پرسش :

كدام يك از تكاليف شرعی در معراج بر پيامبر(ص) واجب شد؟

پاسخ :
از روايات معراج بر مي آيد كه نمازهاي واجب پنج گانه روزانه در سال معراج , يكجا و باهم واجب شده است.(1)
البته از روايات به دست مي آيد كه جبرئيل قبل از بعثت روش وضو گرفتن و نماز خواندن را به حضرت محمد صلي الله عليه و آله ياد داد و آن حضرت پس از چهل سالگي مامور به خواندن نماز شد ولي هنوز اوقات نماز تعيين نشده بود و پيامبر در هر وقتي نماز را به صورت دو ركعتي مي خواند.(2)
يعني همه نمازها قبلا دو ركعتي بوده و بعدا در شب معراج جزئيات آن و تغيير و تحول آنها به پيامبر(ص) اعلام شده و در مدينه رسما با اين جزئيات واجب شده است.(3)
چنانچه برخي گزارش هاي تاريخي(4) و نيز برخي روايات وجود دارد مبني بر اينكه نماز هاي يوميه در شب معراج بر پيامبر واجب شده است. علامه طباطبايي مي فرمايد:
بعضى گفته‏ اند : به طورى كه از اخبار بر مى ‏آيد ،نمازهاى واجب در شب معراج واجب شده، در سوره اسراء فرموده:
أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلى‏ غَسَقِ اللَّيْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ
اما اين سخن درست نيست، براى اينكه آنچه از داستان شب معراج مسلم است، و روايات معراج بر آن دلالت دارد، تنها اين است كه نمازهاى پنجگانه يوميه در آن شب با شكل خاص خود يعنى دو ركعت ،دو ركعت واجب شد، هيچ دلالتى ندارد بر اينكه قبل از آن شب به صورت ديگر تشريع نشده بود، بلكه در بسيارى از آيات سوره‏هاى مكى و از آن جمله سوره‏ هايى كه قبل از سوره اسراء نازل شده، نظير سوره مدثر و مزمل و غير آن دو سخن از نماز كرده، به‏ تعبيرهايى مختلف از آن ياد نموده، هر چند كه كيفيت آن را ذكر نكرده، اما اين قدر هست كه نمازهاى قبل از معراج مشتمل بر مقدارى تلاوت قرآن و نيز مشتمل بر سجده بوده است. (5)

پي نوشتها:
1. وسائل الشيعه ج 3 ص 5 باب 2 , ابواب اعدادالفرائض ؛ تاريخ تحقيقي اسلام ج 1 ص 407 , محمد هادي يوسفي غروي
2. براي مطالعه روايات مربوط به نماز به تاريخ تحقيقي اسلام ج 1 ، ص 318 تا 327 مراجعه كنيد
3. ترجمه الميزان، ج13، ص46)
4. الطبقات ‏الكبرى،ترجمه محمود مهدوى دامغانى‏،ج‏1،ص:199 تهران، ناشر : انتشارات فرهنگ و انديشه، 1374ش
5. ترجمه تفسير الميزان،‏ ج‏20، ص: 551
منبع:سایت انوار طاها