پرسش :
آیا بعد از ظهور حضرت مهدی علیه السلام، باز هم یهود و نصارا وجود دارند؟
پاسخ :
شرح پرسش:
با توجه به آیة 38 سوره حجر: “یوم الوقت المعلوم” چه روزی است؟ اگر روز قیام امام زمان علیه السلام است، مگر بعد از ظهور حضرت، دیگر گنه‌کار یافت نمی‌شود؟ مگر قاتل امام زمان علیه السلام را شیطان گول نمی‌زند؟ آیا بعد از ظهور آن حضرت، باز هم یهود و نصارا وجود دارند؟
پاسخ:
در این که "یوم الوقت المعلوم" چه روزی است، بین مفسران اختلاف نظر وجود دارد، برخی آن را روز نفخ صور اول می‌دانند که تمام موجودات می‌میرند، و آن زمان، آخرین روز تکلیف است که مخالفت و معصیت، قابل تصور است.1
گروهی دیگر با استناد به روایاتی از امامان علیهم السلام، آن روز را زمان رجعت پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله (بازگشت پیامبر به دنیا) می‌دانند، که ابلیس به دست ایشان روی سنگی در بیت المقدس کشته می‌شود.
در روایت دیگری از امام صادق علیه السلام نقل شده است که مراد روزی است که قائم علیه السلام ظهور کند، و درآن روز، موی پیشانی ابلیس را گرفته، گردنش را می‌زند، روز وقت معلوم، آن روز است...
علامه طباطبایی رحمت الله علیه؛ بعد از بیان این سه حدیث می‌فرمایند: "… ممکن است، هر سه روایت را طوری معنی کنیم، که منافاتی بین آنها نباشد، به این بیان که: در روایات وارده از طرق امامان علیهم السلام، غالب آیات مربوط به قیامت، گاهی به روز ظهور حضرت مهدی علیه السلام، گاهی به روز رجعت و گاهی به روز قیامت تفسیر شده است. این سه روز در این که روز ظهور حقایقند، مشترک هستند، هر چند که بُروز حقایق در آنها مختلف و دارای شدت و ضعف می‌باشد؛ بنابراین، حکم قیامت هم بر آن دو روز دیگر جاری است.2
بر اساس این نظر، ابلیس تا نفخ صور اول زنده است و بعد از ظهور امام زمان علیه السلام هم زنده خواهد بود، و به شیطنت خود ادامه می‌دهد، مگر این که انسان‌ها، به بلوغ عقلی و ایمانی رسیده و وساوس او کم‌تر از همیشه اثر کند و بنابر این نظر که پایان مهلت ابلیس، زمان ظهور امام زمان علیه السلام یا رجعت پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله باشد، و به دست ایشان کشته شود، باز هم برای انسان‌ها، زمینة انجام گناه وجود دارد، زیرا با مرگ ابلیس، نفس امّاره و جلوه‌های دنیا، و شهوات نفس و دیگر شیاطین غیر از ابلیس وجود دارند، و انسان که موجودی آزاد و مختار است، حتی در زمان حکومت امام زمان علیه السلام هم که زمینه تشخیص خوب و بد و گمراهی و هدایت به خوبی روشن می‌شود، باز هم می‌تواند با سوء انتخاب خود، به گناه روی آورد، و این‌گونه نیست که انسان‌ها در آن زمان، به طور جبری ایمان آورند و گناه نکنند، و به موجودی بی‌اراده و اختیار تبدیل گردند.
بر اساس آیات قرآن، یهود و نصارا تا روز قیامت وجود دارند:
"وَ مِن‌َ الّذین‌َ قالوا اِنّا نصاری‌َ اَخَذنا میثاقهم… فَأَغرَیْنَا بَیْنَهُم‌ْ العداوَة‌َ وَالْبَغْضَأَ اِلی‌َ یوم القیامة…؛ و از کسانی که گفتند: ما نصارا هستیم، از ایشان پیمان گرفتیم، و بخشی از آن چه را به آن اندرز داده شده بودند، فراموش کردند، و ما هم تا روز قیامت میانشان دشمنی و کینه افکندیم…"3
“وَقَالَت‌ِ الْیَهُودُ یَدُ اللَّه‌ِ مَغْلُولَة‌ٌ…وَأَلْقَیْنَا بَیْنَهُم‌ُ الْعَدَ َوَة‌َ وَالْبَغْضَآءَ إِلَی‌َ یَوْم‌ِ الْقِیَـَمَة…؛ و یهود گفتند: "دست خدا بسته است." … و ما تا روز قیامت میانشان دشمنی و کینه افکندیم."…"4
از این دو آیه، به خوبی فهمیده می‌شود که یهودیان و مسیحیان تا روز قیامت وجود دارند، حتی در زمان ظهور دولت حضرت مهدی علیه السلام و جهان‌گیر شدن آن، باز هم یهود و نصارا وجود خواهند داشت، اما زیر نفوذ و فرمان دولت اسلام، با شرایطی به زندگی خود ادامه می‌دهند.
پی نوشتها:
1. تفسیر نمونه، آیت الله العظمی مکارم شیرازی و دیگران، ج 11، ص 71 و 72، دارالکتب الاسلامیه.
2. تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، ج 12، ص 252 ـ 253؛ بنیاد فکری علمی علامه طباطبایی (رحمت الله علیه).
3. سوره مائده، آیه 14.
4. سوره مائده، آیه 64.
شرح پرسش:
با توجه به آیة 38 سوره حجر: “یوم الوقت المعلوم” چه روزی است؟ اگر روز قیام امام زمان علیه السلام است، مگر بعد از ظهور حضرت، دیگر گنه‌کار یافت نمی‌شود؟ مگر قاتل امام زمان علیه السلام را شیطان گول نمی‌زند؟ آیا بعد از ظهور آن حضرت، باز هم یهود و نصارا وجود دارند؟
پاسخ:
در این که "یوم الوقت المعلوم" چه روزی است، بین مفسران اختلاف نظر وجود دارد، برخی آن را روز نفخ صور اول می‌دانند که تمام موجودات می‌میرند، و آن زمان، آخرین روز تکلیف است که مخالفت و معصیت، قابل تصور است.1
گروهی دیگر با استناد به روایاتی از امامان علیهم السلام، آن روز را زمان رجعت پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله (بازگشت پیامبر به دنیا) می‌دانند، که ابلیس به دست ایشان روی سنگی در بیت المقدس کشته می‌شود.
در روایت دیگری از امام صادق علیه السلام نقل شده است که مراد روزی است که قائم علیه السلام ظهور کند، و درآن روز، موی پیشانی ابلیس را گرفته، گردنش را می‌زند، روز وقت معلوم، آن روز است...
علامه طباطبایی رحمت الله علیه؛ بعد از بیان این سه حدیث می‌فرمایند: "… ممکن است، هر سه روایت را طوری معنی کنیم، که منافاتی بین آنها نباشد، به این بیان که: در روایات وارده از طرق امامان علیهم السلام، غالب آیات مربوط به قیامت، گاهی به روز ظهور حضرت مهدی علیه السلام، گاهی به روز رجعت و گاهی به روز قیامت تفسیر شده است. این سه روز در این که روز ظهور حقایقند، مشترک هستند، هر چند که بُروز حقایق در آنها مختلف و دارای شدت و ضعف می‌باشد؛ بنابراین، حکم قیامت هم بر آن دو روز دیگر جاری است.2
بر اساس این نظر، ابلیس تا نفخ صور اول زنده است و بعد از ظهور امام زمان علیه السلام هم زنده خواهد بود، و به شیطنت خود ادامه می‌دهد، مگر این که انسان‌ها، به بلوغ عقلی و ایمانی رسیده و وساوس او کم‌تر از همیشه اثر کند و بنابر این نظر که پایان مهلت ابلیس، زمان ظهور امام زمان علیه السلام یا رجعت پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله باشد، و به دست ایشان کشته شود، باز هم برای انسان‌ها، زمینة انجام گناه وجود دارد، زیرا با مرگ ابلیس، نفس امّاره و جلوه‌های دنیا، و شهوات نفس و دیگر شیاطین غیر از ابلیس وجود دارند، و انسان که موجودی آزاد و مختار است، حتی در زمان حکومت امام زمان علیه السلام هم که زمینه تشخیص خوب و بد و گمراهی و هدایت به خوبی روشن می‌شود، باز هم می‌تواند با سوء انتخاب خود، به گناه روی آورد، و این‌گونه نیست که انسان‌ها در آن زمان، به طور جبری ایمان آورند و گناه نکنند، و به موجودی بی‌اراده و اختیار تبدیل گردند.
بر اساس آیات قرآن، یهود و نصارا تا روز قیامت وجود دارند:
"وَ مِن‌َ الّذین‌َ قالوا اِنّا نصاری‌َ اَخَذنا میثاقهم… فَأَغرَیْنَا بَیْنَهُم‌ْ العداوَة‌َ وَالْبَغْضَأَ اِلی‌َ یوم القیامة…؛ و از کسانی که گفتند: ما نصارا هستیم، از ایشان پیمان گرفتیم، و بخشی از آن چه را به آن اندرز داده شده بودند، فراموش کردند، و ما هم تا روز قیامت میانشان دشمنی و کینه افکندیم…"3
“وَقَالَت‌ِ الْیَهُودُ یَدُ اللَّه‌ِ مَغْلُولَة‌ٌ…وَأَلْقَیْنَا بَیْنَهُم‌ُ الْعَدَ َوَة‌َ وَالْبَغْضَآءَ إِلَی‌َ یَوْم‌ِ الْقِیَـَمَة…؛ و یهود گفتند: "دست خدا بسته است." … و ما تا روز قیامت میانشان دشمنی و کینه افکندیم."…"4
از این دو آیه، به خوبی فهمیده می‌شود که یهودیان و مسیحیان تا روز قیامت وجود دارند، حتی در زمان ظهور دولت حضرت مهدی علیه السلام و جهان‌گیر شدن آن، باز هم یهود و نصارا وجود خواهند داشت، اما زیر نفوذ و فرمان دولت اسلام، با شرایطی به زندگی خود ادامه می‌دهند.
پی نوشتها:
1. تفسیر نمونه، آیت الله العظمی مکارم شیرازی و دیگران، ج 11، ص 71 و 72، دارالکتب الاسلامیه.
2. تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، ج 12، ص 252 ـ 253؛ بنیاد فکری علمی علامه طباطبایی (رحمت الله علیه).
3. سوره مائده، آیه 14.
4. سوره مائده، آیه 64.
