استفاده از شبکههای ماهوارهای
پرسش :
مشاوران چگونه باید با بچّههایی که به سریالهای ماهواره علاقه دارند، برخورد کنند؟
پاسخ :
پاسخ از حجت الاسلام سیدعلیرضا تراشیون (کارشناس و مشاور تربیت کودک و نوجوان):
یکی از آسیبهایی که امروزه در جامعهی ما به وجود آمده است و بخش زیادی از جامعه گرفتار آن شدهاند، استفاده از شبکههای ماهوارهای به خصوص شبکه های فارسی زبان است. ما در این زمینه به والدین و مشاوران توصیه میکنیم که چند راهکار را انجام دهند:
الف. ترسیم شفّاف حق و باطل
یکی از ویژگیهای خوب نوجوانان این است که حقیقتجو و عدالتخواه هستند؛ لذا وظیفهی بزرگترها این است که حقیقت را زیبا و باطل را به صورت واضح برای نوجوانان ترسیم کنند؛ مثلاً آنها باید به صورت شفاف آسیبهای ماهواره را برای بچّهها بیان کنند و با سعهی صدر راه صحیح را به آنها نشان دهند.
ب. دور کردن فضاهای آسیب زا
والدین باید هر چیزی را که آسیب است، از محیط خانواده دور کنند. برخی افراد میگویند ما برخی از شبکههای آن را میبندیم و بقیهی آن را میبینیم؛ درحالی که اصلاً حضور ماهواره در محیط خانهها آسیبزا است. خیلی از افراد اوّل با چند شبکه شروع کردند، امّا وسوسه شدند و بقیه ی شبکههای آن را دیدند.
ج. ایجاد جایگزین
نکتهی مهمّ دیگر این است که ما جایگزین مناسبی برای نوجوانان و جوانان خود معرّفی کنیم؛ به این صورت که استعدادهای آنها را بسنجیم و در عرصه های مختلف از آن استفاده کنیم؛ یا با برنامه ریزی اوقات فراغت آنها را پر کنیم.
د. آگاهی دادن به والدین
نکتهی چهارم آگاهی دادن به والدین است. مشاوران باید پدران و مادران را نسبت به این آسیب ها آگاه کنند و از آنها بخواهند که مراقب محیط خانوادهی خود باشند.
ه. تقویت بنیهی اعتقادی
مربّیان و والدین باید جنبههای دینی و اعتقادی را در نوجوانان افزایش دهند؛ چراکه وقتی یک نوجوان به سمت گناه سوق پیدا میکند، به خاطر آن است که بنیههای اعتقادی و دینی او ضعیف است؛ لذا اگر بزرگترها بستری را فراهم کنند که بنیهی اعتقادی و دینی نوجوانان افزایش پیدا کند، بسیاری از مشکلات حل میشود.
به عنوان مثال با برگزاری نماز اوّل وقت، یا تلاوت روزانه یک صفحه از قرآن و حتّی گاهی با مشارکت دادن در برخی مناسبتها و برنامهها مثل برنامههای مذهبی در ایّام سوگواری و ایّام ولادت، میتوان بنیهی اعتقادی نوجوانان را تقویت کرد.
یکی از آسیبهایی که امروزه در جامعهی ما به وجود آمده است و بخش زیادی از جامعه گرفتار آن شدهاند، استفاده از شبکههای ماهوارهای به خصوص شبکه های فارسی زبان است. ما در این زمینه به والدین و مشاوران توصیه میکنیم که چند راهکار را انجام دهند:
الف. ترسیم شفّاف حق و باطل
یکی از ویژگیهای خوب نوجوانان این است که حقیقتجو و عدالتخواه هستند؛ لذا وظیفهی بزرگترها این است که حقیقت را زیبا و باطل را به صورت واضح برای نوجوانان ترسیم کنند؛ مثلاً آنها باید به صورت شفاف آسیبهای ماهواره را برای بچّهها بیان کنند و با سعهی صدر راه صحیح را به آنها نشان دهند.
ب. دور کردن فضاهای آسیب زا
والدین باید هر چیزی را که آسیب است، از محیط خانواده دور کنند. برخی افراد میگویند ما برخی از شبکههای آن را میبندیم و بقیهی آن را میبینیم؛ درحالی که اصلاً حضور ماهواره در محیط خانهها آسیبزا است. خیلی از افراد اوّل با چند شبکه شروع کردند، امّا وسوسه شدند و بقیه ی شبکههای آن را دیدند.
ج. ایجاد جایگزین
نکتهی مهمّ دیگر این است که ما جایگزین مناسبی برای نوجوانان و جوانان خود معرّفی کنیم؛ به این صورت که استعدادهای آنها را بسنجیم و در عرصه های مختلف از آن استفاده کنیم؛ یا با برنامه ریزی اوقات فراغت آنها را پر کنیم.
د. آگاهی دادن به والدین
نکتهی چهارم آگاهی دادن به والدین است. مشاوران باید پدران و مادران را نسبت به این آسیب ها آگاه کنند و از آنها بخواهند که مراقب محیط خانوادهی خود باشند.
ه. تقویت بنیهی اعتقادی
مربّیان و والدین باید جنبههای دینی و اعتقادی را در نوجوانان افزایش دهند؛ چراکه وقتی یک نوجوان به سمت گناه سوق پیدا میکند، به خاطر آن است که بنیههای اعتقادی و دینی او ضعیف است؛ لذا اگر بزرگترها بستری را فراهم کنند که بنیهی اعتقادی و دینی نوجوانان افزایش پیدا کند، بسیاری از مشکلات حل میشود.
به عنوان مثال با برگزاری نماز اوّل وقت، یا تلاوت روزانه یک صفحه از قرآن و حتّی گاهی با مشارکت دادن در برخی مناسبتها و برنامهها مثل برنامههای مذهبی در ایّام سوگواری و ایّام ولادت، میتوان بنیهی اعتقادی نوجوانان را تقویت کرد.