پرسش :
من دختری هستم دانشجو و عضو خانواده‌ای مذهبی حدود دوماه پیش یكی از استادهای دانشگاهمان از من خواستگاری كرد ایشان چهل و شش سال سن دارند و از همسر سابق‌شان جدا شده اند من تمام شرایط ایشان را پذیرفته ام و دوستشان دارم ولی جرأت در میان گذاشتن این مسئله با خانواده را ندارم چون احتمال می‌دهم دركم نكنند حالا از شما خواهش می‌كنم كمكم كنید و راهی جلوی پایم بگذارید در ضمن من برای آشنایی بیشتر با ایشان از طریق تلفن در ارتباطم و همین باعث كمی عذاب وجدان شده چون تجربه انجام كار بی‌اجازه را ندارم.
پاسخ :
ازدواج یکی از مهم ترین اتفاقات زندگی هر شخصی است که اگر با دقت و با اصول درست انجام شود می‌تواند نیازهای عاطفی و جسمی افراد را برآورده نماید و اگر بدون دقت و تحقیق و از روی هوا و هوس و صرفا برای رسیدن به خواستۀ فعلی دل باشد؛ نه تنها نیازهای فوق برآورده نمی‌شود، بلکه فرد و خانواده اش را با بسیاری از مشکلات روحی و روانی در گیر می‌سازد.
ازدواج موفق شرایطی دارد. چنانچه تا حد ممکن شرایط آن فراهم باشد، انشاءالله زندگی خوبی آغاز خواهد شد، در غیر این صورت ممکن است مدتی پس از شروع زندگی، مشکلات یکی یکی نمایان شوند.
چون شما تصمیم بر ازدواج دارید، مطالعه کتب زیادی که در این زمینه نوشته شده اند را به شما توصیه می‌کنم. در اینجا مجالی برای مطرح کردن همۀ آن شرایط نیست ولی برخی از نکات مهمی که در ارتباط با شرایط پیش آمده برای جنابعالی است مطرح می‌کنم.
یکی از ملاک‌های بسیار مهم در ازدواج موفق، هم کفو بودن است. هم کفوی، یعنی هم طرازی و هم شأنی. یکی از جنبه‌های هم طرازی، تناسب سنی بین زوجین است. اختلاف سنی معقول بین زن و مرد حدود 2-7 سال است[1]. چنانچه این مورد نادیده گرفته شود و یا به خاطر مسائل احساسی به آن توجه نگردد، می‌تواند مشکلات زیادی را فراهم نماید از جمله:
عدم تفاهم و درک متقابل: مردی که 24 سال بزرگتر از شماست، طبیعی است كه از تجارب بیشتری برخوردار است. بنابراین ممکن است این مساله زمینه‌ای فراهم كند كه ایشان اگر چه به طور ناخودآگاه ارزش لازم را به نظرهای فرد كوچك‌تر(همسر خود) ندهد یا ممکن است شما بیش از اندازه احساس كوچكی کنید و بالاخره از اداره زندگی درمانده شوید. تفاوت سنی در سنین پائین تر مشکلات بیشتری ایجاد می‌کند تا در سنین بالاتر[2]. به طور مثال ازدواج خانم 24 ساله با مرد 46 ساله مشکلات بیشتری ایجاد می‌کند تا ازدواج خانم40 ساله با مرد62 ساله زیرا یک زن 40 ساله تجربیات مشترک بیشتری با یک مرد 62 ساله دارد تا یک دختر 24 ساله با مرد 46 ساله.
عدم ارضای مناسب غرایز جنسی: یكی از اهداف ازدواج، ارضای غرایز است و این خود می‌تواند عامل موثری در تداوم زندگی خانوادگی باشد. اما در سنین بالا، فرد از لحاظ غریزه جنسی افول می‌کند؛ به نحوی كه زوجین نمی‌توانند موجبات رضایت یكدیگر را در روابط زناشویی به نحو مطلوب تامین کنند و همین امر ممكن است موجبات نارضایتی را فراهم آورده، محیط خانواده را متشنج كند. این مساله در موارد چشمگیری به بروز افسردگی در زنان جوان می‌انجامد و در برخی از زنانی كه خویشتن‌دار و باتقوا نباشند، گرایش به انحرافات و لغزش‌ها دیده می‌شود[3]. وقتی كه فاصله سنی بین زن و شوهر زیاد باشد، هریك در دوره‌ای از زندگانی به سر می‌برند که از لحاظ میل جنسی با هم متفاوت هستند. تمایلات جنسی مرد 46 ساله که در سن میانسالی است با تمایلات خانم 24 ساله بسیار متفاوت است. این مسئله در زندگی بسیار جدی است.
پیدا شدن سوءظن: گاهی وجود فاصله‌های سنی زیاد باعث می‌شود سوءظن‌هایی ایجاد شود که در اثر احساس برتری همسر در جنبه زیبایی و طراوت جوانی می‌باشد.
امر و نهی به همسر: در چنین خانواده‌هایی فرد بزرگتر به دلیل داشتن تجربه، خود را ملزم می‌داند كه مدام به همسر خود امر و نهی كند؛ امر و نهی بیش از حدی كه، همیشه مبتنی بر حق نیست، بلكه سلیقه نیز در آن سخت مداخله می‌كند تا موجبات ناراحتی همسر را فراهم آورد.[4] فرد بزرگتر احساس می‌كند كه باید فرد كوچك‌تر را تربیت كند و حال آنكه او انتظار دارد كه با همسر زندگی كند، نه آنكه همسر وی نقش پدر و مادر را بر عهده گرفته و قصد تربیت او را داشته باشد.
افزایش طلاق: معضل دیگری كه گاه در خانواده‌هایی كه تفاوت سنی زوجین زیاد است دیده می‌شود، مساله عدم تحمل یكدیگر و وقوع طلاق است. تحقیقاتی که روی 2 هزار و 167 پرونده طلاق انجام شده، حاکی از آن است که یکی از مهمترین دلایل طلاق در میان زوجین، همین تفاوت‌های سنی است. [5]
احساس حقارت: وقتی از همسر خود خیلی کوچک تر هستید، به او بعنوان یک الگو و آموزگار نگاه می‌کنید و در مقابل او احساس حقارت و ضعف می‌کنید[6]. وقتی همسرتان از شما خیلی بزرگتر است، طبیعی است که موفق تر، با تجربه تر، و در تصمیم گیری‌ها با ثبات تر است. به طوری که نا خودآگاه احساس می‌کنید او از شما بهتر است. رابطه فعلی شما که رابطه استاد و شاگردی هست و ممکن است این رابطه در طول زندگی باقی بماند.
مورد دیگری که دقت نظر شما و خانواده تان را می‌طلبد، ازدواج ناموفق قبلی ایشان است. هرچند ممکن است ایشان در این جدائی مقصر اصلی نباشد، ولی موضوع، نیاز به بررسی و تحقیق دارد. که نتیجه هر چه باشد، مسلّم است که بخاطر تجربۀ یک زندگی دیگر، قطعا از شما پخته تر است. این مورد را به اختلاف سنی زیادتان اضافه کنید و بعد خود را در زندگی با چنین شخصی تصور نمائید.
نقض اخلاق حرفه ای: از نظر بسیاری از محققین و اندیشمندان کوچک‌ترین حرکت یک استاد آکادمیک به طرف دانشجو برای برقراری رابطۀ عاشقانه، نقض آشکار اخلاق حرفه ای است. استادی که نمره و سرنوشت شما در دست اوست، هرگونه پیشنهادی که به شما بدهد، شما را دچار مشغله فکری و اضطراب می‌کند.
برخی اساتید به‌خاطر جایگاه علمی و اخلاق و رفتار خاص‌شان در کلاس، محبوبیتی بین دانشجویان پیدا می‌کنند. این محبت بین استاد و شاگرد را با تفاهم اخلاق و رفتار در زندگی شخصی اشتباه نگیرید. بسیاری از افراد علی‌رغم داشتن ضعف‌های رفتاری و اخلاقی در روابط خانوادگی، در محیط کار و در بین دوستان، رفتار بسیار مطلوبی دارند که نمی‌توان با برخوردهایی محیط کار، رفتار او را در زندگی شخصی پیش‌بینی کرد. مهربانی‌ها و انعطاف رفتاری فعلی ایشان را ملاک رفتار در زندگی مشترک آینده قرار ندهید.
معایب رابطۀ پنهانی: تماس تلفنی و برقراری رابطۀ اینچنینی با شخصی که هنوز جنبه‌های مختلف زندگی با او را در نظر نگرفته اید و شاید به خاطر رابطه محبت استاد و شاگردی همه چیز را پذیرفته اید، فقط شما را وابسته‌تر، و چشم و گوشت‌ان را نسبت به حقایق بسته تر می‌کند. به خصوص اگر ایشان به خاطر تجربه بیشترشان و آشنایی با روحیه خانم‌ها، توانسته باشد با کلمات بازی کند و محبت شما را جلب نماید. یکی از دلایل رابطه پنهانی و بدون اطلاع والدین، این است که تا حدودی می‌دانیم مخالفت می‌کنند و برخی دلایل مخالفت نیز روشن است. بهتر نیست قبل از اینکه یک تنه تصمیم بگیرید و بعد بخواهید جلوی خانواده بایستید و آنها را راضی کنید، ابتدا موضوع را با آنها مطرح کنید و دلایل موافقت یا مخالفت شان را بدانید و روی آنها فکر کنید.
مسئلۀ ازدواج، رقم خوردن سرنوشت شماست. رابطۀ استاد و شاگردی و تمام عواقب تحصیلی‌اش را کنار بگذارید و به آینده تان فکر کنید. مشکلات احتمالی را که در بالا برخی از آنها را مطرح کردیم، پیش بینی کنید و بعد فکر کنید، آیا شما لایق شرایط بهتری نیستید؟ آیا خواستگارانی که تناسب بیشتری با شما داشته باشند، نخواهید داشت؟
اگر از همه این حرف‌ها بگذریم توجه به این نکته ضروری است که هنوز ابهامات زیاد دیگری در این ازدواج نهفته است که قبل از هر اقدامی باید تکلیف همه آنها مشخص شود. علت اصلی طلاق فرد مورد نظر و سهمی که وی در این ازدواج ناموفق داشته است، وجود فرزندان احتمالی ایشان و نگاه آنها به این ازدواج و... از جمله اموری است که باید به درستی واکاوی شود. تجربه زندگی زناشویی و مقایسه‌هایی که وی شما را با همسر اولش خواهد داشت، می‌تواند زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهد.
به هر حال، در این رابطه توصیه می‌شود به دور از احساسات زودگذر تصمیم بگیرید. برای این منظور باز هم شما را به مطالعه بیشتر و استفاده حضوری از تجربیات مشاوران ازدواج و خانواده دعوت می‌کنم.
این را هم بدانید، ادامه ارتباط شما با ایشان، ثمره‌ای جز تشدید وابستگی شما به ایشان و بالعکس ندارد و تشدید وابستگی هم توان هرگونه تصمیم‌گیری درست را به مخاطره می‌اندازد؛ پس بکوشید از ارتباط با ایشان بپرهیزید و سعی کنید با وی روبرو نگردد و به تماس‌های وی پاسخ ندهید تا به تدریج وابستگی عاطفی و روانی‌تان کاهش یابد و بتوانید با خردورزی و تعقل در یک فضای منطقی و عاری از احساسات خام و زودگذر در مورد مهمترین سرنوشت زندگی‌تان تصمیم بگیرید.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1.دهنوی، حسین، گلبرگ زندگی، قم: خادم الرضا، 1387.
2.کاویان پور، احمد، ازدواج و زندگی موفق، تهران: نوین، 1388.
3.میرمحمدصادقی، مهدی، ازدواج، اصفهان: پیغام دانش، 1389.
پی نوشت ها:
[1]- فرمهینی فراهانی، محسن، مقاله«فاصله سنی مناسب در ازدواج»، نشریه سلامت، 1389.
[2]- میرمحمد صادقی، مهدی، ازدواج، 1389، اصفهان: پیغام دانش، ص141.
[3]- فرمهینی فراهانی، محسن، مقاله «فاصله سنی مناسب در ازدواج»، نشریه سلامت، 1389.
[4]- همان
[5]- همان
[6]- میرمحمد صادقی، مهدی، ازدواج، 1389، اصفهان: پیغام دانش، ص142.
منبع: اندیشه قم
ازدواج یکی از مهم ترین اتفاقات زندگی هر شخصی است که اگر با دقت و با اصول درست انجام شود می‌تواند نیازهای عاطفی و جسمی افراد را برآورده نماید و اگر بدون دقت و تحقیق و از روی هوا و هوس و صرفا برای رسیدن به خواستۀ فعلی دل باشد؛ نه تنها نیازهای فوق برآورده نمی‌شود، بلکه فرد و خانواده اش را با بسیاری از مشکلات روحی و روانی در گیر می‌سازد.
ازدواج موفق شرایطی دارد. چنانچه تا حد ممکن شرایط آن فراهم باشد، انشاءالله زندگی خوبی آغاز خواهد شد، در غیر این صورت ممکن است مدتی پس از شروع زندگی، مشکلات یکی یکی نمایان شوند.
چون شما تصمیم بر ازدواج دارید، مطالعه کتب زیادی که در این زمینه نوشته شده اند را به شما توصیه می‌کنم. در اینجا مجالی برای مطرح کردن همۀ آن شرایط نیست ولی برخی از نکات مهمی که در ارتباط با شرایط پیش آمده برای جنابعالی است مطرح می‌کنم.
یکی از ملاک‌های بسیار مهم در ازدواج موفق، هم کفو بودن است. هم کفوی، یعنی هم طرازی و هم شأنی. یکی از جنبه‌های هم طرازی، تناسب سنی بین زوجین است. اختلاف سنی معقول بین زن و مرد حدود 2-7 سال است[1]. چنانچه این مورد نادیده گرفته شود و یا به خاطر مسائل احساسی به آن توجه نگردد، می‌تواند مشکلات زیادی را فراهم نماید از جمله:
عدم تفاهم و درک متقابل: مردی که 24 سال بزرگتر از شماست، طبیعی است كه از تجارب بیشتری برخوردار است. بنابراین ممکن است این مساله زمینه‌ای فراهم كند كه ایشان اگر چه به طور ناخودآگاه ارزش لازم را به نظرهای فرد كوچك‌تر(همسر خود) ندهد یا ممکن است شما بیش از اندازه احساس كوچكی کنید و بالاخره از اداره زندگی درمانده شوید. تفاوت سنی در سنین پائین تر مشکلات بیشتری ایجاد می‌کند تا در سنین بالاتر[2]. به طور مثال ازدواج خانم 24 ساله با مرد 46 ساله مشکلات بیشتری ایجاد می‌کند تا ازدواج خانم40 ساله با مرد62 ساله زیرا یک زن 40 ساله تجربیات مشترک بیشتری با یک مرد 62 ساله دارد تا یک دختر 24 ساله با مرد 46 ساله.
عدم ارضای مناسب غرایز جنسی: یكی از اهداف ازدواج، ارضای غرایز است و این خود می‌تواند عامل موثری در تداوم زندگی خانوادگی باشد. اما در سنین بالا، فرد از لحاظ غریزه جنسی افول می‌کند؛ به نحوی كه زوجین نمی‌توانند موجبات رضایت یكدیگر را در روابط زناشویی به نحو مطلوب تامین کنند و همین امر ممكن است موجبات نارضایتی را فراهم آورده، محیط خانواده را متشنج كند. این مساله در موارد چشمگیری به بروز افسردگی در زنان جوان می‌انجامد و در برخی از زنانی كه خویشتن‌دار و باتقوا نباشند، گرایش به انحرافات و لغزش‌ها دیده می‌شود[3]. وقتی كه فاصله سنی بین زن و شوهر زیاد باشد، هریك در دوره‌ای از زندگانی به سر می‌برند که از لحاظ میل جنسی با هم متفاوت هستند. تمایلات جنسی مرد 46 ساله که در سن میانسالی است با تمایلات خانم 24 ساله بسیار متفاوت است. این مسئله در زندگی بسیار جدی است.
پیدا شدن سوءظن: گاهی وجود فاصله‌های سنی زیاد باعث می‌شود سوءظن‌هایی ایجاد شود که در اثر احساس برتری همسر در جنبه زیبایی و طراوت جوانی می‌باشد.
امر و نهی به همسر: در چنین خانواده‌هایی فرد بزرگتر به دلیل داشتن تجربه، خود را ملزم می‌داند كه مدام به همسر خود امر و نهی كند؛ امر و نهی بیش از حدی كه، همیشه مبتنی بر حق نیست، بلكه سلیقه نیز در آن سخت مداخله می‌كند تا موجبات ناراحتی همسر را فراهم آورد.[4] فرد بزرگتر احساس می‌كند كه باید فرد كوچك‌تر را تربیت كند و حال آنكه او انتظار دارد كه با همسر زندگی كند، نه آنكه همسر وی نقش پدر و مادر را بر عهده گرفته و قصد تربیت او را داشته باشد.
افزایش طلاق: معضل دیگری كه گاه در خانواده‌هایی كه تفاوت سنی زوجین زیاد است دیده می‌شود، مساله عدم تحمل یكدیگر و وقوع طلاق است. تحقیقاتی که روی 2 هزار و 167 پرونده طلاق انجام شده، حاکی از آن است که یکی از مهمترین دلایل طلاق در میان زوجین، همین تفاوت‌های سنی است. [5]
احساس حقارت: وقتی از همسر خود خیلی کوچک تر هستید، به او بعنوان یک الگو و آموزگار نگاه می‌کنید و در مقابل او احساس حقارت و ضعف می‌کنید[6]. وقتی همسرتان از شما خیلی بزرگتر است، طبیعی است که موفق تر، با تجربه تر، و در تصمیم گیری‌ها با ثبات تر است. به طوری که نا خودآگاه احساس می‌کنید او از شما بهتر است. رابطه فعلی شما که رابطه استاد و شاگردی هست و ممکن است این رابطه در طول زندگی باقی بماند.
مورد دیگری که دقت نظر شما و خانواده تان را می‌طلبد، ازدواج ناموفق قبلی ایشان است. هرچند ممکن است ایشان در این جدائی مقصر اصلی نباشد، ولی موضوع، نیاز به بررسی و تحقیق دارد. که نتیجه هر چه باشد، مسلّم است که بخاطر تجربۀ یک زندگی دیگر، قطعا از شما پخته تر است. این مورد را به اختلاف سنی زیادتان اضافه کنید و بعد خود را در زندگی با چنین شخصی تصور نمائید.
نقض اخلاق حرفه ای: از نظر بسیاری از محققین و اندیشمندان کوچک‌ترین حرکت یک استاد آکادمیک به طرف دانشجو برای برقراری رابطۀ عاشقانه، نقض آشکار اخلاق حرفه ای است. استادی که نمره و سرنوشت شما در دست اوست، هرگونه پیشنهادی که به شما بدهد، شما را دچار مشغله فکری و اضطراب می‌کند.
برخی اساتید به‌خاطر جایگاه علمی و اخلاق و رفتار خاص‌شان در کلاس، محبوبیتی بین دانشجویان پیدا می‌کنند. این محبت بین استاد و شاگرد را با تفاهم اخلاق و رفتار در زندگی شخصی اشتباه نگیرید. بسیاری از افراد علی‌رغم داشتن ضعف‌های رفتاری و اخلاقی در روابط خانوادگی، در محیط کار و در بین دوستان، رفتار بسیار مطلوبی دارند که نمی‌توان با برخوردهایی محیط کار، رفتار او را در زندگی شخصی پیش‌بینی کرد. مهربانی‌ها و انعطاف رفتاری فعلی ایشان را ملاک رفتار در زندگی مشترک آینده قرار ندهید.
معایب رابطۀ پنهانی: تماس تلفنی و برقراری رابطۀ اینچنینی با شخصی که هنوز جنبه‌های مختلف زندگی با او را در نظر نگرفته اید و شاید به خاطر رابطه محبت استاد و شاگردی همه چیز را پذیرفته اید، فقط شما را وابسته‌تر، و چشم و گوشت‌ان را نسبت به حقایق بسته تر می‌کند. به خصوص اگر ایشان به خاطر تجربه بیشترشان و آشنایی با روحیه خانم‌ها، توانسته باشد با کلمات بازی کند و محبت شما را جلب نماید. یکی از دلایل رابطه پنهانی و بدون اطلاع والدین، این است که تا حدودی می‌دانیم مخالفت می‌کنند و برخی دلایل مخالفت نیز روشن است. بهتر نیست قبل از اینکه یک تنه تصمیم بگیرید و بعد بخواهید جلوی خانواده بایستید و آنها را راضی کنید، ابتدا موضوع را با آنها مطرح کنید و دلایل موافقت یا مخالفت شان را بدانید و روی آنها فکر کنید.
مسئلۀ ازدواج، رقم خوردن سرنوشت شماست. رابطۀ استاد و شاگردی و تمام عواقب تحصیلی‌اش را کنار بگذارید و به آینده تان فکر کنید. مشکلات احتمالی را که در بالا برخی از آنها را مطرح کردیم، پیش بینی کنید و بعد فکر کنید، آیا شما لایق شرایط بهتری نیستید؟ آیا خواستگارانی که تناسب بیشتری با شما داشته باشند، نخواهید داشت؟
اگر از همه این حرف‌ها بگذریم توجه به این نکته ضروری است که هنوز ابهامات زیاد دیگری در این ازدواج نهفته است که قبل از هر اقدامی باید تکلیف همه آنها مشخص شود. علت اصلی طلاق فرد مورد نظر و سهمی که وی در این ازدواج ناموفق داشته است، وجود فرزندان احتمالی ایشان و نگاه آنها به این ازدواج و... از جمله اموری است که باید به درستی واکاوی شود. تجربه زندگی زناشویی و مقایسه‌هایی که وی شما را با همسر اولش خواهد داشت، می‌تواند زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهد.
به هر حال، در این رابطه توصیه می‌شود به دور از احساسات زودگذر تصمیم بگیرید. برای این منظور باز هم شما را به مطالعه بیشتر و استفاده حضوری از تجربیات مشاوران ازدواج و خانواده دعوت می‌کنم.
این را هم بدانید، ادامه ارتباط شما با ایشان، ثمره‌ای جز تشدید وابستگی شما به ایشان و بالعکس ندارد و تشدید وابستگی هم توان هرگونه تصمیم‌گیری درست را به مخاطره می‌اندازد؛ پس بکوشید از ارتباط با ایشان بپرهیزید و سعی کنید با وی روبرو نگردد و به تماس‌های وی پاسخ ندهید تا به تدریج وابستگی عاطفی و روانی‌تان کاهش یابد و بتوانید با خردورزی و تعقل در یک فضای منطقی و عاری از احساسات خام و زودگذر در مورد مهمترین سرنوشت زندگی‌تان تصمیم بگیرید.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1.دهنوی، حسین، گلبرگ زندگی، قم: خادم الرضا، 1387.
2.کاویان پور، احمد، ازدواج و زندگی موفق، تهران: نوین، 1388.
3.میرمحمدصادقی، مهدی، ازدواج، اصفهان: پیغام دانش، 1389.
پی نوشت ها:
[1]- فرمهینی فراهانی، محسن، مقاله«فاصله سنی مناسب در ازدواج»، نشریه سلامت، 1389.
[2]- میرمحمد صادقی، مهدی، ازدواج، 1389، اصفهان: پیغام دانش، ص141.
[3]- فرمهینی فراهانی، محسن، مقاله «فاصله سنی مناسب در ازدواج»، نشریه سلامت، 1389.
[4]- همان
[5]- همان
[6]- میرمحمد صادقی، مهدی، ازدواج، 1389، اصفهان: پیغام دانش، ص142.
منبع: اندیشه قم
