سلام و عرض ادب خدمت شما ما مادر ارجمند. بیان کردین "پسری 8 ساله دارید که زود عصبانی می شود و رفتار مناسبی ندارد": در ابتدا لازم هست علت پرخاشگری پسرتان مشخص شود تا اقدام برای رفع آن کرد. عوامل زمینه سازی که منجر به پیدایش رفتار نامناسب می شود را پیدا کنید.
- آیا به نیازها و خواسته های پسرتان، در حد نرمال پاسخ می دهید؟
- آیا به فرزند خود زیاد امر و نهی می کنید و از جملات دستوری استفاده می کنید؟
- آیا تنش و درگیری بین شما و همسرتان وجود دارد؟
- برنامه های خشونت آمیز نظیر بازی های رایانه ای را زیاد مشاهده می کند؟
- آیا دوستان و همسالانی که با آن ها صمیمی هست، پرخاشگر هستند؟
پیشنهاداتی را برای پیدایش و شکل گیری رفتار مناسب در کودک، خدمتتان عرض می کنم:
- امروزه مهم ترین امر در تربیت کودک، تقویت رابطه والد- فرزند هست. اگر با فرزندمان رابطه خوبی نداشته باشیم، روش های دیگر جواب گوی نیست. حداقل نیم ساعت زمان با کیفیت برای فرزندمان بگذاریم و هر بازی و فعالیتی که دوست داشت با او انجام دهیم. حتی می توانیم در این مدت با او صحبت کنیم و به حرف هایش گوش دهیم. البته در این زمان هرگونه سرزنش، مواخذه، نصیحت ممنوع است.
- بعد از رابطه مطلوب، بحث الگودهی مناسب هست. یعنی خودمان الگوی مناسبی برای بچه ها یمان باشیم و والدین باید توجه داشته باشند در حضور بچه ها، خیلی مسائل را رعایت کنند چرا که بچه ها با آنچه می بینند تربیت می شوند.
- هماهنگی پدر و مادر در تربیت کودک بسیار مؤثر هست اگر کودک در مقابل یک رفتار، واکنش های متفاوتی از والدین خود ببیند و هر کدام در حضور کودک، رفتار همدیگر را نفی کنند، باعث می شود جایگاه پدر یا مادر خدشه دار شود و کودک از والدین خود حساب نبرد.
بنابراین، شما و همسرتان باید از قبل، در مورد اینکه فرزندتان مجاز به انجام چه کارهایی است و چه کارهایی را نباید انجام دهد، و همچنین شیوه ی برخوردتان به رفتار بد کودک، همسو باشید.
- در مقابل رفتارهای نامناسب کودک لازم هست خیلی محکم و مقتدرانه بایستید که ناراحتی کاملا در چهره ی شما مشهود باشد، و به او بگویید حق همچین رفتاری را ندارد و پیامدهای رفتارش را به او گوشزد کنید. مثلا از فعالیت مورد علاقه اش محروم می شود و واقعا هم این کار را انجام دهید.
- درخواست غلط بچه را باید با محبت و با حالت مقتدرانه رد کنیم. اقتدار یعنی رد کردن درخواست غلط کودک بدون آسیب به عزت‌نفس او.
- در خانواده‌هایی که فرزندان نافرمانی و پرخاشگری می‌کنند و رفتار مقابله‌ جویانه از خود بروز میدهند، مشخص شده که هیچ تشویقی از سوی والدین برای رفتار خوب فرزند صورت نمی‌گیرد. بنابراین کودک هم هیچ دلیلی برای ارائه رفتار خوب ندارد، زیرا می‌داند که پدر و مادر پاسخی به این رفتار وی نمی‌دهند و در عوض همیشه به رفتار نادرست و نامناسب او با عصبانیت و خشونت پاسخ می‌دهند. بنابراین کودک هم برای جلب توجه آنها، حتی توجه منفی، شروع به نافرمانی و پرخاشگری میکند
- طبق قوانین تربیتی تشویق باید 5 برابر ایرادگرفتن‌ها یا تنبیه باشد. در این صورت راحت‌تر می‌توانیم با کودک ارتباط برقرار کنیم و به او آموزش دهیم. باید به کودک روش انجام کارها را یاد داد و بعد از او خواست آنها را انجام دهد.
- گاهی اوقات بدون اینکه رفتار صحیح را به کودک آموزش دهم از او انتظار داریم. لازم است به جای استفاده از امر و نهی پیاپی, تهدید, تنبیه و... با شیوه های غیر مستقیم و خلاقانه رفتار صحیح را به او بیاموزیم. به طور مثال از قصه گویی استفاده کنیم یا در هنگام بازی مطلب را به او آموزش دهیم.
- برای اینکه انرژی کودک در جهت مثبت هدایت شود، لازم هست فعالیت بدنی داشته باشد که بخشی از هیجاناتش از طریق ورزش کردن، تخلیه شود.
و در نهایت، شاید خانواده ی همسرتان در پیدایش خشونت کودک نقش داشته باشد ولی خانواده در شکل گیری رفتار کودک، نقش پررنگ تری را دارند زیرا که کودک بیشترین زمان را درکنار پدر و مادر می گذراند و با همسو بودن شیوه تربیتی مناسب والدین، اقتدار و در عین حال صمیمت و مهربانی و استفاده از تشویق و پاداش، بسیاری از مشکلات رفتاری کودکان بهبود می یابد.
و همچنین، فراگیری مهارت های زندگی نظیر مهارت های ارتباطی، حل اختلاف، حل مسئله، مدیریت خشم...برای فرزندتان ضروری است و می توانید ایشان را تشویق به شرکت در این کارگاه کنید که در مراکز مختلف مشاوره، پایگاه های بسیج، کانون های فرهنگی،..برگزار می شود.
با آرزوی موفقیت برای شما بزرگوار