پرسش :
شخصی را به اجبار مورد تجاوز قرار میدهند، آیا موقع ازدواج باید این مسئله را به خواستگار خود بگوید یا خیر؟
پاسخ :
یکی از مهمترین و سرنوشتسازترین رویدادهای زندگی، ازدواج و تشکیل خانواده است، که باید بر پایه صداقت و پاکی زوجین بنا نهاده شود. بیتردید هر یک از پسر و دختر می خواهند با فردی که از سلامت جسمی و روحی برخوردار و صفات و کمالات برتر جسمی و روانی را نیز دارد، ازدواج کنند. از این رو هر یک از آنها قبل از ازدواج کمال دقت را به کار میبرد تا طرف مقابل از ویژگیهای ذکر شده برخوردار باشد؛ و در این صورت است که پایه های ازدواج مستحکم تر میشود.
در فقه اسلامی، دو دسته صفات (صفات اصلی و صفات کمال دختر و پسر) برای ازدواج تعیین شده است. «صفات اصلی» مثل دیوانه نبودن و... صفاتی هستند که موقع ازدواج هر یک از دختر و پسر باید از وجود آنها به همدیگر اطلاع دهند و در صورتی که سکوت کردند و عیبهای خود را به دیگری تفهیم نکردند، حکم تدلیس و فریبکاری دارد که اگر هر یک از آنها بعد از عقد ازدواج از آن عیب باخبر شدند، حق خیار فسخ و به هم زدن عقد را دارند؛ که برای مطالعه بیشتر در این زمینه باید به کتابهای فقهی و توضیح المسائل مراجعه کنید.
«صفات کمال» مثل شرافت، زیبایی و بکارت آن دسته صفاتی هستند که وجود آنها برای ازدواج بهتر است و از کمالات دختر و پسر محسوب میشوند. هر چند روشن ساختن اینگونه صفات برای طرفین موجب پایداری و ثبات ازدواج در آینده خواهد شد؛ اما از نظر فقهی وجوب شرعی ندارد که دختر یا والدینش از نبود بکارت به پسر خبر دهند و اگر آنها سکوت کردند، حتی به اعتقاد پسر که دختر سالم است، حکم تدلیس و فریبکاری را ندارد و پسر پس از اطلاع، حق فسخ و به هم زدن عقد ازدواج را ندارد. بله در شرایطی این حق ثابت میشود که عبارتند از: 1- در ضمن عقد، باکره بودن شرط شده باشد؛ 2- در ضمن اجرای صیغه عقد، دختر با صفت بکارت توصیف شده باشد؛ 3- در هنگام خواستگاری و در گفتگوها واقع شود و دختر و ولی او سکوت کنند و حرفی از عدم بکارت نزنند. در این سه صورت اگر کشف خلاف شد، زوج حق فسخ دارد. در غیر این سه صورت اگر کشف خلاف شد، زوج حق فسخ ندارد، هر چند که در عرف باکره نبودن عیب محسوب شود یا زوج گمان و حتی اعتقاد به باکره بودن داشته باشد».[1]
بررسی تربیتی ـ روانشناسی مسأله
دختری که مورد تجاوز قرار میگیرد و پرده بکارت خود را از دست میدهد، ممکن است ضربه روحی شدیدی بخورد که از یاد بردنش برای او خیلی دشوار است. وی نه تنها از این جهت در اضطراب است ولی اضطراب دیگری نیز گریبانگیر او است که حال چگونه ازدواج کند، اگر خواستگارانش از این اتفاق بویی ببرند به سراغش نخواهند آمد؛ از این رو چارهای جز پنهان کاری ندارد.
چنین دخترانی نباید از زندگی مأیوس و ناامید شوند، چرا که این اتفاق به اختیار آنها نبوده و ان شاء الله، خداوند گشایشی روی آنها باز خواهد کرد و با امدادهای غیبی خویش مشکل آنها را برطرف خواهد کرد. در برخی مناطق زیاد جستجو نمیکنند که دختر باکره است و به چنین چیزهایی زیاد اهمیت نمیدهند، پس در این مناطق به راحتی میتواند موضوع را پنهان کند و ازدواج کند. اما مشکل در مناطق دیگر است که اهمیت زیادی به بکارت دختر میدهند و حتی موقع عروسی مواظب این مسئله هستند، در این موقع پنهان کاری خیلی دشوار است ولی میشود با نهایت درایت و احتیاط لازم اقداماتی کرد .
در برخی مواقع چنین دخترانی باید مسئله را با مادران خود در میان بگذارند تا آنها به فکر چاره باشند، مثلا از محل خود به محل دیگری بروند. همچنین در برخی مواقع که خواستگار این دختر به او علاقمند است و واقعا عاشق او ست، میتوان با درایت و احتیاط کامل به گونهای مسئله را به او خبر داد تا مشکلی پیش نیاید.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1.علوی، محمدتقی و محمدحسین قدیری، مشاوره زیر گنبد فیروزه‌ای (استفتائات فقهی در حوزه مشاوره و روان درمانی)، مرکز مشاوره مؤسسه امام خمینی، قم: 1392. مظاهری، علی اکبر، جوانان و انتخاب همسر، قم: پارسیان، 1390.
2.بنی‌هاشمی خمینی و احسان اصولی، توضیح المسائل مراجع: مطابق با فتاوای دوازده نفر از مراجع معظم تقلید، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۷۸.
پی نوشت ها:
[1] . فاضل لنکرانی(ره)، جامع المسائل، قم، 1377، ج 1، س 1538، ص 433؛ ر.ک: امام خمینی ره، تحریر الوسیله، نجف اشرف، الاداب، چاپ دوم دوم،1390 م، باب القول فی العیوب الموجبه لخیار الفسخ و التدلیس، مسئله 14، ص 296.
منبع: اندیشه قم
یکی از مهمترین و سرنوشتسازترین رویدادهای زندگی، ازدواج و تشکیل خانواده است، که باید بر پایه صداقت و پاکی زوجین بنا نهاده شود. بیتردید هر یک از پسر و دختر می خواهند با فردی که از سلامت جسمی و روحی برخوردار و صفات و کمالات برتر جسمی و روانی را نیز دارد، ازدواج کنند. از این رو هر یک از آنها قبل از ازدواج کمال دقت را به کار میبرد تا طرف مقابل از ویژگیهای ذکر شده برخوردار باشد؛ و در این صورت است که پایه های ازدواج مستحکم تر میشود.
در فقه اسلامی، دو دسته صفات (صفات اصلی و صفات کمال دختر و پسر) برای ازدواج تعیین شده است. «صفات اصلی» مثل دیوانه نبودن و... صفاتی هستند که موقع ازدواج هر یک از دختر و پسر باید از وجود آنها به همدیگر اطلاع دهند و در صورتی که سکوت کردند و عیبهای خود را به دیگری تفهیم نکردند، حکم تدلیس و فریبکاری دارد که اگر هر یک از آنها بعد از عقد ازدواج از آن عیب باخبر شدند، حق خیار فسخ و به هم زدن عقد را دارند؛ که برای مطالعه بیشتر در این زمینه باید به کتابهای فقهی و توضیح المسائل مراجعه کنید.
«صفات کمال» مثل شرافت، زیبایی و بکارت آن دسته صفاتی هستند که وجود آنها برای ازدواج بهتر است و از کمالات دختر و پسر محسوب میشوند. هر چند روشن ساختن اینگونه صفات برای طرفین موجب پایداری و ثبات ازدواج در آینده خواهد شد؛ اما از نظر فقهی وجوب شرعی ندارد که دختر یا والدینش از نبود بکارت به پسر خبر دهند و اگر آنها سکوت کردند، حتی به اعتقاد پسر که دختر سالم است، حکم تدلیس و فریبکاری را ندارد و پسر پس از اطلاع، حق فسخ و به هم زدن عقد ازدواج را ندارد. بله در شرایطی این حق ثابت میشود که عبارتند از: 1- در ضمن عقد، باکره بودن شرط شده باشد؛ 2- در ضمن اجرای صیغه عقد، دختر با صفت بکارت توصیف شده باشد؛ 3- در هنگام خواستگاری و در گفتگوها واقع شود و دختر و ولی او سکوت کنند و حرفی از عدم بکارت نزنند. در این سه صورت اگر کشف خلاف شد، زوج حق فسخ دارد. در غیر این سه صورت اگر کشف خلاف شد، زوج حق فسخ ندارد، هر چند که در عرف باکره نبودن عیب محسوب شود یا زوج گمان و حتی اعتقاد به باکره بودن داشته باشد».[1]
بررسی تربیتی ـ روانشناسی مسأله
دختری که مورد تجاوز قرار میگیرد و پرده بکارت خود را از دست میدهد، ممکن است ضربه روحی شدیدی بخورد که از یاد بردنش برای او خیلی دشوار است. وی نه تنها از این جهت در اضطراب است ولی اضطراب دیگری نیز گریبانگیر او است که حال چگونه ازدواج کند، اگر خواستگارانش از این اتفاق بویی ببرند به سراغش نخواهند آمد؛ از این رو چارهای جز پنهان کاری ندارد.
چنین دخترانی نباید از زندگی مأیوس و ناامید شوند، چرا که این اتفاق به اختیار آنها نبوده و ان شاء الله، خداوند گشایشی روی آنها باز خواهد کرد و با امدادهای غیبی خویش مشکل آنها را برطرف خواهد کرد. در برخی مناطق زیاد جستجو نمیکنند که دختر باکره است و به چنین چیزهایی زیاد اهمیت نمیدهند، پس در این مناطق به راحتی میتواند موضوع را پنهان کند و ازدواج کند. اما مشکل در مناطق دیگر است که اهمیت زیادی به بکارت دختر میدهند و حتی موقع عروسی مواظب این مسئله هستند، در این موقع پنهان کاری خیلی دشوار است ولی میشود با نهایت درایت و احتیاط لازم اقداماتی کرد .
در برخی مواقع چنین دخترانی باید مسئله را با مادران خود در میان بگذارند تا آنها به فکر چاره باشند، مثلا از محل خود به محل دیگری بروند. همچنین در برخی مواقع که خواستگار این دختر به او علاقمند است و واقعا عاشق او ست، میتوان با درایت و احتیاط کامل به گونهای مسئله را به او خبر داد تا مشکلی پیش نیاید.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1.علوی، محمدتقی و محمدحسین قدیری، مشاوره زیر گنبد فیروزه‌ای (استفتائات فقهی در حوزه مشاوره و روان درمانی)، مرکز مشاوره مؤسسه امام خمینی، قم: 1392. مظاهری، علی اکبر، جوانان و انتخاب همسر، قم: پارسیان، 1390.
2.بنی‌هاشمی خمینی و احسان اصولی، توضیح المسائل مراجع: مطابق با فتاوای دوازده نفر از مراجع معظم تقلید، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۷۸.
پی نوشت ها:
[1] . فاضل لنکرانی(ره)، جامع المسائل، قم، 1377، ج 1، س 1538، ص 433؛ ر.ک: امام خمینی ره، تحریر الوسیله، نجف اشرف، الاداب، چاپ دوم دوم،1390 م، باب القول فی العیوب الموجبه لخیار الفسخ و التدلیس، مسئله 14، ص 296.
منبع: اندیشه قم
