سلام و احترام خدمت شما مادر محترم. بیان کردین "دختر 4 ساله ای دارید که لجباز و پرخاشگر هست و حرف شما را گوش نمی دهد"برای طرز رفتار صحیح با کودک، نکاتی را خدمتتان عرض می کنم:
- امروزه مهم ترین امر در تربیت کودک، تقویت رابطه والد- فرزند هست. اگر با فرزندمان رابطه خوبی نداشته باشیم، طبیعی هست که به حرف ما گوش نمی دهد. بنابراین لازم هست حداقل نیم ساعت وقت با کیفیت به کودک خود اختصاص دهید و بازی مورد علاقه ای باهاش داشته باشید البته بدون اینکه سرزنش، فریاد و یا نصیحتی کنید که کودک، اینقدر توجه از مادر کسب کند که نیازی نباشد با قشقرق به پا کردن و پرخاشگری، جلب توجه کند.
- بعد از رابطه مطلوب، بحث الگودهی مناسب هست. یعنی خودمان الگوی مناسبی برای بچه ها یمان باشیم و والدین باید توجه داشته باشند در حضور بچه ها، خیلی مسائل را رعایت کنند چرا که بچه ها با آنچه می بینند تربیت می شوند. مثلا در حضور کودک با هم دعوا و جر و بحث و رفتارهای نامناسب، نداشته باشیم.
- هماهنگی پدر و مادر در تربیت کودک بسیار مؤثر هست اگر کودک در مقابل یک رفتار، واکنش های متفاوتی از والدین خود ببیند، دچار سردرگمی می شود و نمی تواند بین رفتار خوب و بد تفاوت بگذارد . بنابراین، شما و همسرتان باید از قبل، در مورد اینکه فرزندتان مجاز به انجام چه کارهایی است و چه کارهایی را نباید انجام دهد، و همچنین شیوه ی برخوردتان به رفتار بد کودک، همسو باشید.
- درخواست غلط بچه را باید با محبت و با حالت مقتدرانه رد کنید. اقتدار یعنی رد کردن درخواست غلط کودک بدون آسیب به عزت‌نفس او. مثلا وقتی کودک می گوید فلان اسباب بازی را برایم بخرید و شما قصد خریدن آن را ندارید، خیلی خونسردانه و محکم نه بگویید و گریه و قشقرق به پا کردن کودک هم روی شما تاثیری ندارد. اینجا کودک پی می برد که این راه به دست آوردن به خواسته هایش نیست.
- طبق قوانین تربیتی تشویق باید 5 برابر ایرادگرفتن‌ها یا تنبیه باشد. در برابر هر رفتار درستی که کودک انجام می دهد لازم هست به او توجه کنیم و او را تشویق کنیم تا در کودک درونی شود. هر رفتاری به آن توجه گردد، تقویت می شود و هر رفتاری که مورد بی توجهی قرار بگیرد، آرام آرام کمرنگ و خاموش می شود. اگر کودکان وقتی خوب رفتار می کنند، نادیده گرفته شوند و تشویقی صورت نگیرد، احساس می کنند کم اهمیت هست و به تدریج کمرنگ می شود.
- گاهی اوقات بدون اینکه رفتار صحیح را به کودک آموزش دهم از او انتظار داریم. لازم است به جای استفاده از امر و نهی پیاپی, تهدید, تنبیه و... با شیوه های غیر مستقیم و خلاقانه رفتار صحیح را به او بیاموزیم. به طور مثال از قصه گویی استفاده کنیم و آن رفتار مورد نظر را در قالب شخصیت های داستانی به کودک ارائه دهیم یا در هنگام بازی مطلب را به او آموزش دهیم.
- باید بین رفتار کودک و شخصیت او، تفکیک قائل شویم. مثلا اگر اتاقش را نامرتب نکرده است از این کارش ابراز ناراحتی کنیم نه اینکه برچسب بی مسئولیتی و بی انضباطی بزنیم.
- نکته ی بعدی ،بیان کردین "حرف شما را گوش نمی دهد" امر و نهی زیاد، اثر بخشی دستورات به جا را از بین می برد. وقتی که دستوری را چندین بار تکرار کنیم، مساوی هست با سرپیچی کردن. مثلا بازی گوشی نکن، اتاق را کثیف نکن،.... بنابراین باید با جدیت و قاطعیت، کوتاه و مختصر ،صریح و روشن، با توجه به توانایی کودک، درخواست خود را مطرح کنید و مدتی صبر کنید و کودک را از پیامد گوش ندادن، آگاه کنید. و در نهایت، گاهی اثربخشی که در کلام نرم و لحنی آرام وجود دارد از ساعت ها جر و بحث کردن و فریاد زدن بر سر کودک، بیشتر است. سعی کنید شما بزرگوار ارتباط خود با فرزندتان را تقویت کنید و با دیدن نقاط مثبت رفتارهای او، و ایجاد کردن فضایی مطلوب از لجاجت و درگیری با کودک پیشگیری کنید.
با آرزوی موفقیت برای شما مادر عزیز