احکام نماز | نماز مستحبی: سوال ده

پرسش :

مشهوراست که در نماز شب به چهل مؤمن دعا مى کنند، آیا در این باره حدیثى وارد شده و دلیل شرعى دارد؟ و آیا دعا کردن به چهل مؤمن لازم است یا مى توان بدون دعا، نماز شب را بخوانند؟

پاسخ :
در این باره حدیث بخصوصى وارد نشده و به نظر نرسیده است (1) ولى مرحوم شیخ بهائى و کفعمى و صاحب جواهر قدس الله اسرارهم در کتابهاى خود(2) عباراتى دارند که اشعار دارد به اینکه در این موضوع حدیث بخصوصى وجود داشته هر چند عین آن بدست ما نرسیده است و ظاهراً منشأ شهرت مزبور، همین عبارات باشد بعلاوه روایات معتبره اى وارد شده که هر کس به چهل مؤمن دعا کند و پس از آن براى خودش دعا کند دعایش مستجاب مى شود، لذا در قنوت نماز وتر دعا کردن به چهل مؤمن وجهه شرعى داشته و بى اشکال است ولى لزومى ندارد و بدون دعا هم، نماز صحیح است.
 
پی‌نوشت:
1 ـ قال المجلسى(ره) فى البحار، ج 87، ص 276 بعد نقل عبارة المفتاح (مفتاح الفلاح الآتى نقلها) والدعا لاربعین من المؤمنین فى خصوص قنوت الوتر فلم اره فى روایة و لعلهم اخذوه من العمومات الواردة فى ذلک کما یؤمى الیه کلامهم. و قال صاحب الجواهر قدس سره فى ج 7، ص 34، دارالکتب الاسلامیه بعد نقل قول باستحباب الدعاء لاربعین مؤمناً، و لم نقف على خبر بالخصوص فیه الخ.
2 ـ مرحوم شیخ بهائى قدس سره در مفتاح الفلاح ص 256 در کیفیت نماز وتر فرموده است: ثم ترفع یدیک و تقنت وانت تبکى او تتباکى... و یستحب ان تدعو الاربعین من اخوانک فصاعداً ثم تقول استغفرالله ربى و اتوب الیه سبعین مرة... ثم تقول العفو العفو ثلاثمائة مرة...
و نیز مرحوم کفعمى قدس سره در مصباح، ص 53 ط دارالکتب العملیه ـ قم، تصریح فرموده به دعا کردن براى چهل مؤمن در قنوت وتر، همینطور صاحب جواهر قدس سره در ج 7، ص 35 بعد از نقل قولى به استحباب دعا به چهل مؤمن فرموده ـ بل قد یقال ان اشتهار ذلک بین الاصحاب فتوىً و عملاً لایکون الاّ عن نصّ و ان لم یصل الینا و لعلّه للاستغناء و بهذه الشهرة عنه کما هوالشأن فى کل اجماع لانص فیه فالامر سهل و ان لم نقف فیه على نصّ.

​​​​​​​​​​​​​​منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد دوم، قم: امیر العلم، 1383.