پرسش :

درّه‌‏‌اى شامل قطعه زمینى است قدیمى که چند نفر طبق یک سند قدیمى مالک آن مى‏‌باشند، و در پائین و بالاى آن درّه چند درخت خرماى قدیمى موجود است. منتهى زمین مزبور به مرور زمان موات شده، پنج سال قبل همان چند نفر- که طبق سند قدیمى مالک بودند- زمین را با رضایت طرفین به چهار نفر داده‏‌اند که درخت غرس نمایند (به این نحو که پس از این‌که درخت به ثمر رسید بین مالک و غارس به نه قسمت تقسیم شود، پنج قسمت مال غارسین و چهار قسمت مال مالکین، و حتّى درختى که غارسین کاشته‏اند پنج قسمت از خودشان داده‏‌اند و چهار قسمت از مالکین گرفته و کاشته‏اند) و حالا که به ثمر رسیده غارسین اظهار مى‌‌‏دارند که این زمین مال ما است و شما هیچ حقّى ندارید، در صورتى که مالکین یک سند قدیمى دارند، و یک سند هم در پنج سال‏ قبل که به عنوان حقّ الغرس با رضایت طرفین تنظیم شده و به امضاء طرفین رسیده موجود است. لطفا حکم مسأله فوق را مرقوم بفرمایید؟

پاسخ :
با فرض این‌که زمین بعد از ملکیت مالکین موات شده و مالکین از آن اعراض نکرده‏‌اند باقى بر ملک آنها است، و مغارسه باطل است. و در فرض مسأله درختان از صاحب نهال آنها است، و در صورتى که غارسین صاحب نهال باشند صاحب زمین اجرت المثل زمین خود را حقّ دارد.
منبع: استفتائات امام خمینی(ره)، ج‏3، ص548