشنا ساختن محققان و پژوهشگران علاقه مند به مطالعات ايراني با ميزان فعاليت ها و منابع تحقيقاتي و پژوهشي در ايران امروز مي باشد. شروط لازم: اقامت در آمريکا، تدريس در دانشگاه ها، کارکنان موزه، آشنايي با زبان فارسي و تحقيق و پژوهش در رشته هاي علوم انساني و اجتماعي ( ايران ). علاقه مندان مي توانند با خانم دکتر مريم اختيار از طريق آدرس، پست الکترونيکي يا فکس تماس بگيرند.

راه هاي دسترسي:

نشاني:

The American Institute of Iranian Studies, Dr. Maryam Ekhtiar, Program Directior – U. S. 84 – 51 Beverly Road,# 5 N Kew Gardens, NY 11415.

نشاني اينترنتي:

http://www.Simorgh-aiis.org

پست الکترونيکي:

mekhtiar@worldnet.att.net
دورنگار: 8500003 – 718 – 001

7- مرکز مطالعات ايران و عرب

( CAIS ) The Center for Arab and Iranina Studies

 

تاريخ تأسيس:

1980 م.

محل استقرار:

انگلستان ( لندن )

فعاليت ها:

اين مرکز تحقيقاتي، پژوهشي و مستقل به گردآوري و تحليل اطلاعات سياسي، اجتماعي، اقتصادي، نظامي و مذهبي کشورهاي حوزه خاورميانه، به ويژه ايران، مي پردازد و با استفاده از نفوذ رابطان خود در منطقه و به کمک متخصصان و کارشناسان مجرب، وقايع و رويدادهاي اين کشورها را تحليل و تفسير مي نمايد و ضمن بهره گيري از اين اطلاعات به تهيه و تنظيم گزارش هاي محرمانه پرداخته و آنها را در اختيار مشتريان خصوصي و نشريه خود قرار مي دهد. از ديگر فعاليت هاي اين مرکز مي توان به برگزاري سمينارها و کنفرانس ها اشاره نمود.

رئيس و بنيانگذار:

جعفر زائد ( 1918 تا 1994 )
ديپلمات وزارت امور خارجه ايران در دوران حکومت شاه و سفير ايران در کشورهاي عربي همسايه: عراق، سوريه، اردن و عربستان – محقق و نويسنده با تسلط کافي به دو زبان فارسي و عربي – نويسنده ثابت روزنامه الشرق الاوسط – مفسر ميهمان برنامه هاي راديويي و تلويزيوني – عضو بسياري از جوامع و انجمن هاي ادبي فارسي و عربي

نشريات:

نام: Al-Moujez an Iran ( Iran Briefing ) = نگاهي کوتاه به رويدادهاي ايران

دوره انتشار:

ماهنامه

موضوع:

اخبار و آخرين رويدادها و تحولات سياسي، نظامي و مذهبي جمهوري اسلامي ايران و شرح حال شخصيت هاي برجسته ايراني ( اين نشريه در حال حاضر به زبان عربي است ).
اين مرکز همچنين گزارش هايي به زبان انگليسي و عربي تهيه و به چاپ مي رساند که از جمله مي توان به موارد زير اشاره نمود:
-مخالفت هاي سياسي با جمهوري اسلامي ايران پس از انتخاب خاتمي / آوريل 1998.
-اقليت هاي نژادي و ديني در ايران
-نگاهي به ثبات و چالش هاي توسعه اقتصادي در جمهوري مسلمان شوروي سابق / آوريل 1996
-ريشه بي ثباتي و مناقشات داخلي در خليج فارس/ آوريل 1996
-تشکيلات نظامي و دفاعي جمهوري اسلامي ايران / مه 1996
-کنفرانس بين المللي درباره ي خيلج فارس و موقعيت استراتژيک آن/ ژوئن 1996

همايش ها: عنوان ( تاريخ: محل )

سمپوزيوم آينده روابط ايران و آمريکا ( مارس 2000: لندن )
موضوعات مطرح شده در همايش: سياست خارجي آمريکا: مهار دوجانبه: سياست کلي اروپا، عملکرد مادلين آلبرايت به عنوان وزير امور خارجه کلينتون در خصوص خاورميانه؛ دخالت ايران در عمليات تروريستي؛ موازنه ي قدرت در خليج فارس؛ سلاح هاي کشتار جمعي و حقوق بشر در ايران؛ نقش ايران در امور خاورميانه و خليج فارس، مقابله ايران با آمريکا با عنوان ابزاري براي مشروعيت بخشيدن به حکومت خود
خلاصه اين سمپوزيوم در اينترنت موجود است.

راه هاي دسترسي:

نشاني:

The Centre for Arab and Iranian Studies, 5 Streat ham Street, London WCIA 1JB, UK

نشاني اينترنتي:

http://www.caisuk.com/hom.htm
تلفن: 6379639 – 0171 – 004
دورنگار: 6379640 – 0171 - 0044
منبع مقاله :
کتاب ماه تاريخ و جغرافيا: فروردين و ارديبهشت 1382 - شماره 66 و 67 – از 111 تا 118.