میزان پول تو جیبی به فرزند
پرسش :
خرجی دادن به بچّه ها و به اصطلاح پول تو جیبی باید به چه میزان باشد که آنها نه پرتوقّع شوند و نه نسبت به چیزهایی که دوست دارند و ما آنها را از آن منع می‌کنیم، حریص شوند؟
پاسخ :
پاسخ از حجت الاسلام سیدعلیرضا تراشیون (کارشناس و مشاور تربیت کودک و نوجوان):
ملاک ها و معیارها:
الف. محلّ زندگی و سطح درآمد خانواده
در مورد پول توجیبی دادن به فرزندان به چند معیار باید توجّه کنیم. یکی سطح درآمد خانواده و دیگری محیط زندگی است. اینکه ما در یک شهر بزرگ یا در یک شهر کوچک زندگی می‌کنیم، در دادن خرجی به فرزندان اهمّیت دارد و هر کدام باید متناسب با خودش تنظیم شود.
پول تو جیبی فرزندان باید متناسب با سطح درآمد و محلّ زندگی خانواده باشد؛ مثلاً ممکن است بچّه برای خرید روزانه خود به سوپرمارکتی برود که کمترین قیمت ها در آن هزار تومان باشد. در این صورت ما نمی‌توانیم به او روزانه دویست تومان بدهیم؛ چراکه او با این عمل ما دچار سرخوردگی می شود.
امّا وقتی بچّه در محیطی زندگی می‌کند که این گونه خرج کردن ها مرسوم نیست، اگر روزانه به او دویست یا سیصد تومان هم بدهیم، خدا را شکر می‌کند و ممنون پدر و مادرش است و پولش را هم برای روز مبادای خود جمع می‌کند.
ب. نوع مصرف
معیار دیگر این است که ما این مبلغ را برای انجام چه کاری در اختیار فرزندمان قرار می‌دهیم. مثلاً اگر بچّه مداد لازم دارد و برای میان وعده خود در مدرسه باید تغذیه ای تهیّه کند، در این شرایط اگر مثلاً به او صد تومان بدهیم تا همه این نیازهای خود را برطرف کند، این کار درست نیست؛ لذا والدین باید مایحتاج بچّه ها را از قبیل تحصیل و پوشاک و درمان، خودشان تهیّه کنند و سعی کنند پول توجیبی فرزندان را تنها به خورد و خوراک و میان وعده ای آنها اختصاص دهند؛ البته این مورد هم باید هدایت شده باشد تا بچّه ها به سمت خرید اجناسی که آسیب زا و مضرّ است، نروند.
در واقع باید برای آنها مشخّص کنیم که مثلاً این پانصد تومان برای این است که تو یک بستنی بخری، یا از چیز دیگری که دوست داری و مفید است، استفاده کنی؛ بقیه آن را هم برای خودت نگه داری، تا اگر زمانی چیزی لازم داشتی؛ با این پول تهیّه کنی.
د. پیشگیری از پرتوقّع شدن
والدین باید دقّت کنند که بچّه ها متوقّع نشوند؛ مثلاً نباید به فرزندشان بگویند که هرقدر پول خواستی، به تو می دهیم. بلکه باید خودشان مخارج بچّه ها را انجام دهند و به قدر لزوم و در زمان های مناسب پول تو جیبی برای آنها قرار داده شود.
ملاک ها و معیارها:
الف. محلّ زندگی و سطح درآمد خانواده
در مورد پول توجیبی دادن به فرزندان به چند معیار باید توجّه کنیم. یکی سطح درآمد خانواده و دیگری محیط زندگی است. اینکه ما در یک شهر بزرگ یا در یک شهر کوچک زندگی می‌کنیم، در دادن خرجی به فرزندان اهمّیت دارد و هر کدام باید متناسب با خودش تنظیم شود.
پول تو جیبی فرزندان باید متناسب با سطح درآمد و محلّ زندگی خانواده باشد؛ مثلاً ممکن است بچّه برای خرید روزانه خود به سوپرمارکتی برود که کمترین قیمت ها در آن هزار تومان باشد. در این صورت ما نمی‌توانیم به او روزانه دویست تومان بدهیم؛ چراکه او با این عمل ما دچار سرخوردگی می شود.
امّا وقتی بچّه در محیطی زندگی می‌کند که این گونه خرج کردن ها مرسوم نیست، اگر روزانه به او دویست یا سیصد تومان هم بدهیم، خدا را شکر می‌کند و ممنون پدر و مادرش است و پولش را هم برای روز مبادای خود جمع می‌کند.
ب. نوع مصرف
معیار دیگر این است که ما این مبلغ را برای انجام چه کاری در اختیار فرزندمان قرار می‌دهیم. مثلاً اگر بچّه مداد لازم دارد و برای میان وعده خود در مدرسه باید تغذیه ای تهیّه کند، در این شرایط اگر مثلاً به او صد تومان بدهیم تا همه این نیازهای خود را برطرف کند، این کار درست نیست؛ لذا والدین باید مایحتاج بچّه ها را از قبیل تحصیل و پوشاک و درمان، خودشان تهیّه کنند و سعی کنند پول توجیبی فرزندان را تنها به خورد و خوراک و میان وعده ای آنها اختصاص دهند؛ البته این مورد هم باید هدایت شده باشد تا بچّه ها به سمت خرید اجناسی که آسیب زا و مضرّ است، نروند.
در واقع باید برای آنها مشخّص کنیم که مثلاً این پانصد تومان برای این است که تو یک بستنی بخری، یا از چیز دیگری که دوست داری و مفید است، استفاده کنی؛ بقیه آن را هم برای خودت نگه داری، تا اگر زمانی چیزی لازم داشتی؛ با این پول تهیّه کنی.
د. پیشگیری از پرتوقّع شدن
والدین باید دقّت کنند که بچّه ها متوقّع نشوند؛ مثلاً نباید به فرزندشان بگویند که هرقدر پول خواستی، به تو می دهیم. بلکه باید خودشان مخارج بچّه ها را انجام دهند و به قدر لزوم و در زمان های مناسب پول تو جیبی برای آنها قرار داده شود.
