با عرض سلام و با آرزوی سعادت و سلامت برای برادر گرامی! - اگر در نماز وقتی وارد عمل بعدی شویم و در عمل قبلی شک کنیم نباید به شک اعتنا کنیم . مثلا اگر وارد خواندن سوره شدیم و شک کردیم که حمد را خوانده ایم یا نه نباید به شک اعتنا کرد . همچنین اگر وارد قنوت شدیم و شک کردیم در قرائت نباید به شک اعتنا کنیم . بنا بر نظر امام و رهبر و آیت الله سیستانی البته نظر همه رو نمی دونم گر حکم شکیات نماز را فراموش کنیم و نماز را تمام کنیم آیا باید آن را اعاده کنیم؟ شکیات نماز 23 قسم است،‌ 8 قسم آن شکهایی است که نماز را باطل می کند و به شش قسم آن نباید اعتنا کرد و نه قسم دیگر آن صحیح است. مکلف باید بررسی کند که شک او از کدام قسم از اقسام شک بوده است. اگر از اقسام شکهای باطل است(توضیح المسائل امام(ره)، 1380، ص171، مسأله 1165) یقینا نماز او باطل بوده و باید اعاده کند. اما اگر از اقسام دیگربوده مثلا از اقسام 6 گانه(همان، ص172، مسأله 1167) که نباید اعتنا بکند و ایشان هم عملا(در واقع در عمل) اعتنا نکرده است و لذا نیاز به اعاده ندارد یا اگر از اقسام شک های صحیح بوده که در اینجا هم باید گفت با تمام کردن نماز عملا وظیفه مکلف شاک را در نمازهای چهاررکعتی را انجام داده است و وظیفه اش یک رکعت نماز احتیاط و 2 سجده سهو جهت سلام بی جا است و اعاده ای لازم نیست.(همان، ص177، مسأله 1199) به موارد زیر نیز دقت فرمایید: شکیات نماز:{T شکهائی که نماز را باطل می‌کنند هشت تا می‌باشند: 1ـ شک در شماره رکعت‌های نماز دو رکعتی مثل نماز صبح و نماز مسافر، ولی شک در شماره رکعت‌های نماز مستحب دو رکعتی و بعضی از نمازهای احتیاط نماز را باطل نمی‌کند. 2ـ شک در شماره رکعت‌های نماز سه رکعتی. 3ـ آنکه در نماز چهار رکعتی شک کند که یک رکعت خوانده یا بیشتر. 4ـ آنکه در نماز چهار رکعتی پیش ازتمام شدن سجده دوم، شک کند که دو رکعت خوانده یا بیشتر. 5ـ شک بین دو و پنج یا دو بیشتر از پنج. 6ـ شک بین سه و شش یا سه و بیشتر از شش. 7ـ شک در رکعت‌های نماز که نداند چند رکعت خوانده است. 8ـ شک بین چهار و شش یا چهار و بیشتر از شش، چه پیش از تمام شدن سجده دوم باشد یا بعد از آن. V}(ر.ک توضیح المسائل دوازده مرجع, ج1, م1165){V شکهائی که نباید به آنها اعتنا کرد شش قسم است: 1ـ شک در چیزی که محل بجا آوردن آن، گذشته اشت، مثل آنکه در رکوع شک کند که حمد را خوانده یا نه. 2ـ شک بعد از سلام نماز. 3ـ شک بعد از گذشتن وقت نماز. 4ـ شک کثیر الشک یعنی کسی که زیاد شک می‌کند. 5ـ شک امام در شماره رکعت‌های نماز در صورتی که مأموم شماره آنها را بداند و همچنین شک مأموم در صورتی که امام شماره رکعت‌های نماز را بداند. 6ـ شک در نماز مستحبی.V}(ر.ک توضیح المسائل دوازده مرجع, ج1, م1167){V سؤال 3: شک‌هائی که صحیح هستند و حکم بر آنها مترتب می‌شود را لطفاً بیان فرمائید؟ جواب: در 9 صورت اگر در شماره رکعت‌های نماز چهار رکعتی شک کند، باید فکر نماید، پس اگر یقین یا گمان به یک طرف شک پیدا کرد همان طرف را بگیرد و نماز را تمام کند وگرنه به دستورهائی که گفته می‌شود عمل نماید و آن نه صورت از این قرار است: 1ـ آنکه بعد از سر برداشتن از سجده دوم شک کند دو رکعت خوانده یا سه رکعت، که باید بنا بگذارد سه رکعت خوانده و یک رکعت دیگر بخواند و نماز را تمام کند و بعد از نماز یک رکعت نماز احتیاط ایستاده یا دو رکعت نشسته بجا آورد. 2ـ شک بین دو و چهار بعد از سر برداشتن از سجده دوم، که باید بنا بگذارد چهار رکعت خوانده و نماز را تمام کند و بعد از نماز دو رکعت نماز احتیاط ایستاده بخواند. 3ـ شک بین دو و سه و چهار بعد از سر برداشتن از سجده دوم، که باید بنا بر چهار بگذارد و بعد از نماز دو رکعت نماز احتیاط ایستاده و بعد دو رکعت نشسته به جا آورد، ولی اگر بعد از سجده اول یا پیش از سر برداشتن از سجده دوم یکی از این سه شک برایش پیش آید می‌تواند نماز را رها کند و دوباره بخواند. 4ـ شک بین چهار و پنج بعد از سر برداشتن از سجده دوم، که باید بنا بر چهار بگذارد و نماز را تمام کند و بعد از نماز دو سجده سهو به جا آورد ولی اگر بعد از سجده اول یا پیش از سر برداشتن از سجده دوم، این شک برای او پیش آید، بنا بر احتیاط استحبابی به دستوری که گفته شد عمل کند اگر چه نمازش باطل است و باید دوباره بخواند. 5ـ شک بین سه و چهار، که در هر جای نماز باشد، باید بنا بر چهار بگذارد و نماز را تمام کند و بعد از نماز یک رکعت نماز احتیاط ایستاده و یا دو رکعت نشسته به جا آورد. 6ـ شک بین چهار و پنج در حال ایستاده که باید بنشیند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و یک رکعت نماز احتیاط ایستاده و یا دو رکعت نشسته به جا آورد. 7ـ شک بین سه و پنج در حال ایستاده که باید بنشیند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و دو رکعت نماز احتیاط ایستاده به جا آورد. 8ـ شک بین سه و چهار و پنج در حال ایستاده، که باید بنشیند و تشهد بخواند و بعد از سلام نماز دو رکعت نماز احتیاط ایستاده و بعد دو رکعت نشسته به جا آورد. 9ـ شک بین پنج و شش در حال ایستاده که باید بنشیند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و دو سجده سهو به جا آورد. V}(ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره), م 1199){V یا علی علیه السلام موفق ، موید و پیروز و سربلند باشید!