درگذشت "رِنِه دكارْتْ" فيلسوف و رياضيدان معروف فرانسوي (1650م)
درگذشت "رِنِه دكارْتْ" فيلسوف و رياضيدان معروف فرانسوي (1650م)
رِنِه دكارْتْ فيلسوف شهير فرانسوي در 31 مارس 1596م، در فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي، به فراگيري علوم رياضي و طب مشغول شد و پس از چندي وارد خدمت نظام گرديد. دكارت به زودي از زندگي نظامي خسته شد و در 24 سالگي آن را رها نمود. وي در اين زمان تصميم گرفت كه در زندگي هيچ سؤالي را بيجواب نگذارد و درباره مسائل، تفكر كند. از اين رو به رياضيات و هندسه روي آورد و توانست قانون انكسار يا شكست نور را كشف كند. دكارت سپس خود را وقف مطالعه در فلسفه كرد. از كشوري به كشور ديگر رفت، كتابها خواند و يادداشتهاي بسيار برداشت تا آنكه در سي و سه سالگي در هلند رحل اقامت افكند. كارهاي علمي دكارت از اين هنگام آغاز شد. وي در ابتدا رساله فلسفي جهان را نگاشت ولي چون پس از اتمام آن، از محكوميت گاليله در ايتاليا اطلاع يافت، احتياط كرد و از نشر آن احتراز نمود. اما آنچه نخست سبب شهرت وي گرديد مجموعه رسالههايى مشتمل بر تفكرات فلسفي بود. فلسفه او سيري بود از شك كامل به ايمان كامل؛ هرچند در اين ميان، نوعي رياضيات عمومي به وجود آورد كه حساب و جبر و هندسه در آن داراي نقش بيشتري باشند. دكارت معلوماتي را علم ميدانست كه مبرهن و يقيني باشند و به همين دليل، رياضيات را نمونه كامل علم ميشمرد و ميخواست روش رياضيات را در همه رشتههاي علوم انساني به كار بَرد. از اين روست كه روششناسي دكارت كه وجهه اصلي فلسفه اوست، ناشي از همين انديشه ميباشد. وي در انديشه برپايى انقلاب بود، اما براي ايمان قصري ساخت كه مصالح آن را شك و ترديد تشكيل ميداد. دكارت بر اين عقيده بود كه فرد براي وصول به حقيقت، بايد يكبار در زندگي، خويشتن را از همه عقايدي كه پذيرفته است خلاص كند و از نو و از اساس، همه دستگاههاي معارف خود را بنيان نهد. از اين جهت دكارت روش فلاسفه نقلي را به يكسو نهاد و بنا را بر اين نهاد كه درهمه چيز شك كند. وي معتقد بود كه هيچ چيز را نبايد واقعيت دانست مگر آن كه به اثبات برسد. بايد از دروازه شك وارد شد. بنابراين ميگفت: يك چيز هست كه نميتوان در آن شك كرد و آن اين است كه شك ميكنم. چون شك ميكنم، فكر دارم و ميانديشم، و چون ميانديشم، پس هستم. وي همچنين اعتقاد داشت كه هر چه را عقلِ روشن و متمايز دريابد، حق است. سپس به وجود ميپردازد و ميگويد: چون خدا كامل است، بنابراين منشاء همه كمالاتي است كه تصوري از آنها دارم و از سوي ديگر آنچه را كامل است ميتوان به خدا نسبت داد. ذهنْ متفكر را فريب نميدهد، پس تصورات روشن و متمايزي كه خداوند در ذهن ما نهاده است حق است. تأثير دكارت در فلسفه بيش از حد است و اغلب، او را پدر فلسفه جديد ميخوانند، ولي در سالهاي اخير، بعضي از محققين با ارائه دلايلي، اهميت او را مورد ترديد قرار دادهاند. رنه دكارت سرانجام در 11 فوريه 1650م در 54 سالگي در استكهلم سوئد درگذشت.
