احکام نماز | سوال پنجاه و دو
پرسش :
آیا مکانى که در آن نماز مى خوانیم باید خصوصیات مشخصى داشته باشد؟
پاسخ :
مکان نمازگزار باید داراى شرایط زیر باشد:
* مباح بودن؛ بنابراین کسى که در ملک غصبى یا روى فرش یا تخت غصبى نماز مى خواند نمازش اشکال دارد، همچنین نماز در ملکى که منفعت آن متعلّق به دیگرى است.
* استقرار؛ اگر مکان نمازگزار متحرک باشد به گونه اى که نتواند کارهاى نماز را به طور عادى انجام دهد، نماز او باطل است، بنابراین، نماز خواندن در کشتى و قطار و مانند آن اگر بتواند کارهاى نماز را صحیح انجام دهد اشکال ندارد و اگر به علت تنگى وقت یا ضرورت دیگرى ناچار باشد نماز را در کشتى و اتومبیل و مانند آن بخواند و قبله دائماً در حال تغییر باشد باید تا آن جا که مى تواند به طرف قبله برگردد و در حال برگشتن به سوى قبله چیزى نخواند.
* توانایى انجام واجبات در آن محل.
* تقدم مرد بر زن؛ باید در نماز، زن عقب تر از مرد بایستد و جاى سجده او از جاى سجده مرد کمى عقب تر باشد و الّا نماز باطل است. در این حکم، محرم و غیر محرم تفاوتى ندارند، ولى اگر میان مرد وزن دیوار یا پرده و مانند آن باشد، یا به اندازه ده ذراع (تقریباً 5 متر) فاصله باشد اشکال ندارد.
* اگر زن در کنار مرد یا جلوتر بایستد و با هم وارد نماز شوند نماز هر دو باطل است، امّا اگر یکى قبلاً وارد نماز شده، نماز او صحیح و نماز دومى باطل است.
* بلندتر نبودن محل پیشانى از جاى سجده؛ باید محل پیشانى نمازگزار از جاى ایستادن او به اندازه اى بلند نباشد که از صورت سجده بیرون رود و احتیاط واجب آن است که بیش از چهار انگشت بسته بلندتر یا پست تر نباشد.
* مجلس گناه نبودن؛ مثلاً در آن جا که شراب مى نوشند، قمار مى کنند یا غیبت مى نمایند.
منبع: احکام غرب نشینان، مطابق با فتاوای آیت الله العظمی مکارم شیرازی (دام ظله)، تهیه و تنظیم: محمدصادق مطهری فرد، انتشارات نسل جوان، 1395.
مکان نمازگزار باید داراى شرایط زیر باشد:
* مباح بودن؛ بنابراین کسى که در ملک غصبى یا روى فرش یا تخت غصبى نماز مى خواند نمازش اشکال دارد، همچنین نماز در ملکى که منفعت آن متعلّق به دیگرى است.
* استقرار؛ اگر مکان نمازگزار متحرک باشد به گونه اى که نتواند کارهاى نماز را به طور عادى انجام دهد، نماز او باطل است، بنابراین، نماز خواندن در کشتى و قطار و مانند آن اگر بتواند کارهاى نماز را صحیح انجام دهد اشکال ندارد و اگر به علت تنگى وقت یا ضرورت دیگرى ناچار باشد نماز را در کشتى و اتومبیل و مانند آن بخواند و قبله دائماً در حال تغییر باشد باید تا آن جا که مى تواند به طرف قبله برگردد و در حال برگشتن به سوى قبله چیزى نخواند.
* توانایى انجام واجبات در آن محل.
* تقدم مرد بر زن؛ باید در نماز، زن عقب تر از مرد بایستد و جاى سجده او از جاى سجده مرد کمى عقب تر باشد و الّا نماز باطل است. در این حکم، محرم و غیر محرم تفاوتى ندارند، ولى اگر میان مرد وزن دیوار یا پرده و مانند آن باشد، یا به اندازه ده ذراع (تقریباً 5 متر) فاصله باشد اشکال ندارد.
* اگر زن در کنار مرد یا جلوتر بایستد و با هم وارد نماز شوند نماز هر دو باطل است، امّا اگر یکى قبلاً وارد نماز شده، نماز او صحیح و نماز دومى باطل است.
* بلندتر نبودن محل پیشانى از جاى سجده؛ باید محل پیشانى نمازگزار از جاى ایستادن او به اندازه اى بلند نباشد که از صورت سجده بیرون رود و احتیاط واجب آن است که بیش از چهار انگشت بسته بلندتر یا پست تر نباشد.
* مجلس گناه نبودن؛ مثلاً در آن جا که شراب مى نوشند، قمار مى کنند یا غیبت مى نمایند.
منبع: احکام غرب نشینان، مطابق با فتاوای آیت الله العظمی مکارم شیرازی (دام ظله)، تهیه و تنظیم: محمدصادق مطهری فرد، انتشارات نسل جوان، 1395.
