جنب و جوش و فعّالیت زیاد فرزند
پرسش :
پسر یک و نیم سالهای دارم که خیلی باهوش است، ولی بسیار بازیگوش و شلوغ است. چگونه با او برخورد کنیم؟
پاسخ :
پاسخ از حجت الاسلام سیدعلیرضا تراشیون (کارشناس و مشاور تربیت کودک و نوجوان):
یکی از ویژگیهای دورهی کودکی، جنب و جوش و فعّالیت زیاد است. شاید این جنب و جوش در بچّهها متفاوت باشد، امّا این ویژگی در همهی بچّهها وجود دارد؛ لذا اگر کودکی جنب و جوش نداشته باشد، دارای مشکل است.
بچّهها به چند دلیل باید جنب و جوش داشته باشند:
الف. انرژی زیاد
اوّلین دلیل، پتانسیل زیاد کودکان است؛ بچّهها در سنین دو سالگی یک سوم انسان بالغ غذا میخورد ؛ بنابراین، آنها باید به نحوی این انرژی را تخلیه کند و به همین دلیل پر جنب و جوش میشوند.
ب. لذّت بردن از فعّالیت
دوم اینکه بچّهها در این دورهی سنّی از فعّالیّت عضلانی لذّت میبرند؛ این کار برای آنها لذّتآور است و معمولاً تا شش، هفت سالگی ادامه دارد.
ج. باهوش بودن
اگر ما میخواهیم بچّهی باهوشتری داشته باشیم، باید فرصت دهیم تا بچّهها جنب و جوش داشته باشند؛ زیرا کودکان با جنب و جوش زیاد، تجربیّات بیشتری به دست میآورند.
البتّه گاهی اوقات ممکن است که به دلایلی جنب و جوش بچّه ها از حدّ خود بگذرد و آزار دهنده شود.
الف. چینش نامناسب خانه
اوّلین دلیل ممکن است چیدمان نامناسب خانه باشد؛ زیرا اگر چینش خانه متناسب با سنّ فرزندان نباشد، منجر به این میشود که رفتارهای پر جنب و جوش بچّهها آزار دهنده باشد.
ب. امر و نهی زیاد
دلیل دوم رفتار والدینی است که امر و نهی زیادی نسبت به بچّهها دارند. بچّهها در سنین یک تا دو سالگی کلام پدر و مادر را متوجّه میشوند؛ لذا اگر آنها مدام به فرزند خود امر و نهی کنند، باعث لجاجت او میشوند.
ج. عدم تخلیه انرژی
اگر والدین میخواهند جنب و جوش بچّهها در محیط خانه کنترل شود و آزار دهنده نباشد، باید بستری را برای تخلیهی انرژی و جنب و جوش آنها فراهم کنند. اگر پدر و مادر برای بچّهها برنامه نداشته باشند، آنها برای والدین برنامه دارند.
د. خواب و تغذیه نامناسب
والدین باید زمان خواب و تغذیهی فرزندشان را تنظیم کنند؛ زیرا گاهی اوقات فعّالیت زیاد بچّه ها، به دلیل مناسب نبودن تغذیه و خواب آنها است.
یکی از ویژگیهای دورهی کودکی، جنب و جوش و فعّالیت زیاد است. شاید این جنب و جوش در بچّهها متفاوت باشد، امّا این ویژگی در همهی بچّهها وجود دارد؛ لذا اگر کودکی جنب و جوش نداشته باشد، دارای مشکل است.
بچّهها به چند دلیل باید جنب و جوش داشته باشند:
الف. انرژی زیاد
اوّلین دلیل، پتانسیل زیاد کودکان است؛ بچّهها در سنین دو سالگی یک سوم انسان بالغ غذا میخورد ؛ بنابراین، آنها باید به نحوی این انرژی را تخلیه کند و به همین دلیل پر جنب و جوش میشوند.
ب. لذّت بردن از فعّالیت
دوم اینکه بچّهها در این دورهی سنّی از فعّالیّت عضلانی لذّت میبرند؛ این کار برای آنها لذّتآور است و معمولاً تا شش، هفت سالگی ادامه دارد.
ج. باهوش بودن
اگر ما میخواهیم بچّهی باهوشتری داشته باشیم، باید فرصت دهیم تا بچّهها جنب و جوش داشته باشند؛ زیرا کودکان با جنب و جوش زیاد، تجربیّات بیشتری به دست میآورند.
البتّه گاهی اوقات ممکن است که به دلایلی جنب و جوش بچّه ها از حدّ خود بگذرد و آزار دهنده شود.
الف. چینش نامناسب خانه
اوّلین دلیل ممکن است چیدمان نامناسب خانه باشد؛ زیرا اگر چینش خانه متناسب با سنّ فرزندان نباشد، منجر به این میشود که رفتارهای پر جنب و جوش بچّهها آزار دهنده باشد.
ب. امر و نهی زیاد
دلیل دوم رفتار والدینی است که امر و نهی زیادی نسبت به بچّهها دارند. بچّهها در سنین یک تا دو سالگی کلام پدر و مادر را متوجّه میشوند؛ لذا اگر آنها مدام به فرزند خود امر و نهی کنند، باعث لجاجت او میشوند.
ج. عدم تخلیه انرژی
اگر والدین میخواهند جنب و جوش بچّهها در محیط خانه کنترل شود و آزار دهنده نباشد، باید بستری را برای تخلیهی انرژی و جنب و جوش آنها فراهم کنند. اگر پدر و مادر برای بچّهها برنامه نداشته باشند، آنها برای والدین برنامه دارند.
د. خواب و تغذیه نامناسب
والدین باید زمان خواب و تغذیهی فرزندشان را تنظیم کنند؛ زیرا گاهی اوقات فعّالیت زیاد بچّه ها، به دلیل مناسب نبودن تغذیه و خواب آنها است.