پرسش :
منابع ادله وجوب خمس به شکل کنونی کدام است؟
پاسخ :
شرح پرسش:
بر اساس فتاوی مراجع شیعه هر مسلمان باید خمس دارایی های خود را از درآمد سالیانه به عنوان خمس شرعی بپردازد. می خواستم بدانم در کدامیک از کتب علمای امامیه اعم از علمای متقدمین یا متاخرین حدیثی درباره این شکل از پرداخت خمس وجود دارد؟ در صورت وجود آیا سند آن معتبر است؟
پاسخ :
مکتب اسلام یک مکتب زنده و پویا است که وظیفه اداره جامعه انسانی را برعهده دارد و این مهم به مقدماتی نیاز دارد که از جمله آن تأمین مخارج و هزینه های مالی حکومت اسلامی و کارگزاران اسلام و تأمین نیازمندی های افراد نیازمند در جامعه اسلامی است که اسلام منابع متعددی را برای تأمین این هزینه در نظر گرفته است که از جمله آنها پرداخت خمس و زکات به حاکم اسلامی است.
قرآن مجید در زمینه وجوب خمس می فرماید: "بدانید هر گونه غنیمتى به دست آورید، خمس آن براى خدا، و براى پیامبر، و براى ذى القربى و یتیمان و مسکینان و واماندگان در راه (از آنها) است، ... " [1] نحوه تعلق خمس و کیفیت دریافت و پرداخت و موارد مصرف خمس به صورت مشروح در روایات ما وارد شده است. اکثر این روایات در جلد 9، وسائل الشیعه (کتاب الخمس) آمده است. همچنین همه فقهاء شیعه به پیروی از روایات و با استناد به آنها در مباحث فقهی خود متعرض مباحث متنوع خمس شده و به صورت کاملاً استدلالی تمام مسائل آن را مورد بحث و بررسی دقیق و اسنباط قرار داده اند که خوشبختانه تمامی مباحث و ادله آن در کتب فقهی ما منعکس شده است. برخی این منابع را معرفی می کنیم:
1- شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج1، ص: 162به بعد.
2- المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، ج1، ص: 555 به بعد.
3- مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، ج4، ص: 292 به بعد.
4- مدارک الأحکام فی شرح عبادات شرائع الإسلام، ج5، ص: 357 به بعد.
5- مستند الشیعة فی أحکام الشریعة، ج10، ص: 5 به بعد.
6- جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج16، ص: 2 به بعد.
7- المستند فی شرح العروة الوثقى، ج3، ص: 10 به بعد.
8- موسوعة الإمام الخوئی، ج25، ص: 2 به بعد.
9- وسیلة النجاة (مع حواشی الإمام)، ص: 301
10- منهاج الصالحین (للسید محمد سعید)، ج1، ص: 397 به بعد.
11- الخمس و الأنفال (للفاضل)، ص: 7 به بعد.
لازم به تذکر است که همه این منابع و متون فقهی که ذکر شد به زبان عربی می باشد.
پی نوشت:
[1] انفال ،41وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَیْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی الْقُرْبى وَ الْیَتامى وَ الْمَساکینِ وَ ابْنِ السَّبیلِ … "
منبع: www.islamquest.net
شرح پرسش:
بر اساس فتاوی مراجع شیعه هر مسلمان باید خمس دارایی های خود را از درآمد سالیانه به عنوان خمس شرعی بپردازد. می خواستم بدانم در کدامیک از کتب علمای امامیه اعم از علمای متقدمین یا متاخرین حدیثی درباره این شکل از پرداخت خمس وجود دارد؟ در صورت وجود آیا سند آن معتبر است؟
پاسخ :
مکتب اسلام یک مکتب زنده و پویا است که وظیفه اداره جامعه انسانی را برعهده دارد و این مهم به مقدماتی نیاز دارد که از جمله آن تأمین مخارج و هزینه های مالی حکومت اسلامی و کارگزاران اسلام و تأمین نیازمندی های افراد نیازمند در جامعه اسلامی است که اسلام منابع متعددی را برای تأمین این هزینه در نظر گرفته است که از جمله آنها پرداخت خمس و زکات به حاکم اسلامی است.
قرآن مجید در زمینه وجوب خمس می فرماید: "بدانید هر گونه غنیمتى به دست آورید، خمس آن براى خدا، و براى پیامبر، و براى ذى القربى و یتیمان و مسکینان و واماندگان در راه (از آنها) است، ... " [1] نحوه تعلق خمس و کیفیت دریافت و پرداخت و موارد مصرف خمس به صورت مشروح در روایات ما وارد شده است. اکثر این روایات در جلد 9، وسائل الشیعه (کتاب الخمس) آمده است. همچنین همه فقهاء شیعه به پیروی از روایات و با استناد به آنها در مباحث فقهی خود متعرض مباحث متنوع خمس شده و به صورت کاملاً استدلالی تمام مسائل آن را مورد بحث و بررسی دقیق و اسنباط قرار داده اند که خوشبختانه تمامی مباحث و ادله آن در کتب فقهی ما منعکس شده است. برخی این منابع را معرفی می کنیم:
1- شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج1، ص: 162به بعد.
2- المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، ج1، ص: 555 به بعد.
3- مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، ج4، ص: 292 به بعد.
4- مدارک الأحکام فی شرح عبادات شرائع الإسلام، ج5، ص: 357 به بعد.
5- مستند الشیعة فی أحکام الشریعة، ج10، ص: 5 به بعد.
6- جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج16، ص: 2 به بعد.
7- المستند فی شرح العروة الوثقى، ج3، ص: 10 به بعد.
8- موسوعة الإمام الخوئی، ج25، ص: 2 به بعد.
9- وسیلة النجاة (مع حواشی الإمام)، ص: 301
10- منهاج الصالحین (للسید محمد سعید)، ج1، ص: 397 به بعد.
11- الخمس و الأنفال (للفاضل)، ص: 7 به بعد.
لازم به تذکر است که همه این منابع و متون فقهی که ذکر شد به زبان عربی می باشد.
پی نوشت:
[1] انفال ،41وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَیْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی الْقُرْبى وَ الْیَتامى وَ الْمَساکینِ وَ ابْنِ السَّبیلِ … "
منبع: www.islamquest.net
