احکام دین و قرض | شرط زیاده در قرض: سوال شش

پرسش :

شخصى به منظور سرمایه گذارى پول قرض مى کند و در شرایط کنونى مجبور است که به ازاى آن ربحى بپردازد. اگر این عمل شخص بصورت نیمه اجبارى باشد، مثلا شرکت مسافربرى داشته و هر دو یا سه سال هم باید ماشین را عوض کند، یعنى خرید قدیمى را چون مستهلک مى شود مجبور است که تجدید کند، والاّ احتمال ورشکستگى مى رود و براى این موضوع پول به اندازه کافى ندارد و ناچار است متوسل به وام با بهره بشود و در صورت عدم اخذ وام، متحمل زیان فراوان در شغل مشروع خودش که به آن مشغول است خواهد شد. بنابراین آیا شخص مرتکب گناه شده و در نتیجه این وام بصورت پول حرام وارد اموالش خواهد شد یا نه؟

پاسخ :
این گونه اضطرار موجب جواز ربا نمى شود و اگر از اشخاص قرض مى تواند به نحو بیع شرط معامله کند. یا اینکه یکى از ماشینها را به قرض دهنده به مبلغى که مورد حاجت او است بفروشد و بعد از او به مبلغ بیشتر نسیه بخرد.

​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد اول، قم: امیر العلم، 1383.