اثر مفقود شدن یا غیبت طولانی زوج در تحقق عسر و حرج

پرسش :

آیا مفقود شدن و غیبت طولانی زوج (چه در نکاح دایم و چه در نکاح منقطع) می‌‏تواند یکی از مصادیق عسروحرج زوجه تلقی شود؟

پاسخ :
آیت الله العظمی محمد تقی بهجت (ره)
«فرق می‌کند در بعضی از موارد می‌‏تواند از مصادیق باشد در هر حال به حاکم شرع باید مراجعه کند. 1380/08/23»
 
آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی (ره)
«عسروحرج رافع تکلیف حرجی است از کسی که از آن تکلیف به حرج می‏افتد و ولایت حاکم را بر طلاق درست نمی‌کند و ولایت حاکم بر طلاق زوجه مفقود و شرایطی دارد که در رساله عملیه مذکور است والله العالم. 1380/07/29»
 
آیت الله العظمی سیدعلی خامنه ای
«موارد مختلف است والله العالم. 1380/09/10»
 
آیت الله العظمی سید علی سیستانی
«مفقودشدن زوج با شرایط خاصی موجب حق مطالبه طلاق از حاکم شرع می‌‏شود ولی درمورد نکاح منقطع راهی نیست. 1380/08/02»
 
آیت الله العظمی لطف الله صافی گلپایگانی
«صرف مفقود شدن و غیبت طولانی زوج از مصادیق عسروحرج نیست بلکه احکام خاص خود را دارد والله العالم. 1380/07/16»
 
آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)
«فی‏نفسه مفقود شدن باعث عسروحرج شدید نمی‌‏شود مگر اینکه کسی که نفقه زوجه را بدهد نباشد و زوجه منبع درآمد مستقل هم نداشته باشد یا شرایط خاص دیگری وجودداشته باشد. 1380/07/17»
 
آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی
«گاه ممکن است این مطلب سبب عسروحرج شود و گاه نشود اگر سبب عسروحرج شود و زوجه تقاضای طلاق کند حاکم شرع یا کسی که از طرف او مأذون است می‌‏تواند صیغه طلاق را جاری کند. همیشه موفق باشید. 1380/07/24»
 
آیت الله العظمی سید عبدالکریم موسوی اردبیلی
«صرف مفقود شدن یا غیبت طولانی زوج ملازم عسروحرج نیست و به حسب موارد فرق می‌کند. 1380/07/28»
 
آیت الله العظمی حسین نوری همدانی
«موارد مختلف است و تشخیص آن با حاکم شرع است. 1380/07/28»
 
منبع: مرکز تحقیقات فقهی حقوقی قوه قضاییه