پرسش :
شخصي را به اجبار مورد تجاوز قرار ميدهند، آيا موقع ازدواج بايد اين مسئله را به خواستگار خود بگويد يا خير؟
پاسخ :
يکي از مهمترين و سرنوشت سازترين رويدادهاي زندگي، ازدواج و تشکيل خانواده است، که بايد بر پايه صداقت و پاکي زوجين بنا نهاده شود. بي ترديد هر يک از پسر و دختر ميخواهند با فردي که از سلامت جسمي و روحي برخوردار و صفات و کمالات برتر جسمي و رواني را نيز دارد، ازدواج کنند. از اين رو هر يک از آنها قبل از ازدواج کمال دقت را به کار ميبرد تا طرف مقابل از ويژگيهاي ذکر شده برخوردار باشد؛ و در اين صورت است که پايه هاي ازدواج مستحکم تر ميشود.
در فقه اسلامي، دو دسته صفات (صفات اصلي و صفات کمال دختر و پسر) براي ازدواج تعيين شده است. «صفات اصلي» مثل ديوانه نبودن و... صفاتي هستند که موقع ازدواج هر يک از دختر و پسر بايد از وجود آنها به همديگر اطلاع دهند و در صورتي که سکوت کردند و عيبهاي خود را به ديگري تفهيم نکردند، حکم تدليس و فريبکاري دارد که اگر هر يک از آنها بعد از عقد ازدواج از آن عيب باخبر شدند، حق خيار فسخ و به هم زدن عقد را دارند؛ که براي مطالعه بيشتر در اين زمينه بايد به کتابهاي فقهي و توضيح المسائل مراجعه کنید.
«صفات کمال» مثل شرافت، زيبايي و بکارت آن دسته صفاتي هستند که وجود آنها براي ازدواج بهتر است و از کمالات دختر و پسر محسوب ميشوند. هر چند روشن ساختن اينگونه صفات براي طرفين موجب پايداري و ثبات ازدواج در آينده خواهد شد؛ اما از نظر فقهي وجوب شرعي ندارد که دختر يا والدينش از نبود بکارت به پسر خبر دهند و اگر آنها سکوت کردند، حتي به اعتقاد پسر که دختر سالم است، حکم تدليس و فريبکاري را ندارد و پسر پس از اطلاع، حق فسخ و به هم زدن عقد ازدواج را ندارد. بله در شرايطي اين حق ثابت ميشود که عبارتند از: 1- در ضمن عقد، باکره بودن شرط شده باشد؛ 2- در ضمن اجراي صيغه عقد، دختر با صفت بکارت توصيف شده باشد؛ 3- در هنگام خواستگاري و در گفتگوها واقع شود و دختر و وليّ او سکوت کنند و حرفي از عدم بکارت نزنند. در اين سه صورت اگر کشف خلاف شد، زوج حق فسخ دارد. در غير اين سه صورت اگر کشف خلاف شد، زوج حق فسخ ندارد، هر چند که در عرف باکره نبودن عيب محسوب شود يا زوج گمان و حتي اعتقاد به باکره بودن داشته باشد».[1]
بررسي تربيتي ـ روانشناسي مسأله
دختري که مورد تجاوز قرار ميگيرد و پرده بکارت خود را از دست ميدهد، ممکن است ضربه روحي شدیدی بخورد که از ياد بردنش براي او خيلي دشوار است. وي نه تنها از اين جهت در اضطراب است ولي اضطراب ديگري نيز گريبانگير او است که حال چگونه ازدواج کند، اگر خواستگارانش از اين اتفاق بويي ببرند به سراغش نخواهند آمد؛ از اين رو چارهاي جز پنهان کاري ندارد.
چنين دختراني نبايد از زندگي مأيوس و نااميد شوند، چرا که اين اتفاق به اختيار آنها نبوده و ان شاء الله، خداوند گشايشي روي آنها باز خواهد کرد و با امدادهاي غيبي خويش مشکل آنها را برطرف خواهد کرد. در برخي مناطق زياد جستجو نميکنند که دختر باکره است و به چنين چيزهايي زياد اهميت نميدهند، پس در اين مناطق به راحتي ميتواند موضوع را پنهان کند و ازدواج کند. اما مشکل در مناطق ديگر است که اهميت زيادي به بکارت دختر ميدهند و حتي موقع عروسي مواظب اين مسئله هستند، در اين موقع پنهان کاري خيلي دشوار است ولي ميشود با نهايت درايت و احتياط لازم اقداماتي کرد .
در برخي مواقع چنين دختراني بايد مسئله را با مادران خود در ميان بگذارند تا آنها به فکر چاره باشند، مثلا از محل خود به محل ديگري بروند. همچنين در برخي مواقع که خواستگار اين دختر به او علاقمند است و واقعا عاشق او ست، ميتوان با درايت و احتياط کامل به گونهاي مسئله را به او خبر داد تا مشکلي پيش نيايد.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1.علوی، محمدتقی و محمدحسین قدیری، مشاوره زیر گنبد فیروزهای (استفتائات فقهي در حوزه مشاوره و روان درماني)، مرکز مشاوره مؤسسه امام خمینی، قم: 1392. مظاهری، علی اکبر، جوانان و انتخاب همسر، قم: پارسیان، 1390.
2.بنیهاشمی خمینی و احسان اصولی، توضیح المسائل مراجع: مطابق با فتاوای دوازده نفر از مراجع معظم تقلید، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۷۸.
پی نوشت ها:
[1] . فاضل لنکراني(ره)، جامع المسائل، قم، 1377، ج 1، س 1538، ص 433؛ ر.ک: امام خميني ره، تحرير الوسيله، نجف اشرف، الاداب، چاپ دوم دوم،1390 م، باب القول في العيوب الموجبه لخيار الفسخ و التدليس، مسئله 14، ص 296.
منبع: اندیشه قم
يکي از مهمترين و سرنوشت سازترين رويدادهاي زندگي، ازدواج و تشکيل خانواده است، که بايد بر پايه صداقت و پاکي زوجين بنا نهاده شود. بي ترديد هر يک از پسر و دختر ميخواهند با فردي که از سلامت جسمي و روحي برخوردار و صفات و کمالات برتر جسمي و رواني را نيز دارد، ازدواج کنند. از اين رو هر يک از آنها قبل از ازدواج کمال دقت را به کار ميبرد تا طرف مقابل از ويژگيهاي ذکر شده برخوردار باشد؛ و در اين صورت است که پايه هاي ازدواج مستحکم تر ميشود.
در فقه اسلامي، دو دسته صفات (صفات اصلي و صفات کمال دختر و پسر) براي ازدواج تعيين شده است. «صفات اصلي» مثل ديوانه نبودن و... صفاتي هستند که موقع ازدواج هر يک از دختر و پسر بايد از وجود آنها به همديگر اطلاع دهند و در صورتي که سکوت کردند و عيبهاي خود را به ديگري تفهيم نکردند، حکم تدليس و فريبکاري دارد که اگر هر يک از آنها بعد از عقد ازدواج از آن عيب باخبر شدند، حق خيار فسخ و به هم زدن عقد را دارند؛ که براي مطالعه بيشتر در اين زمينه بايد به کتابهاي فقهي و توضيح المسائل مراجعه کنید.
«صفات کمال» مثل شرافت، زيبايي و بکارت آن دسته صفاتي هستند که وجود آنها براي ازدواج بهتر است و از کمالات دختر و پسر محسوب ميشوند. هر چند روشن ساختن اينگونه صفات براي طرفين موجب پايداري و ثبات ازدواج در آينده خواهد شد؛ اما از نظر فقهي وجوب شرعي ندارد که دختر يا والدينش از نبود بکارت به پسر خبر دهند و اگر آنها سکوت کردند، حتي به اعتقاد پسر که دختر سالم است، حکم تدليس و فريبکاري را ندارد و پسر پس از اطلاع، حق فسخ و به هم زدن عقد ازدواج را ندارد. بله در شرايطي اين حق ثابت ميشود که عبارتند از: 1- در ضمن عقد، باکره بودن شرط شده باشد؛ 2- در ضمن اجراي صيغه عقد، دختر با صفت بکارت توصيف شده باشد؛ 3- در هنگام خواستگاري و در گفتگوها واقع شود و دختر و وليّ او سکوت کنند و حرفي از عدم بکارت نزنند. در اين سه صورت اگر کشف خلاف شد، زوج حق فسخ دارد. در غير اين سه صورت اگر کشف خلاف شد، زوج حق فسخ ندارد، هر چند که در عرف باکره نبودن عيب محسوب شود يا زوج گمان و حتي اعتقاد به باکره بودن داشته باشد».[1]
بررسي تربيتي ـ روانشناسي مسأله
دختري که مورد تجاوز قرار ميگيرد و پرده بکارت خود را از دست ميدهد، ممکن است ضربه روحي شدیدی بخورد که از ياد بردنش براي او خيلي دشوار است. وي نه تنها از اين جهت در اضطراب است ولي اضطراب ديگري نيز گريبانگير او است که حال چگونه ازدواج کند، اگر خواستگارانش از اين اتفاق بويي ببرند به سراغش نخواهند آمد؛ از اين رو چارهاي جز پنهان کاري ندارد.
چنين دختراني نبايد از زندگي مأيوس و نااميد شوند، چرا که اين اتفاق به اختيار آنها نبوده و ان شاء الله، خداوند گشايشي روي آنها باز خواهد کرد و با امدادهاي غيبي خويش مشکل آنها را برطرف خواهد کرد. در برخي مناطق زياد جستجو نميکنند که دختر باکره است و به چنين چيزهايي زياد اهميت نميدهند، پس در اين مناطق به راحتي ميتواند موضوع را پنهان کند و ازدواج کند. اما مشکل در مناطق ديگر است که اهميت زيادي به بکارت دختر ميدهند و حتي موقع عروسي مواظب اين مسئله هستند، در اين موقع پنهان کاري خيلي دشوار است ولي ميشود با نهايت درايت و احتياط لازم اقداماتي کرد .
در برخي مواقع چنين دختراني بايد مسئله را با مادران خود در ميان بگذارند تا آنها به فکر چاره باشند، مثلا از محل خود به محل ديگري بروند. همچنين در برخي مواقع که خواستگار اين دختر به او علاقمند است و واقعا عاشق او ست، ميتوان با درايت و احتياط کامل به گونهاي مسئله را به او خبر داد تا مشکلي پيش نيايد.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1.علوی، محمدتقی و محمدحسین قدیری، مشاوره زیر گنبد فیروزهای (استفتائات فقهي در حوزه مشاوره و روان درماني)، مرکز مشاوره مؤسسه امام خمینی، قم: 1392. مظاهری، علی اکبر، جوانان و انتخاب همسر، قم: پارسیان، 1390.
2.بنیهاشمی خمینی و احسان اصولی، توضیح المسائل مراجع: مطابق با فتاوای دوازده نفر از مراجع معظم تقلید، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۷۸.
پی نوشت ها:
[1] . فاضل لنکراني(ره)، جامع المسائل، قم، 1377، ج 1، س 1538، ص 433؛ ر.ک: امام خميني ره، تحرير الوسيله، نجف اشرف، الاداب، چاپ دوم دوم،1390 م، باب القول في العيوب الموجبه لخيار الفسخ و التدليس، مسئله 14، ص 296.
منبع: اندیشه قم