آیا عمل جراحی به درمان آسیب عصب دست کمکی می کند؟
پرسش :
حدود ۹ ماه قبل تصادف بدی کردم و از ۶ ناحیه (ترقوه چپ، بازوی راست و چپ، فک چپ و پای چپ) دچار شکستگی شدم و دو بار تحت عمل جراحی قرار گرفتم. دست چپم بجز شکستگی بازو آسیب عصب شدید دید (له شدگی) که بنا به گفته پزشک، عصب رادیال دست قطع نشده و در عمل جراحی مورد ترمیم قرار گرفته. شورای پزشکی بعد از گرفتن چندین نوار عصب تشخیص دادند که بدلیل خونریزی زیاد، عصب دست چسبندگی پیدا کرده و برای آزاد کردن آن نیاز به یک عمل جراحی دیگر دارد. استرس شدید دارم که آیا با این وضعیت امکان حرکت و حس انگشتان برگشت پذیر است یا خیر؟
پاسخ :
پاسخ از آقای دکتر مهرداد منصوری، متخصص ارتوپدی:
یکی از عوارض شکستگی ها آسیب های عصبی است. در کنار استخوان ها اعصابی وجود دارند و در صورتیکه جابجایی شکستگی شدید باشد ممکن است موجب آسیب به عصب شود. اکثر آسیب های عصبی که بدنبال شکستگی ایجاد میشوند از نوع نوروپارکسی یا آکسونوتمزیس هستند. این آسیب ها خودبخود و بعد از مدتی بهبود میابند ولی بعضی دیگر از آسیب ها اینطور نیستند.
در ناحیه بازو عصب رادیال بسیار نزدیک به استخوان است بطوریکه در قسمت وسطی و نزدیک به پایین استخوان، این عصب تقریبا به استخوان چسبیده است. این وضعیت عصب را در معرض خطر قرار میدهد. احتمال آسیب عصب رادیال در شکستگی هایی که در قسمت های وسط و پایینی استخوان بازو ایجاد میشوند بیشتر است.
در مواردی که درمان شکستگی بازو نیاز به عمل جراحی داشته باشد معمولا پزشک معالج عصب رادیال را هم میبیند و در صورتیکه عصب آسیب واضح دیده باشد آن را ترمیم میکند. نتیجه ترمیم عصب آسیب دیده فوری ظاهر نمیشود. عصب بعد از ترمیم روزی حدود یک میلیمتر رشد میکند تا به بافت هدف برسد. بطور مثال اگر عصب حرکتی آسیب دیده باشد بعد از شش ماه حدود ۱۸ سانتیمتر رشد کرده و به جلو میرود. حال اگر عضله مربوط به عصب در این فاصله باشد باید بعد از این مدت بتواند کارکرد خود را از سر بگیرد.
چسبندگی عصب به بافت های اطراف میتواند موجب اختلال در هدایت عصبی و در نتیجه بروز مشکلاتی در عملکرد آن شود. این چسبندگی میتواند بعد از شکستگی و به علت خونریزی اطراف عصب ایجاد شود و یا ممکن است بدنبال عمل جراحی بوجود آید.
در صورتیکه مشخص شود علت عدم کارکرد عصب چسبندگی آن به بافت های اطراف است عمل جراحی ممکن است بتواند به بازگشت عملکرد آن کمک کند. در حین جراحی عصب از بافت های اطراف جدا میشود.
بازگشت کارکرد اندام بعد از این جراحی به عوامل متعددی بستگی دارد که از مهمترین آنها میتوان از شدت چسبندگی، آسیب های همراه در عصب، سن بیمار و بیماری های زمینه ای نام برد. در مدت زمان بین حادثه تا بازگشت کارکرد عصب، بیمار باید بطور مرتب و با استفاده از دست طرف مقابل که سالم است مفاصل اندام آسیب دیده را مرتبا حرکت دهد تا دچار خشکی نشوند. همچنین باید با همکاری فیزیوتراپ عضلات اندام را مرتبا با کمک تحریک الکتریکی به انقباض وادار کند تا دچار ضعف نشوند. در صورتیکه مفصل خشک شود حتی با وجود بازگشت کارکرد عصب، عضله نخواهد توانست آن مفصل را به حرکت اندازد.
منبع: ایران ارتوپد
پاسخ از آقای دکتر مهرداد منصوری، متخصص ارتوپدی:
یکی از عوارض شکستگی ها آسیب های عصبی است. در کنار استخوان ها اعصابی وجود دارند و در صورتیکه جابجایی شکستگی شدید باشد ممکن است موجب آسیب به عصب شود. اکثر آسیب های عصبی که بدنبال شکستگی ایجاد میشوند از نوع نوروپارکسی یا آکسونوتمزیس هستند. این آسیب ها خودبخود و بعد از مدتی بهبود میابند ولی بعضی دیگر از آسیب ها اینطور نیستند.
در ناحیه بازو عصب رادیال بسیار نزدیک به استخوان است بطوریکه در قسمت وسطی و نزدیک به پایین استخوان، این عصب تقریبا به استخوان چسبیده است. این وضعیت عصب را در معرض خطر قرار میدهد. احتمال آسیب عصب رادیال در شکستگی هایی که در قسمت های وسط و پایینی استخوان بازو ایجاد میشوند بیشتر است.
در مواردی که درمان شکستگی بازو نیاز به عمل جراحی داشته باشد معمولا پزشک معالج عصب رادیال را هم میبیند و در صورتیکه عصب آسیب واضح دیده باشد آن را ترمیم میکند. نتیجه ترمیم عصب آسیب دیده فوری ظاهر نمیشود. عصب بعد از ترمیم روزی حدود یک میلیمتر رشد میکند تا به بافت هدف برسد. بطور مثال اگر عصب حرکتی آسیب دیده باشد بعد از شش ماه حدود ۱۸ سانتیمتر رشد کرده و به جلو میرود. حال اگر عضله مربوط به عصب در این فاصله باشد باید بعد از این مدت بتواند کارکرد خود را از سر بگیرد.
چسبندگی عصب به بافت های اطراف میتواند موجب اختلال در هدایت عصبی و در نتیجه بروز مشکلاتی در عملکرد آن شود. این چسبندگی میتواند بعد از شکستگی و به علت خونریزی اطراف عصب ایجاد شود و یا ممکن است بدنبال عمل جراحی بوجود آید.
در صورتیکه مشخص شود علت عدم کارکرد عصب چسبندگی آن به بافت های اطراف است عمل جراحی ممکن است بتواند به بازگشت عملکرد آن کمک کند. در حین جراحی عصب از بافت های اطراف جدا میشود.
بازگشت کارکرد اندام بعد از این جراحی به عوامل متعددی بستگی دارد که از مهمترین آنها میتوان از شدت چسبندگی، آسیب های همراه در عصب، سن بیمار و بیماری های زمینه ای نام برد. در مدت زمان بین حادثه تا بازگشت کارکرد عصب، بیمار باید بطور مرتب و با استفاده از دست طرف مقابل که سالم است مفاصل اندام آسیب دیده را مرتبا حرکت دهد تا دچار خشکی نشوند. همچنین باید با همکاری فیزیوتراپ عضلات اندام را مرتبا با کمک تحریک الکتریکی به انقباض وادار کند تا دچار ضعف نشوند. در صورتیکه مفصل خشک شود حتی با وجود بازگشت کارکرد عصب، عضله نخواهد توانست آن مفصل را به حرکت اندازد.
منبع: ایران ارتوپد
