چگونگی پوشک گرفتن بچه‌ها

پاسخ از حجت الاسلام سیدعلیرضا تراشیون (کارشناس و مشاور تربیتی کودک و نوجوان):

هر عادتی که برای بچّه‌ها بخواهد تغییر کند، باید رفتاری برای جایگزین آن تبیین کنیم.
تا قبل از گرفتن فرزندمان از پوشک، او هر وقت که مایل بوده آزادانه اجابت مزاج می‌کرده و راحت بوده است؛ ولی قرار است از این به بعد به او بیاموزیم که باید در محیط خاصّی این کار خود را انجام دهد؛ لذا این کار نیاز به مقدماتی دارد.
همیشه وقتی می‌خواهیم یک رفتار جدید را ایجاد کنیم، باید آن رفتار را برای طرف مقابل تبیین کنیم. در مورد کودک نیز همین‌طور است؛ با این تفاوت که لازم نیست برای او دلایل منطقی و فلسفی بیاوریم؛ بلکه باید با زبان خود کودک مسئله را تبیین کنیم.

راهکارها:

الف. رسیدن به سنّ مناسب
اوّلین نکته‌ای که باید به آن توجّه کنیم این است ‌که بدانیم کودک به سنّی رسیده است که تبیین ما را در این موضوع متوجّه می‌شود؛ یعنی او به این مرحله‌ی سنّی و به این درک برسد که متوجّه شود  باید کار خود را در دستشویی انجام دهد.

ب. استفاده از داستان
ما می‌توانیم از روش قصّه‌گویی در این زمینه استفاده کنیم؛ خصوصاً قصّه‌ها و داستان‌های تصویری. حتّی کتاب‌هایی را در این زمینه در کتاب‌فروشی داریم که طریقه‌ی از پوشک گرفتن بچّه‌ها را، در قالب تصاویر به خود بچّه‌ها آموزش می‌دهد.

ج. آمادگی والدین
نکته‌ی سوّم این است که ما پدر و مادر هم باید آمادگی این کار را داشته باشیم؛ مثلاً وقتی مادر خانه تکانی انجام می‌دهد و فرش‌ها را می‌شوید، اصلاً زمان مناسبی نیست که بخواهد بچّه را از پوشک بگیرد. همچنین وقتی ما می‌خواهیم به مسافرت برویم، زمان مناسبی برای از پوشک گرفتن بچّه نیست؛ لذا والدین هم باید آمادگی‌های لازم را کسب کنند.
یکی از آمادگی‌ها این است که پدر و مادر به خود بقبولانند که خانه حدّاقل باید یک بار نجس ‌شود؛ آن‌ها باید بدانند که وقتی می‌خواهند بچّه را از پوشاک بگیرند، ممکن است فرش ها نجس شود و یک بار باید فرش‌ها را آب‌کشی کنند. این نگرش خیلی به آنها کمک می‌کند.
برخی مادرها توقّع دارند که به گونه‌ای کودک را از پوشک بگیرند که هیچ جای خانه نجس نشود؛ لذا خیلی سخت‌گیرانه عمل می‌کنند. در این صورت اگر بچّه یک موقع بی‌اختیار فرش را نجس کند، مادر داد و بیداد می‌کند و عصبانی می‌شود و با بچّه برخورد بد می‌کند؛ همین رفتار ممکن است مشکلات بزرگتری را به دنبال داشته باشد؛ بنابراین، والدین باید خود را هم از لحاظ روحی و هم از لحاظ موقعیت زمانی و مکانی آماده کنند.

د. داشتن صبر و حوصله
آن چیزی که خیلی مهّم است این است که باید بدانیم هر وقت می‌خواهیم فرزندمان را از پوشک بگیریم، نیاز به زمان داریم؛ والدین نباید انتظار داشته باشند که اگر همین امروز اراده کردند فرزندشان را از پوشک بگیرند، یک هفته‌ی دیگر مشکل حل ‌شود! بلکه متناسب با ویژگی‌ها و دوره‌های سنّی فرزندان، ممکن است لازم باشد که یک زمان متناوب و طولانی را صرف کنند تا به نتیجه برسند.

بهترین زمان
بهترین زمان برای گرفتن بچّه‌ها از پوشک بعد از گرفتن آن‌ها از شیر مادر است. در واقع، والدین باید دو یا سه ماه بعد از پایان شیردهی برای این کار اقدام کنند.