منظور از «همزات شیاطین»

پاسخ اجمالی:
منظور از «همزات شیاطین»، وسوسه هاى شیطانى است که در قلب مى افتد؛ چرا که «همزات» جمع «همزه» به معنى دفع و تحریک با شدت است و با توجه به این که شیاطین جمع است، همه شیطان هاى آشکار و پنهان، انس و جن را شامل مى گردد.

پاسخ تفصیلی:
«همزات» جمع «همزه» به معنى دفع و تحریک با شدت است و اگر به حرف همزه، «همزه» مى گویند، به خاطر آن است که از انتهاى گلو با شدت بیرون مى آید، و به گفته بعضى از مفسران «همز»، «غمز» و «رمز» هر سه یک معنى را مى رساند، منتهى «رمز» به مرحله خفیف، «غمز» از آن شدیدتر و «همز» نهایت شدت را بیان مى کند. (1)

و با توجه به این که: شیاطین، جمع است، همه شیطان هاى آشکار و پنهان، انس و جن را شامل مى گردد.

در تفسیر «على بن ابراهیم» مى خوانیم: امام(علیه السلام) در معنى آیه «وَ قُلْ رَبِّ أَعُوذُ بِکَ مِنْ هَمَزاتِ الشَّیاطِینِ» فرمود: «ما یَقَعُ فِى قَلْبِکَ مِنْ وَسْوَسَةِ الشَّیاطِیْن»؛ (منظور از آن، وسوسه هاى شیطانى است که در قلب تو مى افتد). (2)

آنجا که پیامبر(صلى الله علیه وآله) با داشتن مقام عصمت و مصونیت الهى، چنین تقاضائى را از خدا مى کند، تکلیف دیگران روشن است، باید همه مؤمنان از پروردگار که مالک و مدبر آنها است، بخواهند لحظه اى آنها را به حال خودشان وامگذارد نه تنها تحت تأثیر وسوسه شیاطین قرار نگیرند، که در مجلس آنها نیز حضور نیابند.

به این ترتیب همه رهروان راه حق، باید به طور مداوم از القائات شیطانى بر حذر باشند و همیشه خود را از این نظر در پناه او قرار دهند.

پی نوشت:
(1). تفسیر«ابوالفتوح رازى».
(2). تفسیر«نور الثقلین»، جلد 3، صفحه 552.

منبع: تفسیر نمونه، آیت الله العظمی مکارم شیرازی، دارالکتب الإسلامیه، چاپ بیست و نهم، ج 14، ص 331.

پرسش‌های مرتبط:
ابلیس فرشته بود یا جنّ؟
خداوند متعال در پاسخ به مهلت خواستن شیطان چقدر به او مهلت داد؟
وجود چه ویژگی هائی در انسان برای مقابله با حزب شیطان لازم است؟
امام علی(علیه السلام) در خطبه 192 نهج البلاغه، نسبت به دام های خطرناک «ابلیس» چه هشدارهایی داده است؟
بر اساس آیات و روایات، سرانجام تکبّرِ «ابلیس» به کجا منتهی شد؟