فلسفه احکام | آلات قمار: سوال دو

پرسش :

چرا در کتاب گناهان کبیره بازی با شطرنج را از گناهان کبیره دانسته ولی بعضی از مراجع الان بازی با شطرنج را جایز می دانند؟

پاسخ :
کتاب ارزشمند گناهان کبیره در زمانی نگاشته شده که شطرنج در سطح جهانی به عنوان آلت قمار شناخته می شد و همه فقها حکم به حرمت بازی با آن می کردند؛ زیرا بازی با آلت قمار هر چند بدون برد و باخت باشد حرام است. ولی فتوای اخیر حضرت امام (ره) و برخی دیگر از مراجع بر جواز بازی با شطرنج در زمانی صادر شد که در سطح جهانی بازی با شطرنج به عنوان یک ورزش فکری به حساب می آید و در واقع از عنوان آلت قمار بودن خارج گردیده است. چنین مواردی نظایر متعددی در فقه دارد و اصطلاحا ((تبدل موضوع)) نامیده می شود. این امور به معنای تغییر در حکم الهی نیست؛ زیرا حکم الهی تابع موضوع است و با تبدل آن حکم نیز دگرگون می شود. البته حکم امام (ره) هم در صورت آن است که شطرنج دیگر به عنوان آلت قمار محسوب نشود.

​​​​​​​منبع: کتابخانه دیجیتال امام علی علیه السلام